Home Blog Pagina 11

Instagram hackers slaan weer toe: hoe voorkom jij dat je slachtoffer wordt?

0

Het is jou misschien ook wel opgevallen, de Instagram hackers zijn weer bezig. Doormiddel van één klik op een link kan het zijn dat je jouw Instagram account niet meer terug krijgt. Maar hoe kan het nou dat mensen hier nog steeds intrappen?

Nora was hier helaas de dupe van, haar Instagram account werd gehackt. Een vriendin van haar was gehackt, en de hacker ging via haar account DM’s doorsturen. In die DM werd er gevraagd om op haar te stemmen, om co-host te worden voor een podcast van Spotify. Nora klikte hierop en nu is ze haar account verloren.

De hacker

De hacker was een man uit Nigeria, hij ging foto’s van zichzelf posten op de gehackte accounts. In Nigeria heb je heel veel Instagram hackers, en in India bijvoorbeeld veel mensen via een callcenter. Hackers kunnen content plaatsen op jouw account en dat kan je er vervolgens niet meer vanaf halen. In sommige gevallen gebruiken hackers gestolen accounts om spam of aanstootgevende content te posten. Waarom deze man foto’s van zichzelf heeft geplaatst is niet duidelijk, zelfs ethisch hacker Wouter van Dongen zou het niet weten.

Phishing

Phishing is een van de meest gebruikte methode van nu, ‘’het werkt overal’’, zegt Wouter. Doormiddel van phishing stelen hackers gegevens via nepberichten zoals bijvoorbeeld de DM die Nora had ontvangen. Hackers worden hier specifiek voor getraind, er wordt heel goed over nagedacht. Waarom trappen mensen nog steeds in zo’n overduidelijke neppe link? ‘’Er wordt tegenwoordig zoveel op ons afgevuurd, een foutje is snel gemaakt,’’ zegt Wouter.

Makkelijke wachtwoorden de grootste oorzaak

Het hergebruiken van wachtwoorden of het kiezen van een eenvoudig wachtwoord is een van de grootste oorzaken hiervan. We worden er zo vaak op gewaarschuwd maar het gebeurd nog steeds. ‘’Iedereen is hier schuldig aan, zelfs ik,’’ zegt Wouter. Het is zo simpel om een wachtwoord te kiezen die je al kent, dat is een gemak.

Hoe kan je het voorkomen?

Het beste en belangrijkste volgens Wouter is: dat je een tweefactorauthenticatie gebruikt. Als een hacker op jouw account wilt inloggen zal jij eerst een sms krijgen met een code. Deze code kan de hacker niet kunnen zien dus is jouw account goed beschermd.

Enthousiasme over ouderensport in Tilburg: ‘Het is veel meer dan alleen bewegen’

Er heerst ‘seniorisme’ in Nederland. Dit is de conclusie die de Nederlandse Sportraad laatst trok op basis van waarnemingen. De behoefte en noodzaak van ouderen om te bewegen worden volgens de Sportraad niet genoeg serieus genomen, maar hoe zit dat in Tilburg? Bij MFA Het Kruispunt in Tilburg lijkt het tegenovergestelde. ‘Het is ook een manier om je sociale contacten te behouden.’

‘In 2040 bestaat ruim een kwart van de bevolking uit 65-plussers’, aldus Tom van ’t Hek, voorzitter van de NL Sportraad. ‘Het is belangrijk dat deze groep mensen vitaal blijft, omdat ze nog steeds een grote bijdrage aan de samenleving leveren. Dus laten we ouderen juist stimuleren om te bewegen in plaats van af te remmen.’

Ook in Tilburg wordt er veel ondernomen om senioren aan het sporten te krijgen. Zo is er op de gemeentelijke website een uitgebreide lijst te vinden met activiteiten voor senioren. Deze variëren van simpele gymnastiek tot yoga en Qi Gong. Ze vinden allemaal plaats in buurthuizen en gymzalen door de hele gemeente.

Bij binnenkomst in het buurtcentrum merkte je meteen dat er veel animo was. Een relatief drukke gymzaal met ongeveer dertig sportieve senioren en een fanatieke coach die de mensen aanstuurt. Op temperamentvolle muziek bewogen de senioren mee op de maat.

