Door: Eline Smits
Voxpop Den Bosch verkiezingen
Door: Eline Smits
Voxpop verkiezingen Breda
Ik ging de straat op met de vraag of mensen gaan stemmen, op welke partij en welke juist niet. Dit geeft een beeld weer over hoe mensen denken over het stemmen.
Verkiezingen in Nijmegen
De verkiezingen houden het land in de greep, zo ook Nijmegen: een stad die bekendstaat als links bolwerk. Ik ging de straat op met de vragen: ‘Weet de Nijmegenaar waarop hij gaat stemmen?’ en ‘Wat moet er veranderen in de politiek?’
Slotdebat en laatste peilingen komen te laat voor kiezers in het buitenland
ROME/TILBURG – Alle debatten van de afgelopen dagen zijn niet besteed aan de Nederlanders die momenteel in het buitenland verblijven. Die hebben afgelopen vrijdag al hun stembiljet bij de ambassade af moeten geven.
Tenzij je het op een andere manier hebt geregeld, bijvoorbeeld via een volmacht aan een vriend of een van je ouders. Dan kun je wel je keuze af laten hangen van de reactie van Wilders op Jetten, de stellingen van Marijnissen of de standpunten van Yeşilgöz.
Dat laatste geldt voor Isabel Berentsen. Zij is studente politicologie en woont tijdelijk in Rome. Ze heeft zich de afgelopen tijd zoveel mogelijk in de verkiezingen verdiept. ,,Ik heb veel debatten teruggekeken en alle ontwikkelingen gevolgd via sociale media. Je moet je hier wel echt zelf motiveren om je in de partijen te verdiepen. Flyers en posters zie je bijvoorbeeld niet op straat.”
Toch gebeurt dat volgens Berentsen veel. Onder Nederlandse studenten om haar heen leven de verkiezingen enorm. ,,Ik ga om met 23 andere Nederlanders en we hebben het veel over de verkiezingen. Iedereen is van plan om te gaan stemmen.”
Hoe goed studenten zich in de verkiezingen verdiepen, verschilt volgens Berentsen wel. ,,Ik merk dat andere politicologie-studenten ook heel actief zijn en peilingen analyseren. Andere studenten vullen bijvoorbeeld enkel een kieswijzer in.”
Tactiek
Tactisch stemmen is deze verkiezingen populair, ook onder de Nederlandse studenten in Rome. Maar waar in Nederland veel mensen na het laatste slotdebat en de laatste peilingen toch nog wisselen van partij, kan dat voor studenten in het buitenland niet meer.
Dat zorgt bij sommigen voor spijt in hun keuze. ,,Er zijn wel studenten die na de laatste peilingen anders hadden willen stemmen dan dat ze hebben gedaan, maar dat gaat niet meer”, aldus Berentsen.
Deze kiezers kunnen niets anders doen dan afwachten wat de uitslag gaat worden en dat is best spannend. ,,Ik vind deze verkiezingen echt spannender dan ooit. Er staan zoveel partijen dicht bij elkaar. Ik ben heel benieuwd wat de uitslag gaat worden.”
Foto: Isabel Berentsen
Deze rechtenstudent staat vandaag op de kieslijst: ‘Ik heb al ervaring met campagne’
Rechtenstudent Antje Beers (21) is kandidaat voor het CDA op plek 36. Hoe komt een student op een kieslijst terecht? Onervaren is ze in ieder geval niet. Eerder stond ze al op de lijst voor de Provinciale Statenverkiezingen en is ze burgerraadslid in haar woonplaats Breda. “Mijn ouders waren niet verbaasd.“
“Ik ben als rechtenstudent vooral geïnteresseerd in staats- en bestuursrecht”, vertelt Beers. Ze is al een tijdje lid van het CDA en solliciteerde afgelopen zomer als kandidaat. “Er waren twee rondes. Je had als eerste een gesprek. Als je doorging, kreeg je een cursusdag. Daarna ging je debatteren en waren er talkshows. Je moest die dag laten zien hoe je presteert.” Er waren 300 sollicitaties, maar in totaal konden er acht jongeren op de kieslijst. Toch vindt Beers niet dat er te weinig jongeren op de lijst staan: “Het CDA heeft echt een jonge lijst.”
