EyWeekly is het idee van studenten Luc Nieuwenhuijzen en Lars van den Akker. Deze aflevering werd gepresenteerd door Luc Nieuwenhuijzen, eindredactie door Lars van den Akker. Dit alles onder leiding van vaste technici Daan Vries, Sjoerd van den Bersselaar en videodocent Rob van den Broek.
Uit een inspectieonderzoek in Schotland blijkt dat sommige Schotse agenten en andere personeelsleden sinds het begin van hun carrière niet meer zijn gescreend, aldus de BBC. Tijdens deze politiescreening wordt er gekeken of je betrouwbaar genoeg bent om bij de politie te werken. Nederland kent ook zo’n personencheck, en voert deze sinds 2022 minstens elke vijf jaar uit.
De aanleiding voor het inspectieonderzoek in Schotland waren de veroordelingen van twee Britse agenten; de een voor moord en de ander voor meervoudige verkrachting. De Schotse politie krijgt nu het advies een dringende evaluatie uit te voeren om er zeker van te zijn dat al het personeel het juiste screeningsproces doorloopt.
Net als in Schotland vindt in Nederland aan het eind van het selectieproces van de politieacademie een screening plaats. Dit is de laatste stap voordat je aangenomen wordt. Er wordt gekeken of er risico’s zijn als je bij de politie gaat werken doordat je bijvoorbeeld eerder veroordeeld bent of contact hebt met mensen uit de criminele wereld. Hierdoor kun je bijvoorbeeld gevoeliger zijn voor chantage. Tijdens de screening wordt er gekeken naar je gedrag op sociale media en volgt er een persoonlijk gesprek. Alle werknemers van de politie krijgen hiermee te maken, ook als zij geen uniform dragen maar een ondersteunende rol hebben.
Sinds 2022 is in de Politiewet opgenomen dat deze onderzoeken zich in principe elke vijf jaar herhalen, tenzij er andere redenen zijn voor een vervroegd herhaald onderzoek. Voorheen was deze wettelijke verplichting er niet. Reden voor een vervroegd herhaald onderzoek kan zijn dat iemand een nieuwe functie gaat bekleden. “Als je naar een gevoelige functie gaat, bijvoorbeeld het bemachtigen van informatie uit de criminele wereld, zul je een strengere screening krijgen”, vertelt Guus Meershoek, lector politie-integriteit en politiegeschiedenis aan de Nederlandse Politieacademie.
Het Nederlandse screeningssysteem is de laatste jaren flink verbeterd. Toch kent Nederland ook een aantal incidenten die lijken op die in Schotland.
Een voorbeeld van zo’n incident speelde zich af in 2015. Mark M. werd vrijwel direct bij de recherche geplaatst, ondanks dat zijn screening nog niet voltooid was. Tijdens zijn screening bleek dat zijn verleden niet volledig na te trekken was. Dit tastte zijn integriteit aan; het was niet volledig duidelijk of hij een risico zou vormen als hij met vertrouwelijke informatie aan de slag zou gaan. Hierdoor werd hij al snel uit zijn vertrouwensfunctie gezet en overgeplaatst naar de verkeerspolitie. Toch bleef Mark M. met zijn logincodes toegang houden tot gegevens die bedoeld waren voor medewerkers van recherche. Hierdoor kon hij onder andere zien of iemands telefoon werd afgetapt en wie verdachte en getuigen waren in een onderzoek. Deze informatie speelde hij in ruil voor geld door naar criminelen.
Politiemensen werden destijds wel vaker in vertrouwensfuncties geplaatst voordat de screening voltooid was, vanwege personeelstekort. Dat is na het voorval met Mark M. onmiddellijke afgeschaft en heeft gezorgd voor een onderzoek naar andere medewerkers die mogelijk op vertrouwensfuncties zaten zonder te zijn gescreend. “Uiteindelijk is het een bureaucratisch proces”, zegt Meershoek. “Er zijn een beperkt aantal mensen getraind om deze achtergrondchecks te doen. Als er opeens een bijzondere taak langs komt waardoor veel mensen opnieuw een screening moeten krijgen, is dat een moeizaam proces. Screenen kost tijd, en als dat niet goed wordt gecontroleerd kan het mis gaan.”
Ondanks dat het dus flink mis kan gaan, vindt Meershoek het screenen van politiemensen toch belangrijk. “Door middel van screening kun je kwetsbaarheden of gedragsstoornissen opsporen”, legt Meershoek uit. “Deze signalering is niet alleen nuttig voor de politie, maar ook voor de mensen zelf. Soms zijn mensen zelf niet bewust van hun gedrag of van het feit dat zij bijvoorbeeld kroegen bezoeken die bij ons gemarkeerd staan als onderdeel van het criminele circuit.”