Jerry Penso, gymdocent voor de gymuurtjes bij MFA Het Kruispunt, vindt bewegen essentieel voor senioren. Het grootste probleem volgens hem ligt bij de kosten. ‘Kosten en de laagdrempeligheid zijn de grootste problemen voor ouderen. Hier in Tilburg kost een uurtje bewegen bijvoorbeeld vier euro, maar in Amsterdam, waar ik ook les geef, is het in bepaalde wijken gratis. Ook lopen sommige ouderen met een rollator, en als het dan regent of sneeuwt, gaan deze mensen niet een kwartier naar de gymzaal lopen.’

Penso benoemt dat er ook een grotere gedachte achter het bewegen zit. ‘Ik laat mijn mensen in de les zingen en praten. Waarom? Omdat mensen misschien wel een week alleen thuis zitten. Dus naast dat hun stembanden gewoon getraind moeten worden, kan het ook helpen om eenzaamheid te verhelpen.’

De ouderen uit Tilburg zelf zijn erg blij met de lessen. ‘Iedereen doet hier naar eigen kunnen. Iemand die moeite heeft met opstaan kan gewoon blijven zitten, en anderen kunnen echt losgaan. Iedereen is welkom en het is goed betaalbaar!’

”Begin zo vroeg mogelijk met leestechnieken”, aldus hoogleraar leesgedrag

0

Begin zo vroeg mogelijk met voorlezen en pas verschillende leestechnieken toe zegt, Roel van Steensel, hoogleraar leesgedrag. Er zijn drie belangrijke vaardigheden die leesvaardigheid bevorderen, aldus van Steensel: “mondelinge taal, kennis van letters en klankbewustheid”.

“Je kan niet vroeg genoeg beginnen, bouw een voorleesritueel in. Via voorlezen wordt veel aangereikt” zegt van Steensel. Zo zou het de kennis van letters en de mondelinge taal sterk bevorderen. Verder is het belangrijk om ook dingen als gedichten te lezen met kinderen, zo bevorder je namelijk de klankbewustheid. Wanneer de klankbewustheid hoger is, is het ook makkelijker om nieuwe woorden te leren. Hierdoor krijgen de kinderen meer zelfvertrouwen in hun leesvaardigheid en zien we dat kinderen sneller zelfstandig naar boeken grijpen.

Op scholen zegt van Steensel dat ze beter langer met één onderwerp bezig kunnen zijn. Dit zou helpen met de leesmotivatie omdat dit de kennisontwikkeling helpt, “lees- en kennisontwikkeling gaan hand in hand”. Wanneer iemand meer kennis heeft over een bepaald onderwerp creëer je een expertise wat weer zorgt voor meer zelfvertrouwen in het lezen. Hierdoor creëren ze ook meer achtergrondkennis waardoor ze andere concepten makkelijker begrijpen.

Dit is in tegenstelling tot begrijpend lezen waar kinderen verschillende teksten krijgen die niet in verband staan met elkaar. Hierdoor doen ze geen expertise kennis op. Dit zou ervoor zorgen dat kinderen het lezen meer als een taak gaan zien, wat negatief voor de leesmotivatie werkt.

Veel problemen in het dagelijks leven
Minder goed zijn in lezen kan veel negatieve gevolgen hebben op je dagelijks leven stelt van Steensel, “we leven in een informatiesamenleving en veel van die informatie is in tekst”. Zo zou het slechter lezen ook invloed kunnen hebben op het invullen van formulieren. Formulieren zijn vaak in zware taal geschreven, die moeilijk te ontcijferen is als je taalontwikkeling niet goed is.

Tot slot zegt van Steensel dat goed lezen je kritisch denken beter kan maken. Als je gedetailleerd leest, leer je ook om in je hoofd zo gedetailleerd te denken. Dit vertaalt dan weer naar kritisch denken. Wanneer je goed bent in kritisch denken, zou je beter presteren in je schoolloopbaan en dus voor heel je leven.

Al langer een probleem
Al eerder deed het Sociaal en Cultureel Planbureau (SCP) onderzoek naar het leesgedrag van jongeren. Zo vonden zij dat 65 procent van tieners (13 tot 19 jaar) in 2006 nog las, waar dat in 2016 nog maar 40 procent was. Jongvolwassenen (20 tot 34 jaar) maakte een nog sterkere daling mee, zij gingen van 87 procent naar 49 procent.

‘Cyber Monday’: worden we kortingsmoe?

De kortingen vliegen je om de oren voor de feestdagen. Na ‘Black Friday’ is op maandag 2 december het broertje ‘Cyber Monday’ aan de beurt. Maar weten de consumenten wel dat het bestaat?

Waterrecycling is de nieuwe sleutel tot duurzame woningbouw en drinkwatervoorzieningen.