Het CDA is een partij die vooral kiezers uit de regio trekt: “Veel kandidaten kwamen uit de Randstad, dus had ik ook een grotere kans omdat ik uit Brabant kom”, vertelt de Bredase. Deze voorspelling werd waargemaakt toen ze plek 36 kreeg op de lijst van het CDA.
Middenpartij
De keuze voor het CDA was snel gemaakt. “Ik heb echt gekozen voor de normen en waarden. Je ziet het nu ook: je hebt links en rechts, daardoor wordt het heel gepolariseerd. Het CDA is echt een middenpartij.” De student wil zich vooral inzetten voor verbetering van de woningbouw en het openbaar vervoer. “Met het openbaar vervoer ben ik al heel lang bezig. Naar het ov gaat er nu structureel extra geld, maar dat moet meer worden. In de regio verdwijnen buslijnen, die rijden niet meer. Als je geen auto hebt, word je opgesloten in je dorp. Ook moet het ov betaalbaarder worden.” In de woningbouw zijn er ook flinke veranderingen nodig. Beers vindt het belangrijk dat er meer middenhuur- en koopwoningen voor starters komen.
Verder pleit ze voor meer jongeren in de Kamer, maar dan wel in grote fracties. “Stel je hebt een fractie van vier zetels, dan krijgt die jongere zonder ervaring veel dossiers en een hele grote portefeuille. Dat is voor een jonge kandidaat niet verstandig. Je moet er een beetje rustig in komen.”
Campagne
Vrienden en familie van Beers waren niet heel verrast met de kandidaatstelling. “Mijn ouders en vrienden vonden het heel bijzonder. Ze vinden het nog steeds heel speciaal, maar ik heb eerder al meegedaan met de Provinciale Statenverkiezingen. Toen stond ik op plek zeven en had ik al een hele campagne al gevoerd.”
Nagelbijtend wacht Timmermans verkiezingsuitslag af: “Het is de eerste keer deze campagne dat ik slecht geslapen heb.”
MAASTRICHT – Lijstrekker van GroenLinks/PvdA Frans Timmermans laat in gesprek met L1 weten dat hij vol spanning de verkiezingsuitslag afwacht. “Ik denk dat we een kans hebben om de grootste te worden,” aldus de Limburgse lijstrekker.
Op woensdag 22 november om 8.30 uur bracht Frans Timmermans zijn stem uit in zijn geboortestad Maastricht. Dat trok diverse media naar het zuiden. Allemaal wilden ze antwoord op de vraag: “Wordt GroenLinks/PvdA de grootste?” Timmermans geeft aan dat hij zenuwachtig is voor de uitslagen van vanavond. “Het is de eerste keer deze campagne dat ik slecht geslapen heb. Ik vind het spannend. We zouden zomaar de grootste kunnen worden.”
Timmermans vertelt aan het AFP dat deze verkiezingen cruciaal zijn voor de toekomst van ons land. Volgens de peilingen lijkt het erop dat de koppositie gaat tussen de VVD, PVV en GroenLinks/PvdA. “Er is iemand die verschrikkelijke ideeën over dit land heeft. We moeten bruggen bouwen en logische oplossingen zoeken en ik hoop dat de uitkomst van deze verkiezingen dat zal weerspiegelen,” zegt de politicus.
Vanavond om 21.00 uur, tijdens de exitpolls, komt er meer duidelijkheid over welke partijen het grootst zullen worden.
PVV grootste partij onder mbo-studenten en middelbare scholieren
Beeld: Bart van Vliet
PVV is de grootste partij onder scholieren volgens voorlichtingsinstituut ProDemos. Dat blijkt uit de dertigste editie van de scholierenverkiezing die gehouden werd op bijna vierhonderd middelbare en mbo scholen.
Op deze scholen stemden 143.991 studenten. PVV heeft in de verkiezing 25 zetels gekregen gevolgd door Forum voor democratie (FVD) met 21 zetels met daaronder de VVD met 17 zetels. Op 16 november meldde ProDemos al dat er een recordaantal scholen meedeed aan deze editie.
De scholierenverkiezing is een proefverkiezing onder mbo-studenten en middelbare scholieren. ProDemos organiseert deze elk jaar. Scholen kiezen zelf of ze mee willen doen aan de verkiezingen. Het instituut houdt zich voornamelijk bezig met bijbrengen van politieke kennis aan scholieren en studenten. Verder doen ze nog onderzoek naar zaken als burgerschap, rol van overheden bij burgerparticipatie en impact en effectiviteit van haar eigen activiteiten.
