Home Blog Pagina 23

AI-chatbot Deepseek vertaalt ook Nederlands verkeerd: “Hij weet niet eens wat een bitterbal is”

0

Deepseek maakte de afgelopen weken zijn opmars over de hele wereld. Toch blijkt de Chinese chatbot niet perfect te zijn. Een simpele vraag over het Koreaanse gerecht kimchi laat de bot al wankelen, want het antwoord verschilt per taal. AI-deskundige Michael Janus vertelt: “Soms krijg je iets totaal anders.”

De chatbot kreeg eerst in het Koreaans de vraag waar kimchi vandaan komt, waarop Deepseek antwoordde dat de delicatesse uit Zuid-Korea komt. Vervolgens kreeg de bot dezelfde vraag, maar dan in het Chinees en toen zou het hebben aangegeven dat het uit China komt.  Volgens de Zuid-Koreaanse inlichtingdienst (NIS) zijn deze vragen afhankelijk van de taal van de gebruiker.

Janus ziet waar Deepseek de mist is in gegaan. “Deze bots worden getraind in het Engels en Chinees, waardoor het niet alle concepten van elke taal kent”, vertelt Janus. Zo kan volgens de expert een oer-Hollandse snack zoals de bitterbal ook voor problemen zorgen bij de bot. De AI-deskundige kijkt daarom met een gezonde scepsis naar Deepseek: “Het is een handige tool, maar je moet het blijven factchecken.”

Daarnaast verzamelt de Chinese chatbot persoonlijke informatie van gebruikers, meldt de NIS. Adverteerders kunnen hierdoor onbeperkt toegang krijgen tot bijvoorbeeld gevoelige informatie van gebruikers. Die gegevens zijn ook nog eens opgeslagen op servers in China, waardoor ook de Chinese overheid toegang heeft tot deze data. Janus heeft daarom één belangrijke tip: “Blijf vooral met gevoelige gegevens altijd voorzichtig met AI-chatbots.”

Geheimen vertellen aan ChatGPT blijkt niet zonder gevaren 

Kunstmatige intelligentie wordt niet meer alleen gebruikt voor studiehulp of het genereren van een afbeelding. Steeds vaker functioneert ChatGPT als psycholoog, waarbij mensen persoonlijke informatie delen over hun mentale gezondheid. Zelf waarschuwt ChatGPT hiervoor, omdat privé-informatie gebruikt kan worden door OpenAI. Technologie-expert Jarno Duursma meldt dat de kans dat ChatGPT je informatie gebruikt klein is, maar theoretisch gezien wel aanwezig is. 

ChatGPT meldt dat het is beter is om geen gevoelige informatie te delen, omdat de gesprekken worden opgeslagen. De gesprekken worden vervolgens door OpenAI gebruikt om de chatbot te trainen. OpenAI zou dus privé-informatie kunnen gebruiken. “Maar omdat er hele grote hoeveelheden data worden verwerkt, is die kans heel klein.” zegt Duursma. 

De kans dat ChatGPT je informatie gebruikt is dus klein, maar wel aanwezig. Wil je toch ChatGPT gebruiken voor persoonlijke gesprekken? Dan adviseert de technologie-expert om de ‘Temporary Chat’-optie in te schakelen, waarmee gesprekken niet worden opgeslagen. Maar ook daar zit een risico aan: “Het blijft een Amerikaans commercieel bedrijf. Hoeveel waarde je aan die privacybelofte kunt hechten, is de vraag.”

Volgens Duursma zijn de lange wachttijden in de geestelijke gezondheidszorg een mogelijke reden waarom mensen ChatGPT als psycholoog gebruiken. “In Nederland zijn de wachtrijen bij een psycholoog extreem lang.” zegt Duursma. “Als je een lichamelijk probleem hebt, kun je direct naar de spoedeisende hulp. Maar bij mentale problemen mag je soms 30 weken wachten.” Mensen gaan dus zoeken naar alternatieven, en vinden dit in AI.