0

De prijs van drinkwater stijgt aanzienlijk. Voor 2025 verhogen Vitens en Waterbedrijf Groningen hun tarieven met bijna 11 en 13 procent en andere waterbedrijven volgen. Een van de oorzaken zijn inflatie en hogere kosten. Tegelijkertijd wordt de druk op de watervoorraden steeds groter door de groei van de bevolking en veranderingen in het klimaat. Ondanks dit blijft drinkwater relatief goedkoop en gebruiken veel mensen het zonder erbij stil te staan. Dat moet anders.

Waterrecycling als oplossing

Met technologieën die grijswater, zoals water van de douche of wasmachine, zuiveren. Kan dit water veilig opnieuw worden gebruikt, bijvoorbeeld voor het doorspoelen van het toilet of voor de wasmachine. Hierdoor kan het gebruik van drinkwater met gemiddeld 40 procent worden verminderd. Ook wordt de hoeveelheid afvalwater met 40 procent teruggebracht, wat helpt om riolen beter te beschermen tegen overbelasting bij extreme regenval.

Andere landen

‘’In het Verenigd Koninkrijk kennen ze een “water offset regulation”. Simpel gezegd mag een wijk alleen uitgebreid worden als de gebruikte drinkwaterhoeveelheid voor de gehele nieuwe wijk niet stijgt. Stel: er is een wijk met 10.000 m3 drinkwatergebruik en hier wil men 300 nieuwe woningen bouwen. Dan zouden die woningen alleen gebouwd mogen worden als er waterbesparende maatregelen in de bestaande en nieuwe gebouwen worden toegepast zodat het totaal niet boven 10.000 m3 drinkwatergebruik in de nieuwe situatie komt.’’ Aldus Nick Post, water specialist & regulations

Belang voor de toekomst

Hergebruik van water is essentieel voor Nederland. Zonder waterbesparende maatregelen kan de bouw van zo’n 300.000 van de benodigde 900.000 woningen tot 2035 onmogelijk worden door een tekort aan drinkwater. Door lokaal water te recyclen, kan duurzame woningbouw mogelijk gemaakt worden.

Wat kan de consument doen?

Nick Post: ‘’Er zijn eenvoudige besparingstips zoals het dichten van de kraan tijdens tandenpoetsen, de spaarknop van de wc gebruiken en korter douchen. Dit zijn gedragsveranderingen waarvan wij weten dat die heel moeilijk zijn om consequent vast te houden. Daarom hebben wij met Hydraloop een hergebruiksysteem zodat het gedrag niet hoeft te worden aangepast, maar er toch 40% drinkwaterbesparing wordt gerealiseerd.’’

Dalende opbrengst tabaksaccijns, BBB pleit voor terugdraaien accijnsverhoging

De opbrengsten van de accijns op rookwaren blijven dalen. Op Prinsjesdag werd de verwachte opbrengst in de begroting al met 400 miljoen euro verlaagd. Uit de jongste cijfers blijkt nu dat er nog eens 150 miljoen euro minder aan accijns in de schatkist binnenkomt.

Volgens onderzoek van het RIVM is tien procent van de rokers gestopt en achttien procent minder gaan roken door de accijnsverhoging. Vanaf 1 april werd de accijns per pakje van 20 sigaretten verhoogd van 5,87 euro naar 7,81 euro, waardoor rokers nu 11,10 euro voor zo’n pakje kwijt zijn. Opvallend detail is dat de onderzoekers ook zien dat er meer buitenlandse sigaretten worden gerookt: het percentage is gestegen van 24-28 procent naar 35-39 procent.

Grenstreken
Voor BBB-Tweede Kamerlid Henk Vermeer is de nieuwste tegenvaller in de accijnsopbrengst reden om voor te stellen de accijnsverhoging terug te draaien. Hij interpreteert de cijfers zodanig dat het enige dat afneemt de belastinginkomsten van de overheid is, terwijl het aantal rokers niet aantoonbaar daalt.

En daar blijft het volgens Niels van Elzakker, eigenaar van de Primera-zaak in Hoogerheide, niet bij. ,,Ondernemers in grensstreken missen extra verkoop, waardoor de staat ook minder opbrengst uit BTW en vennootschapsbelasting ontvangt”, legt hij uit.

Dat de accijnsopbrengst ruim een half miljard lager uitvalt dan verwacht, is bevestigd door het ministerie van Financiën. Wat de oorzaak daarvan is en of het terugdraaien van de accijnsverhoging leidt tot een extra inkomstenstroom, weet het departement nog niet.