Bij de vorige scholierenverkiezing in 2021 kwam de VVD met 20% als winnaar uit. Die werd gevolgd door D66 met 16%. Met als derde partij GroenLinks met 15%. Bij deze verkiezing hadden ze bijna 50.000 stemmen van 193 scholen.
Sekswerker over nieuw Erotisch Centrum: “Het Erotische Centrum heeft niets te maken met de belangen van sekswerkers.”
De plannen van de gemeente Amsterdam om de Wallen te verplaatsen naar een andere wijk in Amsterdam, zorgt voor veel reacties van de gemeente, bewoners en ondernemers. Allemaal vinden ze er iets van, maar wat vinden de sekswerkers zelf? “Er is wel gesproken, maar niet geluisterd”
Dit is de eerste reactie van ex-sekswerker Niels over de communicatie tussen sekswerkers en de gemeente. “Twee dingen zijn waar: Ten eerste zijn er veel gesprekken geweest, dat kan ik niet ontkennen. Ten tweede is het ook waar dat er niet goed geluisterd is naar wat sekswerkers echt willen, namelijk op de Wallen blijven!”, zegt Niels.
Niels heeft zelf 10 jaar lang gewerkt als escort in Amsterdam. Voor Niels was het Erotische Centrum af en toe wel een uitkomst geweest. Niels is begonnen met werken in België en daar heb je Love Hotels. Je huurt in die hotels een kamer voor een paar uur. Dit was handig voor zijn escortwerk. Toen hij naar Nederland kwam was er hier geen plek voor dat soort werk. Hij werkte vanaf dat moment vaak thuis of bij anderen thuis, omdat mannelijke sekswerkers op de Wallen niet welkom zijn. Er is in heel Nederland maar één club waar mannelijke sekswerkers kunnen werken. De raadsbrief ‘beantwoording vragen’ van gemeente Amsterdam bevestigt een nieuwe werkplek voor mannelijke sekswerkers met het volgende: “Er is een grote groep sekswerkers die niet zelfstandig uit een eigen woning kan of wil werken en ook niet goed terecht kan bij de huidige vergunde prostitutiebedrijven. Een EC is mede bedoeld als een hoogwaardig alternatief voor die sekswerkers (vaak mannelijke- en transpersonen), die nu geen veilige werkplek vinden in de vergunde veilige branche.” Daarom pleit Niels voor de situatie van zowel de Wallen als het Erotische Centrum. Dan was er geen enkele weerstand geweest vanuit de Wallen. “Zo geef je namelijk sekswerkers zelf een keus en verbeter je hun handelspositie. Op dit moment is er namelijk best weinig concurrentie”, zegt Niels.
Haken en ogen
Hier zitten nog wel wat haken en ogen aan. Het uitvoeren van zijn werk op deze manier is namelijk niét mogelijk in een Erotisch Centrum. Dit staat in ‘de raadsbrief beantwoording vragen’ van gemeente Amsterdam. Het is niet mogelijk, omdat deze variant niet binnen ons huidige vergunningenstelsel voor prostitutiebedrijven valt. In de huidige APV is ‘gelegenheid bieden aan bedrijfsmatige prostitutie’ vergunningsplichtig en is een prostitutiehotel verboden.
Verschillende behoeftes
Niet alle sekswerkers hebben dezelfde behoeftes. Zo zit er een verschil tussen mannelijke en vrouwelijke sekswerkers. Vrouwelijke sekswerkers hebben namelijk al een werkplek, op de Wallen. Van dames die daar werken hoort Niels dat zij niet weg willen.
Volgens de woordvoerder van Femke Halsema doet de gemeente er alles aan, om van het Erotisch Centrum een zo veilig mogelijke werkplek te maken voor sekswerkers. Waarbij tegelijkertijd de overlast die op de Wallen plaatsvindt niet tot uiting zal komen bij een Erotisch Centrum. De maatregelen die ze hiervoor willen treffen zijn: Alle functies inpandig maken (onzichtbaar voor de buitenwereld) en is er beveiliging en bezoekersregulatie. Alle werkplekken voor sekswerkers zijn aan de binnenzijde, op de bovenverdiepingen, en alleen bereikbaar via een centrale, veilige toegang. Er is een vaste post aanwezig voor zorg en gemeentelijk toezicht (waar nodig in direct contact met de politie). In de omgeving van het EC komen geen coffeeshops of ‘feesthoreca’. Door deze andere opzet verwacht de gemeente volgens de woordvoerder dat het een ander type bezoekers zal aantrekken.
