Blanco stemmen en iemand machtigen, hoe werkt dat?
Bij blanco stemmen kies je ervoor om het stembiljet niet in te vullen. Je stemt dus niet op een politieke partij. Op deze manier maak je wel gebruik van je stemrecht, zonder dat je een keuze hoeft te maken, maar dit is niet de enige reden om blanco te stemmen. Veel mensen stemmen ook blanco om een bepaald statement te uiten. Volgens cijfers van de kiesraad stemden ruim 17.000 mensen blanco tijdens de Tweede Kamerverkiezing van 2021.
Maar waarom stemmen mensen blanco? De keuze voor het blanco stemmen kan verschillende redenen hebben. Zo kan het een manier zijn om ontevredenheid te uiten over de huidige politiek. Het kan dus een stil protest zijn tegen het politieke systeem. Maar niet iedereen stemt om die rede blanco. Er kan ook blanco gestemd worden als er geen keuze gemaakt kan worden tussen partijen. Bijvoorbeeld omdat je het met geen enkele partij echt eens bent.
Een blanco stem heeft geen grote gevolgen. Zo gaat de blanco stem dus niet naar de grootste partij. Een blanco stem heeft, in tegenstelling tot stemmen op kandidaten, geen invloed op de zetelverdeling. Wel wordt hij meegerekend met het opkomstpercentage. Als je ervoor kiest om helemaal niet te gaan stemmen maak je geen gebruik van je stemrecht en wordt dit niet meegerekend met het opkomstpercentage.
Je kan ook iemand machtigen om te stemmen. Dit betekent dat er iemand anders voor je gaat stemmen. Ze stemmen dan natuurlijk wel op de partij waar je eigen voorkeur naartoe gaat. Je kunt iemand machtigen als je weg bent of door een andere reden bent verhinderd om te stemmen. Dit kan op twee manieren. Het is mogelijk om iemand te machtigen via de stempas, ookwel de onderhandse volmacht. Met deze volmacht wordt iemand gemachtigd op de achterkant van de stempas. De kiezer en de gemachtigde moeten beide hun handtekening erbij zetten. Daarnaast heb je ook de schriftelijke volmacht, dit gaat via een specifiek machtigingsformulier. Deze manier van machtigen gaat via de burgemeester. Vijf dagen voor het stemmen moet dit formulier bij de burgemeester bekend zijn. De gemachtigde hoeft, in tegenstelling tot de schriftelijke volmacht, niet in dezelfde gemeente te wonen.
Er zijn wel eisen aan het machtigen van een persoon verbonden. Zo moet hij of zij kiesgerechtigd zijn. Bij de schriftelijke volmacht moeten de kiezer en de gemachtigde uit dezelfde gemeente komen. De gemachtigde moet beide stemmen tegelijk uitbrengen.
Als gemachtigde mag je voor maximaal twee andere personen stemmen. Je stemt dan zowel voor jezelf als voor de ander op hetzelfde moment. Je hebt dan maximaal drie stembiljetten in het stemhokje liggen. Alleen de kiezer mag iemand volmacht geven. Het is verboden om jezelf aan te bieden om te stemmen voor iemand. Dit wordt het ronselen van volmachten genoemd en dat is strafbaar.
Waar letten de Tilburgers op bij het stemmen?
Welke standpunten vinden de Tilburgse inwoners belangrijk bij het stemmen? Wij vroegen dit een aantal mensen bij bijzondere stembureaus , onder andere bij poppodium 013.
Kleine Partijen Uitgelegd: PiratenPartij, LEF en NL Plan
Het is vandaag verkiezingsdag. Met 29 partijen op de lijst gaat de meeste media-aandacht naar de grote partijen, zoals de VVD en PVV. Er zijn echter ook een aantal kleinere fracties die maar weinig aan bod komen tijdens debatten en interviews. In ‘Kleine Partijen Uitgelegd’ vertellen wij je meer over deze fracties. Vandaag: de PiratenPartij, LEF en NL Plan.
