In het verkiezingsprogramma van DENK zijn een aantal afbeeldingen te zien die beledigend zijn richting andere politici en bepaalde sociale groepen. Toch is er misschien niet sprake van smaad en/of laster. “Het ligt vooral aan de omstandigheden. Vrijheid van meningsuiting wordt nog beter beschermd in politieke context” zegt strafrechtjurist Tommy Straten.
Smaad
Het valt niet onder smaad, smaad is namelijk van toepassing bij bepaalde gedragingen. Bij de tekst: moslimhaat keihard bestraffen gaat het niet om een specifieke gedraging van Wilders. “Al zou men het wel zo kunnen beredeneren” vertelt Straten. Smaad is wanneer er bewuste reputatieschade wordt aanricht bij iemand. “Mocht het geen smaad zijn, dan zou het eventueel nog een eenvoudige belediging kunnen zijn” zegt de jurist. Voor een eenvoudige belediging gelden lichtere eisen. Dat geldt namelijk alleen wanneer het gaat om de belediging van een persoonlijke eigenschap die losstaat van een specifieke gedraging. Het Europese Hof vindt een paar opmerkingen van politieke partijen die enkel schokkeren niet voldoende om de vrijheid van meningsuiting opzij te zetten, maar het kan wel.
Aanzetten tot haat en discriminatie
“Voor de feiten van de LHBTIQ+ afbeelding gelden ook de thema’s groepsbelediging en aanzetten tot haat en discriminatie, maar ook daarbij geldt dat de vrijheid van meningsuiting een zeer belangrijk goed is volgens Het Europese Hof. Enkel in uitzonderlijke gevallen kan er worden ingegrepen” licht Straten toe. “Toch is het uiteindelijk altijd aan de rechter om daar een oordeel over te vellen en dat kan twee kanten op vallen,” vult Straten aan. De omstandigheden zijn doorslaggevend in zo’n situatie. Al zou je over het algemeen ongeveer kunnen zeggen dat het meestal pas echt verkeerd is in een onnodig kritische situatie.
Aanklagen en Ingrijpen
Tommy Straten legt uit: Het is dus mogelijk dat er wordt ingegrepen maar het Hof is daar wel terughoudend mee. Denk bijvoorbeeld aan Geert Wilders met zijn uitspraak: ‘Meer of minder Marokkanen.’ Als burger kan je geen politicus vervolgen, je kan enkel een klaagschrift indienen wanneer je slachtoffer bent. Dat klaagschrift kan vervolgens opgepakt worden door het gerechtshof. Die daarna het OM zou kunnen aansturen om een politicus te vervolgen. Dat is de enige uitzonderingssituatie tenzij je een civielrechtelijke zaak start. Het kan ook zijn dat er zonder een klaagschrift door het OM een politicus vervolgd wordt.
