Uit nieuwe cijfers van het CBS blijkt dat tussen 2014 en 2023 het aantal mensen met een allergie in Nederland met ongeveer 17,9% is gestegen. Immunoloog Huub Savelkoul legt uit waar die verandering vandaan kan komen: “Die toename moet eigenlijk komen door veranderingen in de leefomgeving en de leefstijl.”

Wat is een allergie?

Er kan volgens Savelkoul alleen worden gesproken van een allergie als het afweersysteem erbij betrokken is. “Een allergie is een overmatige en veel te heftige reactie op de blootstelling aan onschuldige stoffen uit de leefomgeving. Die pollenkorrels ademen we allemaal in. De meeste mensen hebben daar geen last van, maar een aantal mensen dus wel.”

Waarom zijn mensen steeds vaker allergisch?

Ten eerste hebben meer mensen een allergie vanwege een verandering in de leefomgeving. Daarbij gaat het vooral over klimaatverandering, vertelt Savelkoul: “Door de klimaatverandering zie je dat de bomen, planten en grassen eerder zijn gaan bloeien en dat ze heviger bloeien.” Hierdoor komen er meer pollenkorrels in de lucht die mensen vervolgens inademen. Doordat mensen meer pollenkorrels inademen, ontwikkelen meer mensen een pollenallergie.

Daarnaast komt de stijging door een verandering in de leefstijl. Daarbij gaat het onder andere over aanpassingen in het voedingspatroon van mensen, licht Savelkoul toe. Hij benoemt daarbij dat mensen steeds meer voedsel eten dat bewerkt is. “Het eten van bewerkt voedsel heeft men ook wel toegewezen aan een toename van chronische ontstekingen en een allergie is eigenlijk ook een chronische ontsteking”, vertelt de expert.

Ook importeren we steeds vaker exotische vruchten uit het buitenland waarbij niet goed wordt onderzocht wat het risico is om er een allergie voor te ontwikkelen. “Een berucht voorbeeld is kiwi”, vertelt Savelkoul, “die is in de jaren 70 heel goed gemarket door Albert Heijn als een bommetje vitamine C, maar niemand had onderzocht of je ook allergisch kon worden van kiwi en dat blijkt dus wel degelijk het geval te zijn.”

Een ander aspect van de leefstijl dat een allergie kan veroorzaken is stress. “Als je al een aanleg zou hebben voor allergie, komt die bij stress sneller en heviger tot uiting”, benoemt Savelkoul. Daarnaast kan een gebrek aan beweging zorgen voor een grotere kans op de ontwikkeling van een allergie, volgens de immunoloog. Hij benadrukt daarbij dat een uur in de week met een hoge intensiviteit sporten niet goed is. Het is beter om dagelijks te sporten met een lage intensiviteit.

Erfelijkheid

Savelkoul benoemt ook dat een allergie vaak ontstaat door erfelijke redenen. “Als vader allergisch is, heeft een kind zo’n 25% kans om een allergie te krijgen. Als moeder allergisch is, is die kans 35%. Als vader en moeder allergisch zijn, heb je als baby wel 60-70% kans dat je ook een allergie krijgt”, vertelt de expert.  Het is echter lastig om vast te stellen dat het erfelijke risico op een allergie de afgelopen jaren is gestegen. Daarom wordt erfelijkheid volgens Savelkoul vaak niet als oorzaak gezien van de stijging van het aantal mensen met allergieën.