Binnen de politie is integriteit een belangrijk thema. “Een aantal jaar terug bleek na het verzamelen van telefoongegevens dat verschillende criminelen contacten hadden binnen de politie. Daar is de politie erg van geschrokken en sindsdien staat het tegengaan van corruptie nog hoger op de agenda”, aldus Meershoek. Intern wordt dit onderwerp volgens hem veel besproken en medewerkers worden aangemoedigd er onderling over te praten.
Voor burgers is het belangrijk dat ze de politie kunnen vertrouwen. Volgens Meershoek is het goed dat burgers zich bewust zijn van het screeningsproces, maar uiteindelijk is dit maar één van de vele instrumenten die er zijn om corruptie tegen te gaan: “Politiemensen moeten openheid van zaken geven, ook als dingen misgaan. Daar hebben burgers veel meer aan.”
Sparta-keeper Nick Olij is door bondscoach Ronald Koeman meegenomen in zijn definitieve selectie voor de wedstrijden tegen Frankrijk en Griekenland. De 28-jarige goalie debuteert bij Oranje. Olij is al een lange tijd in vorm bij zijn club Sparta Rotterdam.
Koeman neemt verder keepers Mark Flekken en Bart Verbruggen mee in zijn selectie. Olij is verkozen boven SC Heerenveen-keeper Andries Noppert. De keeper die op het WK in Qatar nog het doel verdedigde voor Oranje, is op dit moment niet in beste doen.
Ook heeft de bondscoach een plek vrijgemaakt voor verdediger Jeremie Frimpong. De verdediger van het Duitse Bayer Leverkusen werd laatst nog geselecteerd voor Jong-Oranje, maar bedankte en liet de uitnodiging aan zich voorbij gaan. Koeman was alles behalve te spreken over deze actie.
Blessuregolf
Bondscoach Ronald Koeman moet het tijdens deze wedstrijden wel doen zonder grote namen. Frenkie de Jong, Matthijs de Ligt, Memphis Depay en Cody Gakpo ontbreken vanwege blessures.
Het is voor nu even afwachten hoe Oranje het zal doen zonder deze spelers. Over een week nemen ze het op tegen Frankrijk en 16 oktober neemt Oranje het op in en tegen Griekenland.
Het is hét feest voor alle Leidenaren. Het Leidens Ontzet wordt jaarlijks op 3 oktober gevierd. De dag zit vol met activiteiten die worden georganiseerd zoals de grote optocht en het polsstokverspringen. Toch is het vooral met elkaar vieren dat Leiden bevrijd is van de Spanjaarden door de Geuzen. Daarbij kan een biertje natuurlijk niet ontbreken. Maar weet de jeugd op straat eigenlijk wel waarom ze deze dag vieren? En kennen ze het verhaal achter de haring met wittebrood en de hutspot? De organisatie vindt het in ieder geval belangrijk dat de jeugd de historische context achter het evenement kent en is zelf ook al bezig met verjonging.
Donderdagochtend zijn in de Keukenhof de eerste bloembollen voor het 75e seizoen geplant. Een team van veertig tuinmannen zal komende maanden druk zijn met het planten van zeven miljoen bloembollen in de Keukenhof. Vanaf 21 maart zal het park dan weer gevuld zijn met onder andere tulpen, narcissen en hyacinten.
Ook bij het Brabants Dagblad in Den Bosch druppelen even na 10:10 uur de redacteuren naar buiten. Ze hebben posters bij zich met daarop de tekst 10% en het logo van de Nederlandse Vereniging van Journalisten (NVJ). De journalistieke vakbond steunt de actie. Samen eisen ze 10% inflatiecorrectie om hun koopkracht te compenseren.
Principiële kwestie
Paul Roovers, regioverslaggever Den Bosch, vindt de actie vooral een ‘principiële kwestie’. “De inflatie is fors gestegen en daar moeten we voor gecompenseerd worden. Nu hebben we wel een eenmalige uitkering ontvangen, maar als je inkomen hoger was dan een bepaald bedrag had je daar geen recht op. Bovendien is de hoogte van die uitkering niet compensabel”, aldus Roovers.
Volgens hem is de directie van mening dat er gewacht moet worden tot de nieuwe CAO wordt ingesteld. Dat zal echter pas in de loop van 2024 gaan gebeuren. “Andere sectoren hebben al een nieuwe CAO, terwijl wij journalisten een beetje achter de feiten aanlopen. We lopen nu loon mis en verdienen dus loonsverhoging met terugwerkende kracht. Vandaar dat we vandaag in actie komen.”
Geen actievoerders
Journalisten zijn in principe geen actievoerders, zegt Roovers. “Wij schrijven er juist over, we doen er normaal gesproken zelf niet aan mee. Maar voor nu vinden wij dat wij in ons recht staan.”