Mailcontact
,,Ik zeg altijd: de Nederlandse koopmansgeest is dood in Den Haag. Rokers worden disproportioneel op kosten gejaagd en betalen hun accijns nu in het buitenland. We horen dat elke dag en zien dat sommige mensen met lage inkomens die niet mobiel zijn, onevenredig hard worden geraakt in hun portemonnee”, aldus Van Elzakker.

Voor de Tweede Kamerverkiezingen had de ondernemer mailcontact met Mona Keijzer, die toen nog door de BBB als premierskandidaat werd gepresenteerd, om haar op dit ‘probleem’ te wijzen ,,Ze zou het intern bespreken, dat is nu wellicht actueel.”

Jongeren
KWF Kankerbestrijding is in ieder geval tegen het terugdraaien van de accijnsverhoging op tabak. Volgens woordvoerder Gemma van den Boog is de accijnsverhoging niet bedoeld om de staatskas te spekken, maar om te voorkomen dat jongeren gaan roken. ,,Het onderzoek van het RIVM toont aan dat de accijnsverhoging een effectieve maatregel is om roken te ontmoedigen. De drie p’s, waaronder het verhogen van de prijs valt, vormen een gouden regel op het gebied van preventie, die ook door de Wereldgezondheidsorganisatie wordt aangehaald.”

Strenger afvalbeleid in Tilburg: vuilnisbakken blijven staan bij vervuiling

0

Momenteel hangt de gemeente gekleurde kaarten aan afvalcontainers als het afval niet goed is gesorteerd. Maar ze zijn nu ook bezig met een nieuw traject rondom afval scheiden. Tilburgers scheiden namelijk hun afval minder goed dan gemiddeld, blijkt uit cijfers van het CBS. Maar met wat voor traject zijn ze bezig en wat betekenen die gekleurde kaarten? 

Nieuw traject

De gemeente Tilburg is bezig met een traject om ervoor te zorgen dat het afval beter gescheiden wordt. Dankzij dit traject zouden vuilnismannen (duo)containers mogen laten staan bij ernstige vervuiling. De (duo)container wordt dan niet geledigd en bij de volgende inzamelronde wel, mits het afval op de juiste manier is gesorteerd. Ze zijn ook bezig om meer in te zetten op communicatie om inwoners te informeren over juiste afvalscheiding. 

Afvalkaartensysteem

De gemeente Tilburg gebruikt een systeem met drie soorten kaarten. Als je afval voor de eerste keer niet goed is gesorteerd, dan krijg je de gele kaart ter waarschuwing. Een oranje dient als tweede waarschuwing en een rode kaart volgt als laatste waarschuwing. Die rode kaart kan leiden tot een boete van maximaal €100. Dit systeem is bedoeld om inwoners bewuster te maken van een betere afvalscheiding, maar niet iedereen is tevreden.

Afvalcontrole

Maar hoe wordt er gecontroleerd of het afval wel goed gescheiden is en wie controleert dat? Een woordvoerder van de gemeente Tilburg legt het uit. Er wordt willekeurig gecontroleerd of het afval goed is gescheiden in de duocontainers. Dit wordt gedaan door vuilnismannen en door de afvalcontroleurs, zij lopen vooruit op de route. Ze kijken globaal in de containers of het er allemaal goed uitziet en ze zien al snel of het goed gesorteerd is door de deksel te openen. De zakken maken ze, meestal, niet open. Bij ondergrondse afvalcontainers kan dat nog weleens anders zijn. Als hier niet goed gesorteerd is zoeken ze in de zakken naar een bonnetje of iets dergelijks. Zo kunnen ze achterhalen van wie het is.

Studentenhuis

Isa, die in een studentenhuis woont met 29 andere, vindt het systeem onrechtvaardig. “Waarom zou ik moet betalen voor iets wat een ander fout doet? Dat is niet eerlijk,” zegt ze. Ze legt uit dat het lastig is om met 30 mensen afval op de juiste manier te scheiden. “Er is altijd wel iemand die het in de foute bak gooit,” zegt ze. Maar volgens de gemeente moeten ze bij de huisbaas zijn. Een medewerker legt uit dat de boete op de naam komt van de belastingplichtige, in dit geval: de huurbaas.