“ChatGPT is laagdrempelig te gebruiken, en het kan zonder schaamte.” aldus Duursma. Hij denkt dat het mogelijk een te hoge drempel is om een psycholoog te vertellen over allerlei moeilijke dingen. Om het aan een computer te vertellen kunnen mensen als makkelijker ervaren. 

Commercie rondom Valentijnsdag: meer tweepersoonstafeltjes en bredere doelgroep

0

DOOR ANNEMIJN KOOLE

TILBURG – Valentijnsdag: vrijdag is het zover. Overal waar je kijkt staan de stellingen van de winkelstraten vol met rode hartjes, lingerie of chocolaatjes. Daarbij zitten veel restaurants propvol, zo ook in Tilburg. Waarom wordt er jaarlijks eigenlijk zoveel aangeboden en verkocht in winkels? En merken de restaurants er iets van?

Valentijnsdag wordt jaarlijks op 14 februari gevierd. Het is een dag waarop stellen extra aandacht aan elkaar geven. Bij deze dag horen vaak cadeautjes, een diner of andere vormen van verwennerij. Winkeliers spelen daar op in: “Valentijnsdag is een bekend en vast moment in het jaar, net als Kerst of Sinterklaas”, aldus marketingexpert Damir Grcic, “en doordat het een brede doelgroep heeft, is het makkelijker voor winkeliers om daar op in te spelen.” Grcic geeft ook aan dat Valentijn anno 2025 niet meer alleen om romantische stellen draait, maar dat ook bedrijven eraan meedoen. Dit verklaart de brede doelgroep en de marketingstrategie van de winkeliers.

Naast het feit dat er veel wordt verkocht door winkeliers rond Valentijn, zien de managers van MOOD Tilburg en Restaurant Masal ook iets opvallends: op Valentijnsdag zijn er extra veel tafels voor twee personen gereserveerd. Seyyaz, manager van Restaurant Masal: “Net als vorig jaar zijn er veel meer tafels voor twee personen gereserveerd dan voor drie of vier personen. Ik zie vaak dat het jongeren tussen de 25 en 35 jaar zijn.”

Er kan worden geconcludeerd dat winkels rond Valentijn inspelen op hun klanten, omdat het een bekend moment in het jaar is en Valentijn een brede doelgroep heeft. Ook bij twee restaurants in Tilburg valt het op dat er extra veel reserveringen worden gedaan voor twee personen. Ongeacht of je vrijgezel bent of niet, iedereen kan Valentijnsdag vieren en dat wordt ook dit jaar weer volop gedaan.

Horeca Amsterdam een uur eerder dicht door nieuwe regels

0

Onder andere restaurants en snackbars moeten in de toekomst hun deuren eerder gaan sluiten van 03.00 uur naar 02.00 uur in het weekend. Doordeweeks mogen deze horecapunten openblijven tot 01.00 uur. Dit plan wil de gemeente Amsterdam gaan uitvoeren om het steeds drukker wordende centrum beter leefbaar te maken.

‘S’nachts is er namelijk volgens bewoners teveel overlast. Om hier iets aan te doen heeft de gemeente de horeca opgedeeld in verschillende categorieën en hier afwisselende openingstijden aan gekoppeld. Denk bij de categorie licht aan broodjeszaken, regulier aan restaurants en (middel)zwaar aan bars en nachtclubs.

Zo mag de lichte horeca categorie openblijven tot 22.00 uur, regulier tot 01.00/02.00 uur en zwaar tot 05.00 uur maximaal. Doordeweeks zullen er eerdere sluitingstijden zijn dan in het weekend. Margriet Luttikhuizen (woordvoerder van burgemeester Halsema) zegt dat; “Dit moet gaan leiden tot meer rust en overzicht op de straten, omdat verschillende sluitingstijden zorgen voor een betere spreiding van bezoekers.”