De 14 redactieleden zijn niet allemaal in dienst van het Brabants Dagblad. Onder hen bevindt zich ook een enkele freelancer. “Freelancers werken niet in loondienst, maar zijn voor hun inkomen afhankelijk van hun opdrachtgevers. Zij hebben dus net zo goed behoefte aan die 10% inflatiecorrectie. Nu maar hopen dat de actie haar vruchten afwerpt en dat journalisten een waardige beloning blijven ontvangen voor hun vak”, aldus Roovers.
Als je de Slowaakse bevolking zou vragen wat ze zouden vinden van de uitslag, is het ongeveer fifty-fifty. Hoewel SMER 23 procent van de stemmen kreeg, kreeg de derde partij HLAS 15 procent van de stemmen. Bijna vijftig procent dus. Deze nummer drie in de verkiezingen is een sleutelpartij in de onderhandelingen voor een coalitie omdat alle andere partijen samenwerking met de SMER hebben uitgesloten. “Er kan geen regering worden gevormd zonder deze partij. Het is een afsplitsing van de partij van Fico en ze zijn niet happig om weer met Fico samen te gaan werken. Fico zal met een heel goed voorstel moeten komen, willen ze dit accepteren,” stelt Abram Muller, Slowakije expert.
De beoogd premier heeft een harde en sterke mening. “Hij is iemand die Slowakije op de kaart zet, waardoor de Slowaken het gevoel hebben dat ze ertoe doen,” zegt Muller. Muller ziet dat Fico het vaak heeft over de stem van Slowakije: “Hij wil in Europa en bij de NAVO echt laten zien dat Slowakije ook een stem heeft. Veel Slowaken vinden dat geweldig.” Maar Fico heeft in zijn vorige twee regeerperiodes, van 2010 tot 2018, in de praktijk dat nog niet zo laten zien. “Fico had twee gezichten, een voor het binnenland en een voor Brussel en Washington. In Slowakije sloeg hij met de vuist op tafel maar in Brussel en Washington knikte hij altijd ja.” Fico verkondigde zijn mening in de gesprekken in het buitenland niet zo stevig als in zijn eigen land.
Fico is in 2018 afgetreden na de moord op een onderzoeksjournalist. Deze journalist deed onderzoek naar de corruptie in de regeringen onder Fico. “Hij is afgetreden omdat hij niet anders kon. De druk werd te groot. Maar dat voelt voor hem als een vernedering. Dat heeft gezorgd voor wrok in hem. Als hij nu aan de macht komt, zal hij zich zeker laten gelden,” stelt Muller. De Slowaken die Fico liever niet als premier zien, vrezen nu voor meer corruptie in de nieuwe regering.
Tijdens deze recente verkiezingen was er veel nepnieuws en desinformatie in Slowakije. Slowaken zijn hier volgens Muller gevoelig voor, en dan met name de oudere generatie. “De oudere bevolking die in de periode tot 1989 is opgevoed is in de leugen opgegroeid,” zegt Muller. Tijdens het communisme was er namelijk maar één krant en televisiestation, en deze stonden vol leugens. “Hierdoor gelooft de oudere generatie niet meer in de officiële kanalen, maar luisteren ze naar geruchten.”
De PS partij, de tweede partij na het stemmen afgelopen weekend, trok veel jonge stemmers. Zij zijn progressiever en willen juist meer naar het westen toe trekken. Muller is optimistisch voor de toekomst. “Zodra de generatie van Fico is uitgestorven, gaan de jonge mensen de macht overnemen.” Dit zag je afgelopen week al in Polen. Hier was namelijk de demonstratie waar miljoenen mensen in de hoofdstad Warschau aan deelnamen. “Dit is wat er gaande is in alle landen die deel uitmaakten van het communisme, jonge mensen staan op.” Muller heeft het over een heel hevige periode met veel verandering en botsingen tussen jong en oud voor de komende tijd. “Over tien jaar is dat voorbij, maar tot die tijd wordt er veel schade aangericht.”
Luister hier de eerste aflevering over zaak Zuidpool, de grootste online misbruikzaak van Nederland.
Ey! daily. is het publicatieplatform van de studenten van Fontys Journalistiek Tilburg. Hier leren en publiceren we. Dat ey! daily. een leeromgeving is, betekent dat onze redacteuren, behalve mooie dingen, ook fouten mogen maken. In de journalistiek is de integriteit van het archief belangrijk. Verzoeken om daar wijzigingen in aan te brengen, worden daarom niet standaard gehonoreerd. Omdat ey! daily. een leeromgeving is, kunnen producties echter fouten bevatten, of na verloop van tijd hun relevantie verliezen. In specifieke gevallen is wijziging of verwijdering van artikelen daarom mogelijk. Wilt u dat een bepaald artikel gewijzigd of verwijderd wordt? Mail dan naar eydaily@fontys.nl. Een team van experts beoordeelt of uw verzoek wordt gehonoreerd.
© 2024 ey! daily.
