Een stukje van een nummer dat wordt hergebruikt in een nieuw nummer, ook wel een sample genoemd. Het is een veelvoorkomend fenomeen in de muziekindustrie. Hoewel samples al jaren worden gebruikt, is de manier waarop wel veranderd. Tegenwoordig worden samples veel meer één op één overgenomen. Dat roept de vraag op: zijn samples een bron van inspiratie, of een dooddoener van creativiteit?

,,Vroeger werden fragmenten helemaal geknipt tot een hele nieuwe sound. Tegenwoordig zijn artiesten minder creatief, de herkenbaarheid van de oudere nummers is groter”, vertelt Pay Kolmüs, muziekjournalist, artist consultant en docent aan de muziekacademie. Deze ontwikkeling is volgens Kolmüs iets van de laatste tien jaar en heeft verschillende oorzaken. Een daarvan is het feit dat alles in onze huidige maatschappij snel moet, dus ook het bereiken van succes in de muziek. Samples kunnen hierbij helpen. ,,Een sample uit een nummer dat al eerder goed scoorde, kan vaak rekenen op goede reacties. Die reacties zijn goede promotie”, aldus Kolmüs.

Ook de groei van internet en sociale media speelt hierin een rol. Als artiest ben je niet meer afhankelijk van een muzieklabel. Iedereen kan tegenwoordig muziek uitbrengen en zichzelf promoten op bijvoorbeeld Instagram. Maar echt door de grote radiostations gedraaid worden, is voor onafhankelijke artiesten lastig. Labels waren toch vaak de schakel tussen een artiest en radiostation. Ook hier kunnen samples volgens Kolmüs een oplossing zijn. ,,Een nummer met een herkenbaar sample zal sneller een groot bereik weten te krijgen en door radiostations gedraaid worden.”

Creatieve uiting of dooddoener

Kolmüs ziet deze ontwikkeling in het gebruik van samples niet als positief. ,,Het op deze manier gebruiken van samples wijst op luiheid en gemakzucht van artiesten. Ze willen snel geld verdienen en werken niet meer vanuit hun eigen creativiteit. Artiesten die echt muziek maken vanuit passie, zullen dit niet snel doen. Zij willen uniek zijn en niet bekend staan door de sound van een ander.” Toch zijn er volgens Kolmüs ook gevallen waarbij er geen sprake is van luiheid. ,,Het kan ook een ode zijn aan een andere artiest.”

Koos Zwaan, lector innovatie in de muziekindustrie aan de Hogeschool Inholland, is positiever over het overnemen van samples. Het hoort er volgens hem een beetje bij. ,,Je maakt nooit iets nieuws vanuit complete isolatie, je zal altijd gebruik maken van iets dat je inspireert. Het gebruik van samples is ook een manier om creatief bezig te zijn.”

Toekomstmuziek

Of je het nu ziet als een gebrek aan creativiteit of juist een uiting ervan, samples zullen ook in de toekomst een grote rol blijven spelen. ,, Het zal altijd een ding blijven, het commerciële aspect van popmuziek verandert niet. Het op deze manier gebruiken van samples is tegenwoordig ook breed geaccepteerd”, vertelt Kolmüs.

Maar net als alles in de maatschappij, zal ook dit fenomeen zich door ontwikkelen. ,,Artificial Intelligence (AI) zal uiteindelijk muziek gaan genereren door fragmenten te selecteren uit een grote database. Zo ontstaat een hele nieuwe manier van samplen”, vertelt Zwaan. Voordat dit op grote schaal kan worden toegepast, moet er nog wel nieuwe wetgeving komen. Om een sample te gebruiken, is toestemming nodig van de ‘eigenaar’ van het originele fragment. Hij of zij krijgt dan ook een deel van de inkomsten van het nieuwe nummer. ,,AI selecteert allemaal kleine fragmenten uit verschillende nummers. Het is hierin lastiger om te bepalen wat de originele nummers zijn en welke artiesten of labels dus recht hebben op inkomsten. Hiervoor is nieuwe wetgeving nodig, maar het duurt nog wel even voordat deze er is.”

Bron foto: ANP Kippa/ Sander Koning