Of deze nieuwe regels er echt gaan komen is nog afwachten, want de Amsterdamse gemeenteraad moet nog stemmen over dit nieuwe beleid. Dit zal gebeuren op 5 maart tijdens de raadsvergadering. Als er wordt ingestemd zal er vanaf 2026 een overgangsperiode ingaan van twee jaren. Dit betekent naar verwachting dat deze regels in werking treden in 2028. Volgens Luttikhuizen zijn er bij de gemeente nog geen reacties bekend vanuit de horecasector zelf hoe zij op dit plan reageren.

FNV volhardend: ‘’De volgende staking staat al op het programma’’

Vandaag leggen ruim vijftig medewerkers van de IKEA-vestiging in Groningen het werk voor 24 uur neer. Andere vestigingen zullen volgen als IKEA hierna niet akkoord gaat met de eisen van de FNV, aldus Danielle Wiek namens de vakbond.

De FNV pleit al langere tijd voor een loonsverhoging van 7 procent én een lagere werkdruk voor medewerkers van de Zweedse woonwarenhuisketen. IKEA is de vakbond en medewerkers tegemoet gekomen door een loonsverhoging van 0,4 procent in te voeren vanaf januari eerder dit jaar. Per 1 juli zou de medewerkers nog een loonsverhoging van 2 procent te wachten staan. De FNV gaat hiermee niet akkoord en blijft actie voeren.

Er is eerder bij andere IKEA-vestigingen actie gevoerd door de vakbond, weliswaar niet te vergelijken met wat de vestiging vandaag in Groningen te wachten staat. Eerder hebben medewerkers in Heerlen het werk voor een uur neergelegd, waar het vandaag om een volledig etmaal gaat. Ook in Delft en Haarlem hebben de medewerkers actie gevoerd. De vakbond werkt echter geen lijstje af van filialen die ze laten staken. ‘’Het is niet dat wij bedenken welke vestiging aan de beurt is om te staken. Wij laten het voornamelijk vanuit de medewerkers zelf komen,’’ aldus Wiek.

Voorafgaand aan de stakingen zegt Wiek positief te denken over de uitkomst. ‘’Zoals ik er nu tegenaan kijk, kan dit wel een succes worden.’’ Toch is er nagedacht over vervolgstappen. De FNV zegt niet op te geven als de IKEA na vandaag niet over de brug komt. ‘’De volgende vestiging staat al klaar om te staken.’’ Welke dit is, houdt de FNV geheim in verband met het verrassingseffect. ‘’In Haarlem heeft IKEA laten zien dat ze in staat zijn de avond van tevoren nog mensen te kunnen oproepen die niet ingeroosterd waren. Dat vinden we bijzonder vervelend.’’

Ey!Daily De Podcast S.2 Afl7

Kom voor de laatste keer in onze nieuwsbubbel en luister naar Ey! Daily de podcast! Met het belangrijkste nieuws van deze week. Met deze keer: een stikstof explainer, de resultaten van ‘Ey wat vind jij?’ en trouwen op jonge leeftijd.

Bonus: Ey!Daily de Afterparty

Afterparty! In deze podcast bespreken Kate Behan en Fien Kers het eigen nieuws met alle nieuwsmakers. Zo horen we nieuws over inbraak, Eurosonic Noorderslag, carnaval in Heesch, een tunnel in Venlo en nog veel meer. Stap nu écht voor de laatste keer in onze bubbel.

“Dit is belachelijk” protest op Tilburg University voor opheffen van banden met Israël

0

Studenten en docenten hijsen de Palestina vlaggen. Ze hebben een sit-in protest gehouden voor het Cobbenhagen gebouw op de Tilburg University campus.

Aantal patiënten met kanker opnieuw gestegen, prostaatkanker groeit het hardst

0

Het aantal kankerpatiënten is opnieuw gestegen. Dit jaar hebben 130.000 Nederlanders de diagnose kanker gekregen, dat zijn er 3.000 meer dan vorig jaar. Vooral prostaatkanker is het afgelopen jaar vaker gediagnosticeerd. Ruim 15.000 mensen hebben in 2024 de diagnose prostaatkanker gekregen.

