Frankrijk is officieel het eerste land ter wereld dat het recht op het abortus heeft verankerd in de grondwet. In het Kasteel van Versailles stemde een overgrote meerderheid van het Franse parlement met het wetsvoorstel in. Volgens Humanistisch Verbond een mooi voorbeeld voor Nederland, zeker na de verworpen motie ‘abortus is geen misdaad’ van vorig jaar.
De Franse president Emmanuel Macron kondigde de verankering van het abortusrecht in de grondwet vrijwel direct aan nadat het landelijk recht op abortus in de Verenigde Staten verviel. Feministische organisaties en parlementariërs waren al langere tijd bezig met het beschermen van abortusrecht in Frankrijk. Mathilde Panot, voorvrouw van de radicaal-links partij La France Insoumise, maakte begin 2023 de verandering met haar wetsvoorstel.
De stemming werd live uitgezonden op een groot scherm bij de Eiffeltoren. Honderden mensen stonden buiten te juichen en te joelen toen de voorzitster de uitslag bekend maakte: 780 stemmen voor en 72 stemmen tegen. Ook de parlementariërs werden emotioneel na deze zege.
‘Abortus is geen misdaad’
In mei 2023 werd ook in Nederland gestemd over wetswijzigingen wat betreft abortusrechten. Humanistisch Verbond startte samen met BNNVARA een handtekeningenpetitie om abortus uit het Nederlandse Wetboek van Strafrecht te krijgen, en ze verzamelden zo’n 90.000 handtekeningen. Het doel van dit burgerinitiatief was dat de Tweede Kamer zou erkennen dat abortus geen strafbaar feit is. “Recht op abortus hoort onder de reguliere zorgwetten te komen vallen’’, aldus Jaël Mulder van Humanistisch Verbond. Het onderwerp kwam op de agenda te staan, er werd over gedebatteerd, maar de motie is niet aangenomen.
“Teleurstellend’’, zegt Jaël, “Maar niet hopeloos. Zeker na het nieuws uit Frankrijk zijn wij optimistisch. In een wereld waar de conservatieve beweging steeds meer toeneemt, is het mooi om te zien dat Frankrijk als eerste het recht op abortus verankerd heeft in de grondwet. Dit maakt abortuszorg veilig en toegankelijk, zonder afhankelijk te zijn van de grillen van politici.’’ Het vastleggen van abortusrecht in de Nederlandse Grondwet, ziet Jaël nog niet snel gebeuren. “Maar samen met onze coalitieleden van de Vrije Keuze Coalitie zijn we nog altijd druk bezig met abortus uit het Wetboek van Strafrecht te halen.’’
‘Uiterst verdrietige ontwikkeling’
Echter niet iedereen is blij met het nieuws uit Frankrijk. “Het is een uiterst verdrietige ontwikkeling dat doden van ongeboren leven in de Franse Grondwet wordt vastgelegd. Huiveringwekkend’’, zegt beleidsmedewerker Ardjan Boersma van de SGP. De partij stemde vorig jaar tegen het burgerinitiatief met als standpunt dat ongeboren leven recht heeft op bescherming. “Bovendien creëert het een risico voor onbedoeld zwangere vrouwen in een kwetsbare situatie, die door de huidige bepalingen in het Wetboek van Strafrecht juist beschermd worden. GL/PvdA heeft nu een initiatiefwet ingediend om abortus uit het strafrecht te halen, maar gelukkig heeft dit voorlopig nog geen steun in de Kamer.’’