Agressie in de zorg: een groeiend probleem

De zorgsector staat onder druk, en een van de meest zorgwekkende trends is de agressie richting zorgmedewerkers. Van gooien met plakken kaas tot aan een vaas, het gebeurt allemaal. ‘’Ik realiseerde me pas hoe erg het was toen ik er niet meer werkte,’’ zegt Jill. In 2023 had bijna 62% van de zorgmedewerkers te maken met agressie volgens het CBS, dit is een stijging want in 2017 was het aantal 52,4%. Er worden steeds meer medewerkers bedreigd, uitgescholden of fysiek pijn gedaan.

Personeelstekort als oorzaak

Jill heeft drie jaar op een gesloten afdeling met dementerende gewerkt en merkte een groot verschil. Doordat er een groot aantal personeelstekort is, stond ze soms maar met drie medewerkers op een afdeling. Daardoor was er niet genoeg aandacht voor de opkomende agressie en waren ze er soms te laat bij.

Welzijnsmedewerkers, die juist zouden kunnen bijdragen aan een betere sfeer een meer aandacht aan bewoners, zijn wegbezuinigd.

Tegenwoordig wordt er ook veel gebruik gemaakt van onopgeleide. Zelf was Jill nog niet afgestudeerd en mocht ze na een cursus van twee dagen al werken als helpende plus. ‘’Daardoor gaat de kwaliteit van de zorg ook achteruit,’’ zegt Jill. Nou was ze zelf bezig met de opleiding tot verpleegkundige, maar ook mensen zonder achtergrond kunnen na de cursus van twee dagen aan de slag.

Dagelijkse agressie

De agressie was vaak fysiek. ‘’Er werd met vazen gegooid maar ook met plakken kaas,’’ vertelt ze. Deze agressie was dagelijks te merken. Toch was het werk niet alleen maar negatief. ‘’Er waren ook heel veel leuke momenten,’’ zegt Jill. ‘’Ik vond het vooral fijn om er echt voor de mensen te zijn, het contact maken met de mensen en wanneer er tijd over was lekker te flauwekullen.’’

De agressie en escalatie van sommige bewoners was vaak wel dagelijks. Maar omdat er ook genoeg leuke dingen waren stond ze er soms niet bij stil hoe erg het was. ‘’Ik realiseerde me pas hoe erg het was toen ik er niet meer werkte.’’

Oplossing

Om de agressie te verminderen, ziet Jill verschillende mogelijkheden. ‘’Er moet meer personeel komen, kleinere afdelingen en er moet een mix zijn van de mensen die mentaal sterker en slechter zijn,’’ stelt ze voor.  Ook vind ze dat er meer cursussen moeten zijn en een gepersonaliseerd zorgplan op iemand die kan gaan escaleren.

Hoe wordt het werk meer aantrekkelijk?

Het werk is zwaar en volgens Jill echt voor mensen met een hart voor de zorg. ‘’Dit werk is voor mensen met een zorghart, anders hou je het niet vol.’’

Agressie in de zorg blijft nog steeds een probleem. Investeren in personeel, cursussen en welzijn van medewerkers is belangrijk voor de veiligheid  van medewerkers, maar ook van de kwaliteit van de zorg.

‘Grootste klimaatzaak ooit’ begonnen voor Internationaal Gerechtshof in Den Haag

0

Het wordt de ‘grootste klimaatrechtszaak ter wereld’ genoemd. Bijna honderd landen en organisaties verschijnen de komende twee weken voor het Internationaal Gerechtshof in Den Haag. Het hof zal zich buigen over de vraag welke wettelijke verplichtingen landen hebben om klimaatverandering te stoppen. ‘’Klimaatverandering is een groot probleem en kan drastisch effect hebben op mensenrechten. Dus het is hard nodig dat er duidelijkheid over komt.’’

De zaak is een initiatief van Vanuatu, een kleine eilandenstaat in de Stille Oceaan. Klimaatverandering is voor de eilandstaat van levensbelang: als de zeespiegel verder stijgt kunnen veel eilanden van het land overstromen. Met deze zaak hopen ze dan ook wereldwijde klimaatactie af te dwingen. Volgens Philip Paiement, hoogleraar aan de Tilburg University en expert in klimaatrechtszaken, kan deze zaak ook bepalend zijn voor andere rechtszaken die nu spelen: ”Er zijn op dit moment wereldwijd heel wat rechtszaken bezig die allemaal betrekking hebben tot mensenrechten en klimaatverandering. Het is alleen niet duidelijk aan welke wetten de staat moet voldoen.’’