Dat er meer mensen met prostaatkanker zijn, ligt volgens het Koningin Wilhelmina Fonds (KWF) in de lijn der verwachting. “Het is een trend die we al een tijdje zien,” zegt een woordvoerder van het KWF. Ook volgens Integraal Kankercentrum Nederland (IKNL), dat de cijfers publiceert, is de stijging niet onverwachts. “De stijging van het aantal patiënten met prostaatkanker heeft vooral te maken met de vergrijzing die we in Nederland zien,” zegt het IKNL. De gemiddelde leeftijd waarop prostaatkanker wordt gediagnosticeerd, is volgens het IKNL 72 jaar. Die leeftijd valt binnen een bevolkingsgroep die hard stijgt in Nederland, en dus stijgen de diagnoses prostaatkanker ook.

Terwijl het aantal patiënten met prostaatkanker stijgt, stagneert het aantal borstkankerdiagnoses. Dit jaar kregen 15.585 mensen de diagnose borstkanker. Ook dit heeft volgens het IKNL te maken met de bevolkingsgroei. “De gemiddelde leeftijd van mensen die de diagnose borstkanker krijgen, is 63 jaar. Die bevolkingsgroep groeit nauwelijks meer,” zegt een woordvoerder van het IKNL. Het is voor het eerst dat het aantal diagnoses prostaat- en borstkanker zo dicht bij elkaar ligt.

Jaarlijks overlijden er ruim 3000 mannen aan prostaatkanker. Het is de meest voorkomende vorm van kanker bij mannen. Als de prostaatkanker in een vroeg stadium behandeld kan worden, ligt de overlevingskans heel hoog. Bij meer dan 95% van de gevallen heeft de behandeling een genezend effect. Toch wordt bij dertig procent van de mannen de kanker pas in een uitgezaaide staat ontdekt. Dan is de overlevingskans aanzienlijk lager; bij maar dertig procent van de gevallen heeft de behandeling een genezende werking. Het is dus van groot belang om de kanker in een vroeg stadium te ontdekken.

Ondanks dat het de meest voorkomende vorm van kanker is bij mannen, wordt er nog steeds weinig over gepraat. In november lieten nog ruim vijf miljoen mensen hun baard staan om zo aandacht te vragen voor prostaatkanker en het bespreekbaarder te maken. En ook nu Wereldkankerdag voor de deur staat, zijn er veel initiatieven. Zo organiseert de Prostaatkankerstichting wandelingen en bijeenkomsten voor lotgenoten, maar ook lezingen en voorlichtingen om prostaatkanker bespreekbaarder te maken.

Wanneer je wereld instort: “‘Wij leven nog steeds met uw roekeloos rijgedrag” 

​​​Bijna twee jaar geleden werd het leven van de Corné en zijn gezin volledig op zijn kop gezet. Wat een gewone dag leek te zijn, veranderde plotseling in een nachtmerrie als hij het telefoontje krijgt: zijn vrouw is tijdens een wandeling aangereden door een scooter en wordt met een ambulance afgevoerd. ​​De impact van het ongeluk blijft voelbaar, niet alleen fysiek, maar ook emotioneel.  

​​​Bij aankomst op de plaats van het ongeluk staat hij verstijfd. Een traumahelikopter is al geland. Ambulances, politieauto’s – het lijkt wel een circus, vertelt hij. Zijn vrouw is niet aanspreekbaar, compleet buiten bewustzijn. Ze wordt met de helikopter naar het ziekenhuis gebracht, terwijl hij in shock naar de politieagenten stapte. 

“Is dat hem? De bestuurder?” vraagt hij. Er wordt bevestigd dat het om een man gaat die ter plekke zijn gegevens moet afgeven. De echtgenoot maakt een foto van het kenteken, niet eens zeker waarom. Misschien uit een instinctieve drang om controle te behouden in een situatie waar controle ver te zoeken was. 