De PiratenPartij:
De Piratenpartij staat dit jaar op de kieslijst voor de Tweede Kamerverkiezingen, met als lijstrekker de 31-jarige Mark van Treuren. Deze politieke beweging opereert wereldwijd, namelijk in wel negen landen. Hoewel er variaties kunnen zijn in de stadpunten van de landen, staan de kernthema’s vast.
“Het recht om je eigen leven te leiden, zo vrij als mogelijk van de bemoeizucht van anderen. Dat is waar de Piraten voor staan.”
Een van deze kernthema’s is het streven naar een democratisch controleerbare overheid. De Piratenpartij wil dat burgers actiever betrokken zijn in het besluitvormingsproces van de Tweede Kamer. Dit houdt in dat je alle beslissingen en handelingen van de overheid kan volgen. Het doel van de Piratenpartij hiervan is dat er meer openheid en transparantie ontstaat vanuit het kabinet.
Privacy staat hoog in het vaandel bij de Piratenpartij ‘Privacy is het recht voor jou om je eigen leven te leiden, zo vrij mogelijk van de bemoeizucht van anderen en van de staat.’ Volgens de Piratenpartij moeten vertrouwelijke gegevens van burgers veiliger opgeslagen worden.
Als laatste belangrijke kernthema’s ambiëren ze het legaliseren van drugs, de keuze van een vrouw om wel of geen abortus te plegen en het recht om voor euthanasie te kiezen.
LEF:
Dinsdag 21 November heeft LEF olie op het politieke vuur gegooid. De partij voor de jongeren heeft dit gedaan door op ongekende wijze het einddebat van de NOS te onderbreken. “Een actie die we liever niet hadden willen doen, maar wel noodzakelijk was”. LEF geeft aan te weinig gehoord te worden door de media en andere partijen. De partij is in 2020 opgericht door Daniel van Duijn. LEF staat voor gratis onderwijs en het kwijtschelden van alle studieschulden. Verder wil LEF een basisinkomen en een degelijk minimumloon.
NL Plan:
Nederland Met Een Plan, kortweg NL Plan, is een nieuwe partij op de kandidatenlijst voor de Tweede Kamerverkiezingen. Lijsttrekker Kok Kuen Chan (53) richtte de partij in 2021 op. Het is een linkse partij die zich richt op diverse thema’s zoals diversiteit, vervoer, huisvesting en duurzaamheid. De partij zet in op grote veranderingen en is daardoor progressief te noemen.
NL Plan pleit voor gratis OV en meer openbaar vervoer in kleine dorpen. De partij vindt dat de auto vaker thuis moet worden gelaten. Investeringen in elektrische auto’s vindt NL Plan niet nodig. Ze zetten in op auto’s die rijden op waterstof. Waterstofbrandcellen zijn immers beter recyclebaar dan accu’s van elektrische auto’s, vindt de partij. Ook Schiphol moet er aan geloven. NL Plan wil het aantal vluchten op de luchthaven fors verminderen.
Op het gebied van landbouw en duurzaamheid is de partij ook duidelijk: geen gedwongen uitkoop van boeren, geen halvering van de veestapel, maar meer innovatieve ideeën op het gebied van veevoer en stalvloeren. Het aantal Natura 2000-gebieden moet daarentegen wel fors omlaag. Zo hoopt de partij het stikstofprobleem tegen te gaan.
Dat mag echter niet ten koste van het bouwen van woningen gaan. Voor 2030 moeten er volgens NL Plan ruim een miljoen woningen gebouwd worden. De partij wil slimmer bouwen, lege kantoorpanden ombouwen tot woningen en investeren in tiny houses, flex- en kangoeroewoningen.
Help, mijn stem gaat verloren!
Ik werd vandaag met paniek wakker. Verkiezingsdag, maar waar moet ik nou stemmen? Ik woon nu een week in Tilburg en heb me hier ingeschreven. Maar ik heb mijn stempas in Elshout gekregen. Ook heb ik nog geen bevestiging gekregen dat ik officieel sta ingeschreven in Tilburg. Hoe werkt dit????Ik hoorde dat meerde studenten zitten met dit probleem. Ik heb uitgezocht waarom dit is en wat een mogelijke oplossing is.