Grootse zaak

De zaak wordt om meerdere redenen als ‘grootste klimaatzaak ter wereld gezien’: ten eerste omdat het de grootste zaak voor het Internationaal Gerechtshof in Den Haag ooit is. Daarnaast wordt er een recordaantal getuigen gesproken, nog nooit in de geschiedenis van het hof werden er bijna honderd getuigen gesproken. Toch verbaast het Paiement niet dat er zoveel getuigen zijn: ”In deze zaak is er geen conflict: het zijn niet twee partijen die tegenover elkaar staan. Het gaat hier over het verduidelijken van de juiste interpretatie over mensenrechten tijdens klimaatverandering.”

Advies  

Het advies wat het hof uiteindelijk gaat geven is niet verplicht om op te volgen, maar kan wel grote gevolgen hebben. ”In Nederland doen ze nu uitspraken in klimaatrechtszaken op basis van eigen interpretaties. Met het advies wat er komt uit deze zaak zal er meer duidelijkheid zijn bij rechtszaken die nu spelen, maar ook die in de toekomst nog gaan plaatsvinden.” Aldus Paiement.

De verwachting is dat het hof begin volgend jaar met een advies komt.

Waarom Wicked is geslaagd als musical verfilming. ‘Casten van musical-theater kinderen erg belangrijk.’

De langverwachte musicalfilm Wicked komt dan eindelijk bijna in de bioscoop. Op 4 december gaat de verfilming van de succesvolle Broadway musical in Nederland in première. De film met in de hoofdrollen Cynthia Erivo en Ariana Grande gooit al hoge ogen in de Verenigde Staten met een recordbrekend openingsweekend voor een Broadway-verfilming. Volgens Chief Film Critic van The Hollywood Reporter David Rooney weet regisseur Jon M. Chu met Wicked een grotendeels geslaagde musical adaptatie neer te zetten. Hierbij is volgens Rooney ook een grote rol weggelegd voor Erivo en Grande.

Volgens Rooney is een belangrijk element voor een goede musical-verfilming het casten van ‘musical-theater kids’, acteurs en actrices die op jongere leeftijd al in musicals en toneelstukken speelden. ‘Zowel Ariana Grande als Cynthia Erivo hebben een achtergrond in musicals. Ze zingen dan ook niet alleen de sterren van de hemel in de score, ook begrijpen ze hoe ze de overgang tussen dramatische scènes en liedjes vloeiend moeten houden.’ Volgens Rooney is het eveneens belangrijk dat er een balans wordt gevonden tussen de ‘larger-than-life’ zelfexpressie die bij veel personages in musicals terugkomt en de intieme momenten waarin je echt de personages leert kennen. ‘Ik denk dat Chu dit grotendeels goed heeft aangepakt, zeker op het gebied van emotionele toegang tot Elphaba (Cynthia Erivo), al komt dit ook grotendeels door de ‘powerhouse performance’ van Erivo en haar vermogen zowel kracht als kwetsbaarheid te laten zien.’ 

Ook was Rooney positief over het feit dat de musical in twee films is opgedeeld, waar veel kritiek op is gekomen. ‘Ik denk dat deze keuze het materiaal juist geholpen heeft, het geeft de personages en het plot meer ruimte om te ademen.’ Rooney is eveneens over de productionele keuzes die de makers gemaakt hebben. ‘Ik denk dat het bouwen van fysieke sets en CGI (Computer-generated imagery) voornamelijk te gebruiken voor de betoveringen een slimme keuze is geweest. Ook denk ik dat het live opnemen van de liedjes, voor zover mogelijk, de emoties versterkt.’ Toch had Rooney ook een punt van kritiek. ‘Ik vond sommige groots uitgepakte liedjes en choreografie afleidend druk en tegen het chaotische aan.’ Al met al vond Rooney de film grotendeels geslaagd. ‘Ik denk dat het een goede musical is die haar doelgroep begrijpt en precies levert wat zij willen.’

De musical Wicked werd geschreven door Steven Schwarz en werd voor het eerst op Broadway opgevoerd in 2003. Hij is inmiddels al veertien keer opgevoerd in verschillende landen, waaronder Scheveningen. De musical is gebaseerd op de roman Wicked: The Life and Times of the Wicked Witch of the West van Gregory Maguire. Het verhaal volgt twee heksen en de avonturen die ze meemaken en dienst als ‘prequel’ voor het wereldberoemde The Wizard of Oz. Het tweede deel van de verfilming van Wicked, Wicked Part Two, komt uit op 21 november 2025.