Een vak op school dat zich focust op jouw geluk. Lisa Klinkenberg, onderzoeker studentenwelzijn lectoraat studiesucces, vertelt dat het een trend lijkt te zijn die nog steeds bezig is en niet lijkt af te nemen. “Sinds corona staat het welzijn van studenten een beetje onder een vergrootglas.” Persoonlijke ontwikkeling wordt even belangrijk als het studiesucces zelf, voegt ze eraan toe.
Dat leek Mirjam Spitholt wel wat, docent gelukskunde Saxion Hogeschool. “We zijn in een klaslokaal gewend om onze linker hersenhelft te stimuleren. Tijdens deze lessen focussen we ons op onze rechterkant, de kant die gaat over het waarnemen van emoties”, vertelt ze. Lisa benadrukt dat de aandacht ervoor belangrijk is want ‘geluk’ is tegenwoordig ingewikkelder dan eerst. “In deze tijd bepaal je je eigen geluk, omdat je zelf je keuzes moet maken en er is ruimte om erover na te denken. Hierdoor ontstaat in de meeste gevallen prestatiedruk. Het is niet meer zo dat als je vader metselaar was jij dat ook wordt, om het heel simpel uit te leggen.”
“Er spelen ook invloeden van buitenaf mee. Door de digitalisering kun je je voortdurend vergelijken met anderen.” Lisa benadrukt dat het gelukkig niet allemaal moeilijker is geworden. “De weg naar hulpbronnen is makkelijker te vinden en docenten zijn meer betrokken dan ooit. Daarnaast is het ondersteuningsaanbod een stuk groter. Zo heb je bijvoorbeeld: leren leren, faalangsttraining en hulp bij plannen.”
Ontstaan van gelukskunde
Mirjam vond ook dat er meer aandacht kon naar het geluk van de student. Het uitgangspunt van gelukskunde is: Je hebt gedachte, maar je bent ze niet. De mens denkt snel vanuit angst in plaats vanuit liefde. Je gedachtes creëren jouw beeld van de wereld, dus waarneem alleen je gedachte, maar ben ze niet.
Zelf geeft ze les in bedrijfseconomische vakken. “Leerlingen bedankte mij aan het einde van het jaar altijd voor de wijze lessen die ik ze had meegegeven. Toen was economie een middel om in verbinding te staan met mijn leerlingen. Nu, via gelukskunde, kan dit ook direct.”
Bij twee minoren op Saxion Hogeschool wordt het vak gegeven. “Je kunt het zeker spiritueel noemen, maar het hoeft niet zo ver te gaan. Iedereen volgt het vak op zijn eigen tempo. Ik plant als het ware alleen het zaadje en als iemand er nu nog niet aan toe is, komt dat misschien later in het leven nog wel. Het nadenken en voelen op deze manier moet ook bij je cultuur en persoonlijkheid passen”, vertelt Mirjam. Ik zeg ook weleens: ‘When the student is ready, the teacher appears’”
Hoe ziet zo’n les eruit?
“Ik heb als houvast bij de lessen een theoretisch raamwerk en geef huiswerk op in de vorm van vragen. We zijn het niet gewend om in een klaslokaal ons kwetsbaar en open op te stellen. Over het algemeen kom je naar school om te studeren. Daarom is het voor veel studenten altijd wennen. Ik begin altijd met eerst mezelf kwetsbaar en open op te stellen. Daarmee probeer ik te laten zien dat het een veilige ruimte is. Na een aantal weken stel ik een levensvraag. Leerlingen komen met verschillende creatieve uitingen hiermee uit de hoek. Twee keer per jaar geef ik de lessen bij mij thuis. Dit doe ik voor de persoonlijke productpresentaties. Zo ervaren de leerlingen een veiligere sfeer.”
Binnen Fontys
Rosalie Reichardt-Mulder is werkzaam als onderzoeker naar (werk)geluk en leiderschap binnen Fontys. Rosalie heeft binnen Fontys voor technische bedrijfskunde een vaardighedenlijn opgezet. “Dit hield in dat we ons richtte op de persoonlijke vlakken van een student. Eerst kwam hier weerstand op. Het is natuurlijk eng om naar jezelf te kijken, zeker als je jezelf aan het ontwikkelen bent. Richting het einde van het jaar kregen we te horen dat het erg waardevol was geweest en iets was wat ze verder meenamen.”
“Ik herken mijn jongere zelf wel in studenten die op slot schieten wanneer het persoonlijk wordt. Wat ik denk dat studenten nodig hebben en wat mij ook had geholpen, was het horen dat je niet de enige bent. Dat het niet gek is dat je je zo voelt en dat iedereen een verhaal heeft. Dit probeer ik nu door te geven. Ik gun elke student het vak gelukskunde op school. Dit kan alleen maar iets goeds doen.”
Fontys is hier mee bezig en het is ook te zien bij andere opleidingen. Bijvoorbeeld de opleidingen communicatie en psychologie. Het gaat er eigenlijk om dat mensen bezig zijn met iets dat ze leuk vinden, waar ze voldoening uithalen, iets doen waar ze goed in zijn en genieten van de (werk/studie)sfeer.
