In Duitsland is er op 1 april een nieuwe wet ingegaan. Het recreatief gebruik van cannabis is voortaan legaal voor iedereen boven de achttien jaar. Duitsland is hiermee een van de meest tolerante landen in Europa op het gebied van cannabis. Coffeeshops komen er voorlopig niet, maar vanaf 1 juli openen er cannabisclubs. Hier is een overzicht van de nieuwe regels en een bredere context van deze ontwikkeling:  

Waarom is het nu legaal? 

De Duitse regering heeft cannabis gelegaliseerd om de ongecontroleerde handel op de zwarte markt aan te pakken, en bij te dragen aan een verbetering van de gezondheid. Ondanks het verbod op de aankoop en het bezit van cannabis de afgelopen jaren, is de consumptie van drugs onder jongeren verdubbeld. De cannabis die werd verkregen op de zwarte markt bracht vaak gezondheidsrisico’s met zich mee. Dit omdat het THC-gehalte vaak onbekend is en het mogelijk giftige stoffen bevat, waarvan de sterkte niet kan worden ingeschat door de consument. Het doel van de nieuwe wet is niet om een uitbreiding te creëren van cannabisconsumptie, maar het beschermen van de volksgezondheid en ongecontroleerde criminaliteit aan te pakken. 

Regels voor recreatief gebruik: 

• Volwassenen mogen in het openbaar maximaal 25 gram cannabis bij zich hebben. 
• Thuis is het bezit van 50 gram cannabis en 3 planten per volwassenen toegestaan, dit geld alleen voor volwassenen die ten minste zes maanden in Duitsland wonen of een verblijfplaats hebben. 
• Cannabisgebruik is verboden binnen een straal van 100 meter rond scholen, kinderdagverblijven, speeltuinen en openbare sportvoorzieningen. 
• Openbaar gebruik van cannabis is niet toegestaan tussen 07.00 uur en 20.00 uur in voetgangersgebieden en in de buurt van bepaalde jeugdvoorzieningen. 
• Volwassenen mogen cannabiszaden voor privé teelt importeren uit EU-lidstaten of online bestellen. 

Wat zijn cannabisclubs en hoe werken ze? 

Cannabisclubs spelen een belangrijke rol bij de legalisatie van cannabis in Duitsland. Deze clubs zijn bedoeld als alternatief voor mensen die wel cannabis willen roken, maar niet thuis willen kweken. Ze hebben een toelatingsprocedure, lidmaatschapsgelden en clubhuizen. De clubs zijn geregistreerd als verenigingen en mogen geen winst maken, maar alleen de kosten dekken. Ze mogen een maximumaantal van 500 leden hebben, dit kan leiden tot lange wachtlijsten voor de mensen die geïnteresseerd zijn. Leden betalen lidmaatschapsgeld en kunnen maandelijks een bepaalde hoeveelheid cannabis kopen.  

De lidmaatschappen variëren per club, bijvoorbeeld op leeftijd, woonplaats of professionele achtergrond. Ook kunnen de lidmaatschappen op verschillende manieren worden berekend, bijvoorbeeld per jaar of per maand. 

Het doel van de clubs is om de zwarte markt te bestrijden en betrouwbare cannabis te leveren. Leden kunnen de cannabis ontvangen in clubkamers, een soort clubhuis. De cannabisclubs zijn zelfvoorzienend. Leden worden betrokken bij verschillende activiteiten, bijvoorbeeld het beheren van budgetten, het oogsten van cannabis en het opstellen van ploegenroosters. Het uiteindelijke doel van deze verenigingen is om een gemeenschap op te bouwen waarin leden elkaar persoonlijk kennen. 

Wat zijn de mogelijke gevolgen van de legalisatie? 

De legalisatie van cannabis kan leiden tot een afname van de zwarte markt, ongecontroleerde handel en een betere controle op kwaliteit van cannabisproducten. Tegelijkertijd zijn er zorgen voer een mogelijke toename van het cannabisgebruik en daarmee de gezondheidsrisico’s, vooral onder jongeren. Hiervoor wordt er landelijk een platform opgezet: www.infos-cannabis.de. Op deze website wordt informatie geplaatst over de nieuwe wet, en er is een aanbod op het gebied van verslavingspreventie, verslavingsbegeleiding en verslavingszorg, maar ook de effecten, risico’s en instructies voor ‘veiliger gebruik’.  

Uitgelichte foto: Robin van Lonkhuijsen