Uit recent onderzoek van Lorrendraaier is een groot gedeelte van de Russische schaduwvloot op de kaart gebracht. Maar wat doet de Europese Unie met deze zogeheten duisterevloot?

Lorrendraaier – specialist in scheepregistraties – heeft onderzoek gedaan naar 1261 schepen om te kijken onder welke vlag ze geregistreerd staan. Zo kan Europa patronen herkennen bij het omzeilen van sancties en de opgelegde maatregelingen handhaven.

Een schaduw- of duisterevloot zijn de collectieve handelsschepen die op een verhullende manier handel voeren vanuit een geboycot land. Zo kunnen die landen sancties vermijden en de handel blijven voeren. Zo ontwijkt deze schaduwvloot verzekeringskosten, milieu- en veiligheidsregelgeving en de opgelegde sancties.

Deze schepen zijn anoniem eigendom en kunnen dus niet getraceerd worden. Bij de meesten schepen kan je wel zien waar ze vandaan komen door de geregisterde vlag, maar een schaduwvloot gebruikt meestal goedkope vlaggen vanuit een andere vlaggenstaat. Dit zijn de landen waarin het schip geregistreerd staat en daar ook handel vanuit voert. Zo kan een schip dat voor Rusland vaart, onder een andere vlag handelen zonder dat Europese landen het door hebben.

Inmiddels hebben volgens de rijksoverheid 153 Russische schepen een havenverbod in Europa, dit is maar 9,5% van de door Lorrendraaier onderzochte schaduwvloot. Het Russische deel van de onderzochte duisterevloot bestaat uit ongeveer 300 schepen, dat is dus ongeveer 51% van de Russische schepen die een verbod hebben.

Een filmpje maken van slachtoffers van een ongeval of vechtpartij en deze vervolgens delen op sociale media. Kamerleden Songül Mutluer (GroenLinks-PvdA) en Derk Boswijk (CDA) hebben een nieuw wetsvoorstel ingediend om dit strafbaar te maken. Maar dit heeft ook impact op 112-fotografen.

“Er zullen wel wat rechtszaken komen als deze wet wordt aangenomen,” vertelt fotograaf Sven Verkerk. Hij maakt beroepsmatig foto’s bij ongevallen en weet hoe belangrijk het is om slachtoffers niet in beeld te brengen. “Zelf zet ik slachtoffers met letsel nooit op de foto. Als er wel iemand in beeld is die betrokken is bij het ongeluk, maak ik diegene onherkenbaar. Ik vind het belangrijk om hun privacy te waarborgen.”

Uit ervaring weet hij dat fotografen in de grote steden vaker besluiten het slachtoffer wél op beeld te brengen. “In de grote steden wonen veel mensen, en een slachtoffer wordt daar minder snel herkend. In de omgeving waar ik werkzaam ben, is het toch sneller ‘ons kent ons’.”

Ondanks dat dit wetsvoorstel goed is om de privacy van slachtoffers te beschermen, ziet Verkerk wel wat problemen voor de persvrijheid. “Als bijvoorbeeld de NOS bij een grote ramp met vijftig slachtoffers staat en ze mogen daar helemaal geen beelden maken omdat er dan een slachtoffer op beeld te zien is, gaat dit in tegen de persvrijheid.” Maar Verkerk blijft positief. “Voor mij en vele andere fotografen zal er niet heel veel veranderen.”

Ramptoeristen

Toch denkt hij dat de aanpassingen voor de media wel mee zullen vallen. Verkerk: “Dit wetsvoorstel lijkt me vooral gericht op de omstanders.” Zogeheten ramptoeristen komen naar ongevalslocaties om sensatie te zoeken en daar beelden van te maken.

En dat maken van beelden mag, bij invoering van deze wet, nog steeds. Zulke foto’s en video’s kunnen de politie immers helpen bij het oplossen van verschillende zaken. Zo kan een filmpje van een vechtpartij leiden naar de aanstichter van het geweld. Ook het verder doorsturen en reposten van beelden wordt niet bestraft. Dit zou de politie te veel capaciteit kosten.

Andere landen

Nederland volgt met dit wetsvoorstel onder andere Duitsland. Daar hebben ze al een verbod dat zowel het maken als publiceren van zulke beelden verbiedt. Een overtreder kan daar maximaal twee jaar celstraf of een boete van 1.000 euro opgelegd krijgen. In Nederland zal degene die dergelijke beelden publiceert een celstraf van één jaar of een boete van 9.000 euro riskeren.

Of de wet er ook daadwerkelijk komt, is nog afwachten. Het wordt pas later dit jaar in de Tweede Kamer behandeld.

Den Bosch | Een gloednieuw evenement doet zijn intrede in Nederland: het Nationale Scholieren Slamtoernooi. Dit taal- en performancefestijn, speciaal voor leerlingen uit groep 8, biedt een podium voor jonge woordkunstenaars om hun stem te laten horen. 7 basisscholen uit Den Bosch doen mee. Met scherpe teksten en krachtige optredens nemen de scholen het tegen elkaar op, tot er één winnaar overblijft. Het initiatief komt van Stichting Speak Up Club, een organisatie die creatieve taalontwikkeling en burgerschapsvaardigheden centraal stelt.

“Wij willen kinderen laten ervaren dat taal leeft, dat het kracht heeft en dat je er impact mee kunt maken,” aldus de organisatie. Zij ontwikkelden het concept samen met ervaren taaldocenten en jeugdcoaches. “Kinderen hebben vaak meer te zeggen dan we denken. Dit toernooi geeft ze een kans om dat op een creatieve manier te doen.”

Van klaslokaal naar podium

Het toernooi start in april en begint met een reeks workshops waarin kinderen leren hoe ze met ritme, intonatie en lichaamstaal hun teksten tot leven kunnen brengen. Daarna nemen ze het in verschillende schoolrondes tegen elkaar op, waarna de winnaars doorstromen naar de stadsfinale. “Het mooie is dat we niet alleen naar taalvaardigheid kijken, maar ook naar persoonlijke groei en expressie. Een leerling die eerst nauwelijks durfde te spreken, kan hier uitgroeien tot een zelfverzekerde performer.”

Een erepodium voor de winnaar

De grote finale in april wordt een spektakel, met een deskundige jury en een groot publiek. De winnaar krijgt een bijzondere eer: een optreden tijdens de officiële dodenherdenking van ’s-Hertogenbosch op 4 mei. “Dat is een moment van bezinning, waarin woorden extra betekenis krijgen. We willen laten zien dat jonge stemmen ertoe doen.”

Op weg naar nationale uitbreiding

In het najaar gaan meer steden aan het toernooi beginnen. “Dit is pas het begin. We willen scholieren in heel Nederland de kans geven om te ervaren wat taal en poëzie voor hen kan betekenen.” Binnenkort zullen we misschien wel verschillende steden tegen elkaar zien strijden.

Het evenement wordt mogelijk gemaakt door diverse lokale fondsen en de Gemeente ’s-Hertogenbosch, die taalvaardigheid en cultuurparticipatie bij jongeren stimuleert. Met het Scholieren Slamtoernooi krijgen kinderen niet alleen een podium, maar ook een stem die gehoord mag, dan wel moet worden.