De onzekerheid van de eerste dagen 

In het ziekenhuis werd al snel duidelijk hoe ernstig de situatie was. Zijn vrouw lag op de intensive care, haar lichaam vol met slangen en apparatuur die haar in leven moesten houden. Er volgden 24 angstige uren waarin artsen haar stabiliseerden. Voor haar echtgenoot en kinderen begon een periode van pure onzekerheid. 

Het nieuws dat hun moeder op het randje balanceerde, was hartverscheurend voor het gezin. Corné vertelde hoe hij zijn kinderen moest geruststellen, terwijl hij zelf geen idee had hoe dit zou aflopen. 

Na twee weken begon zijn vrouw langzaam te herstellen, maar ze herinnerde zich niets van het ongeluk. Zelfs de meest simpele dingen, zoals waar ze was, wat er gebeurd was en wie ze waren moesten keer op keer worden uitgelegd. Het leven moest opnieuw worden opgebouwd, stap voor stap. 

Terwijl het gezin vocht voor herstel, begon een ander gevecht: de juridische afwikkeling van het ongeluk. De verzekeringskwestie liep vast omdat de dader van het ongeluk niet reageerde. Pas na dreigementen vanuit de juridische hulp van de familie werd er actie ondernomen. Maar excuses? Die bleven uit. 

“Het was gewoon een ongeluk,” zei het getrouwde stel later tegen elkaar. “Niemand doet zoiets expres.” Toch frustreerde het gebrek aan verantwoordelijkheid hen. ​​Corné vond het moeilijk te begrijpen dat iemand geen enkele moeite deed om zelfs maar een klein beetje empathie te tonen. 

Toen de zaak uiteindelijk bij de rechter belandde, werd het gezin voorbereid door slachtofferhulp en een familieagent. Corné kreeg de kans om gebruik te maken van zijn spreekrecht. ​​Voor de rechtbank spreekt hij openlijk over de impact op zijn gezin, het enorme leed dat ze hebben doorgemaakt, en zijn teleurstelling in de verdachte. “Wij moeten nog steeds rekening houden met uw roekeloze gedrag destijds.” 

Hoger beroep: geen afsluiting 

Nadat de eerste rechtszaak was afgerond, hoopte het gezin dat het achter de rug was. Maar binnen een week kwam het bericht dat de verdachte in hoger beroep ging. De teleurstelling was groot. ​​Zijn vrouw, die nog steeds emotionele littekens droeg, voelde zich overweldigd. “Waarom doet hij dat, het is toch klip en klaar dat hij fout is?” 

In het hoger beroep lag de focus vooral op het beperken van de straf, zoals de rijontzegging. Voor het gezin voelde dit alsof hun pijn werd geminimaliseerd.  

De rechtszaak bracht ook enige afsluiting. “Ik vond het belangrijk om erbij te zijn, om te vertellen wat het met ons heeft gedaan.” Hoewel Corné niet veel waarde hecht aan de straf die de dader kreeg, vond hij het wel belangrijk dat de gevolgen van zijn roekeloze gedrag ​​wordt erkend. 

Terugkijken op een moeilijke periode 

Als Corné terugkijkt op die periode, prijst hij de manier waarop slachtoffers in Nederland worden ondersteund. Slachtofferhulp, de familieagent, en de duidelijke communicatie van het Openbaar Ministerie hebben hem en zijn gezin geholpen. Maar hij weet ook dat dit leed nooit had hoeven bestaan als er meer verantwoordelijkheid was genomen vanaf het begin. 

“Mijn vrouw zegt altijd: niemand wordt ’s morgens wakker het idee om iemand te verwonden. En daar geloof ik ook in,” vertelt hij. “Maar het is niet moeilijk om sorry te zeggen.” 

Ondanks alles blijft hij positief. Hij noemt het 25-jarige huwelijk met zijn vrouw als een belangrijke bron van kracht. “​​Je kan wel bij de pakken neer gaan zitten. Ja, daar schiet je niks mee op​​.”