Het antwoord is best simpel, de gemeente waar je je stempas in hebt gekregen daar moet je stemmen. Maar voor drukke studenten is dit niet het perfecte antwoord. dus ben ik verder gaan zoeken.
Je moet dus stemmen in je oorspronkelijke stad of dorp. Als het je niet lukt om daar te stemmen kan je een kiespas aanvragen. Hiermee kan je in een andere gemeente kiezen. Het probleem is: dit is niet massaal bekend en het kost moeite en tijd om dit te regelen. Hierdoor verlies je al veel studenten als stemmers. Als ik hier een mailtje over had ontvangen na mijn inschrijving had ik dit meteen kunnen regelen . Ik zeg niet dat dit een oplossing is, maar ik denk dat de overheid wel met ons mee kan denken.
Als je schriftelijk een kiespas aan wilt vragen moet je een brief minimaal 14 dagen voor de verkiezingsdag verstuurd hebben naar het gemeentehuis. Wil je het mondeling doen? Dan heb je wat langer de tijd. Dan heb je tot 12 uur op de dag voor de stemming de tijd. Maar dan moet je wel met je identiteitsbewijs langs het gemeentehuis waar je oorspronkelijk gaat stemmen. Als je hier op tijd aan hebt gedacht, en er tijd voor hebt gehad om dit te plannen is dit een redelijk goede oplossing. De studenten waar dit niet voor lukt hebben pech en moeten toch de reis heen en weer naar huis maken. Laten we hopen dat je een doordeweekse studenten ov hebt. Anders ben je dus én veel geld én veel tijd kwijt om je stem te laten horen!!
Dakloze Nederlanders beroofd van kiesrecht: ” Het recht op wonen is hun ook al afgepakt”
Beeld: ANP
Dak- en thuisloze mensen die niet staan ingeschreven op een geldig postadres kunnen geen stempas ontvangen, of op een ander moment ophalen. Dit bevestigt het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport, terwijl deze groep daklozen wel het recht heeft om te stemmen.
Het huidige beleid van het ministerie stelt dat burgers met een geldig postadres officiële documenten kunnen ontvangen en daardoor dus ook de stempas. Dak- en thuisloze mensen die niet staan ingeschreven op zo’n adres vallen buiten de boot. Dit werpt niet alleen een schaduw over deze historische Tweede Kamerverkiezingen, maar zorgt er ook voor dat een gedeelte van de Nederlandse bevolking wordt achtergesteld.
Het weigeren van een stempas aan dakloze individuen is niet alleen een schending van het democratisch recht, maar doet ons ook afvragen in hoeverre de verkiezingen inclusief zijn. Meerdere activisten en vakbonden maken zich hard voor deze kwestie. ”Zelf ben ik van mening dat er een manier moet worden gevonden om de mensen zonder adres de mogelijkheid te bieden om te stemmen. Het recht op wonen is hun ook al afgepakt,” meldt Quinta Betz, coördinator van ‘Straatalliantie – het Daklozenkantoor.
Naar schatting zijn er in 2022 zo’n 26,6 duizend daklozen in Nederland, meldt het CBS. Ongeveer 33 procent hiervan zou geregistreerd staan bij een postadres. Dak-en thuislozen kunnen zich bijvoorbeeld bij een nachtopvang laten inschrijven en worden dan ook geregistreerd bij een geldig postadres. Op die manier kunnen ze wel een stem uitbrengen tijdens de verkiezingen.
Voxpop Den Bosch verkiezingen
Door: Eline Smits
Voxpop verkiezingen Breda
Ik ging de straat op met de vraag of mensen gaan stemmen, op welke partij en welke juist niet. Dit geeft een beeld weer over hoe mensen denken over het stemmen.
Verkiezingen in Nijmegen
De verkiezingen houden het land in de greep, zo ook Nijmegen: een stad die bekendstaat als links bolwerk. Ik ging de straat op met de vragen: ‘Weet de Nijmegenaar waarop hij gaat stemmen?’ en ‘Wat moet er veranderen in de politiek?’
