18 september – Vandaag is het Jongeren Prinsjesdag. De dag waarop UNICEF het jongerenadvies uitreikt aan de Tweede Kamer. Dit wordt jaarlijks gemaakt door jongeren tussen de 13 en 18 jaar, zonder stemrecht, die beter gehoord willen worden. Klimaatverandering, armoede en oorlog zijn de grote thema’s dit jaar.

Klimaat

Het thema klimaatverandering is met uitstek het belangrijkste onderwerp. Jongeren in ons land maken zich druk over extreme hitte, droogte en overstromingen. Ze zijn bang dat de overheid dit onderwerp niet serieus genoeg neemt en ze vragen zich af of het klimaatprobleem ooit nog goed komt. De tieners zien graag dat er minder reclame wordt gemaakt voor vlees, vliegreizen en de fossiele industrie. Deze producten en diensten dragen negatief bij aan klimaatverandering en daar moet, volgens de jongeren, meer aandacht voor komen. Ze dragen het advies uit om op verpakkingen, bijvoorbeeld van vleesproducten, te vermelden hoeveel water, energie en veevoer er bij de productie wordt gebruikt. Ook pleiten de jongeren voor gratis openbaar vervoer en een drastische verandering in de huidige consumptiemaatschappij. Te veel spullen en verpakkingen worden maar één keer gebruikt en dan weggegooid. Als oplossing stellen de jongeren voor om supermarkten te laten werken met hervulbare verpakkingen.

Oorlog

De angst voor oorlog is onder jongeren de afgelopen anderhalf jaar enorm gegroeid door de oorlog in Oekraïne. Toch willen de respondenten van het onderzoek meer horen over andere conflicten in de wereld. Deze worden volgens hen onderbelicht in het nieuws door de oorlog tussen Rusland en Oekraïne. Ook voor dit thema heeft UNICEF drie adviezen opgesteld: De tieners willen dat ons land meer initiatief neemt bij het ondersteunen van de economie in conflictgebieden. Ze willen een grotere zichtbaarheid voor vluchtelingen om meer begrip te genereren onder de Nederlanders en de jongeren hopen dat ons land een grotere bemiddelende rol kan spelen tussen landen in oorlog. Een speciale nieuwe ‘bemiddelingsunie’ zou voor veel verandering kunnen zorgen.

Armoede

In tegenstelling tot klimaat en oorlog is armoede een probleem dat zich voor het grootste gedeelte onder de radar afspeelt. Jongeren zijn bang dat dit onderwerp overschaduwd wordt door alle andere problemen in de maatschappij. Ze wijzen erop dat armoede nog steeds een taboe is. De tieners zouden graag meer les willen krijgen over omgaan met geld, zodat ze ‘beter voorbereid het volwassen leven in gaan’. Ze hopen de gêne omtrent dit thema weg te nemen. Ook benoemen de respondenten dat arme mensen het hardst geraakt worden door de stijgende prijzen. Daarom zouden zij graag het minimumloon en de uitkeringen laten meestijgen met de inflatie. Verder vinden ze het belangrijk dat elk kind kan sporten en mee kan doen aan andere buitenschoolse activiteiten. Dit draagt bij aan een betere lichamelijke en mentale gezondheid. De jongeren vinden dan ook dat dit gratis moet zijn: “Zo krijgt iedereen de kans om mee te doen, wat zorgt dat iedereen erbij hoort”.

Totstandkoming van het rapport

UNICEF heeft een vragenlijst uitgezet die door 693 jongeren in heel Nederland is ingevuld. Hieruit kwamen de bovengenoemde thema’s het vaakst naar voren. Om een goed beeld te krijgen waarom juist deze onderwerpen zo belangrijk zijn onder tieners, is UNICEF in gesprek gegaan met hun doelgroep. Daarnaast hebben ze een vragenlijst verstuurd naar 11 jeugdinstellingen en 165 scholen voor speciaal onderwijs, waar 361 reacties op kwamen. Op deze manier hebben ze naar eigen zeggen ‘een brede afspiegeling van de jongeren in Nederland gemaakt, gevarieerd in gender, leeftijd, opleiding en woonplaats’.