Hard werken, veel stress, dagen van ruim tien uur lang en toch vriendelijk moeten blijven. De enige manier om vol te houden is aftellen; nog zoveel dagen en dan is het hoogseizoen weer voorbij. Werknemers en werkgevers uit de horeca en retail hebben er dagelijks mee te maken na de zomer: seizoenmoeheid.

“Seizoensmoe is geen bestaande term in de psychologie, maar in de arbeidspsychologie is het een bekend fenomeen,” vertelt Lucas Veldtkamper, arbeidspsycholoog. “Mensen die in sectoren werken met piekperiodes, zoals toerisme, horeca en retail, kunnen extra last hebben van vermoeidheid na een drukke periode.”

Meespelende factoren

De maandenlange verhoogde werkdruk en het weinig tijd hebben voor herstelmomenten zijn factoren die bijdragen aan seizoenmoeheid. Ook een verstoord evenwicht tussen werk en privé speelt mee, volgens Veldtkamper: “Veel werknemers maken lange dagen of werken onregelmatige uren in het hoogseizoen, wat de balans in hun privéleven kan verstoren.”

“In de zomer hebben wij meer klantcontact en liggen de verwachtingen hoger. Ik snap dat dit het personeel op de lange termijn kan uitputten,” vertelt horecaondernemer Sep Provoost. Retailondernemer Kim van de Velde ziet het ook bij haar personeel: “Na de herfstvakantie valt het altijd stil in de zaak. Dit zie je terug in het werk van de werknemers. Ze zijn minder gemotiveerd, zijn snel moe en tonen weinig aandacht aan de klanten die nog binnenkomen.”

Mindset is alles

Veldtkamper spreekt over de zogenaamde ‘theorie van verwachting en beloning’. “Mensen werken harder als er iets positiefs in het vooruitzicht ligt.” Het komt er volgens de arbeidspsycholoog op neer dat je hard werkt, omdat je weet dat er een rustperiode volgt. Deze vooruitzichten helpen om vol te houden tijdens de zware maanden. “Zonder deze seizoensgebonden variatie zouden werknemers mogelijk minder gemotiveerd zijn om door pieken heen te werken, omdat de beloning van een ‘laagseizoen’ en extra rust ontbreekt,” vult Veldtkamper nog aan.

Afwisseling is prettig 

De afwisseling van de drukte wordt door velen toch als fijn ervaren. “Ik weet niet beter; ik werk in een restaurant in een toeristisch gebied,” zegt Lotte Brasser. “In de zomer werk ik vijf of zes dagen in de week, maar in de winter is er hier niks te doen. De zomerdrukte heb ik nodig om in de winter rond te komen.” Jason Wuif, werkzaam in de keuken: “Zodra november begint, is het stil. Dit is altijd zo’n fijn gevoel; eindelijk even rust pakken voor een aantal maanden. Opladen voor een nieuw seizoen.”