“Je ziet ook vaak in het beleid dat als een groep zich niet kan organiseren er niet heel veel rekening gehouden wordt met die groep bij het maken van keuzes”, zegt Niels.
Volgens Niels komen een aantal maatregelen niet overeen met de eisen van sekswerkers. “Er wordt geen rekening gehouden met de sekswerkers als er keuzes gemaakt moeten worden, omdat het zo’n kwetsbare groep is”, vertelt Niels. “Het werken achter de ramen met zicht op straat ervaren de sekswerkers júíst als fijn. Door het goede zicht kunnen zij een inschatting maken of iemand bijvoorbeeld dronken is of niet. Daarnaast vinden zij het geen fijn idee dat er maar één in- en uitgang is. Zij verwachten dat je daar makkelijk beroofd kunt worden.”
Discriminatie van de klant
Naast dat er verschillende soorten sekswerkers zijn, zijn er ook verschillende klanten. Niels geeft aan dat je een aantal klanten zult buiten sluiten in een Erotisch Centrum. Hij zelf had vaak te maken met klanten die veel schaamte ervaarden, omdat ze klant waren. “Dit soort klanten zouden niet graag heel erg zichtbaar met sekswerk geassocieerd worden, zoals bijvoorbeeld in een Erotisch Centrum”, vertelt hij. “De verwachting is”, zegt Niels, “dat er over het algemeen minder klandizie zal zijn in een Erotisch Centrum vergeleken met de Wallen.” Hij weet ook dat dit een zorg is van veel sekswerkers. “Op de Wallen hebben zij de zekerheid van voldoende klanten. Stel zij komen straks financieel in de knel, dan gaan zij klanten accepteren die ze beter hadden kunnen weigeren.”
“De komst van het Erotische Centrum heeft niets te maken met de belangen van sekswerkers, maar met de behoefte om iets te doen aan toerisme in het centrum vanuit de gemeente”, zegt Niels
Volgens Niels heeft de komst van het Erotische Centrum niets te maken met de belangen van sekswerkers, maar met de behoefte om iets te doen aan toerisme in het centrum vanuit de gemeente. Niels vertelt dat dit voor sekswerkers ook een deel van de pijn is. “Er zijn andere mensen die hier problemen creëren (toeristen) en zij moeten daarvoor naar een andere plek toe.”
Verplaats het niet!
Verschillende partijen ondersteunen de zorgen van sekswerkers over de verplaatsing. Zo zijn er allerlei organisaties die staan voor de belangen voor sekswerkers. Eén daarvan is het Prostitutie Informatie Centrum (PIC). Het PIC vergaart informatie aan sekswerkers over de seksindustrie in Amsterdam en er zijn regelmatig bijeenkomsten. In het interview met het PIC gaven zij aan fel tegen de komst van het Erotisch Centrum te zijn. “Wij zijn bang dat een Erotisch Centrum het welzijn van sekswerkers in gevaar gaat brengen als het in een ander stadsdeel gaat plaatsvinden.” Daarnaast verwacht het PIC een toename van discriminatie en stigmatisering van sekswerkers, omdat alles onder één dak wordt weggezet.
Ook het evenementen-, congres- en beurscomplex de Rai is tegen de komst van het Erotisch Centrum. De Rai bevindt zich in Amsterdam-Zuid, een mogelijke plek waar het Erotisch Centrum zal plaatsvinden. De woordvoerder van de Rai bevestigt de zorgen van Niels over de veiligheid van sekswerkers rondom een Erotisch Centrum. Hij zegt hierover: “De voorkeurslocaties hebben iets gemeen, deze zijn op locaties met weinig directe sociale controle en weinig toezicht. Aantrekkelijk voor criminele activiteiten. De binnenstad heeft dit wel, zij het dat de controle van politie is afgenomen. Daar ligt een sleutel voor de oplossing van het werkelijke probleem in de binnenstad. Toezicht en handhaving, waarbij er meer gedaan kan worden om bepaalde toeristen te weren uit de stad.”
Of er uiteindelijk een Erotisch Centrum zal komen is nog niet duidelijk. Eind 2023 zal er een definitieve locatiekeuze worden gemaakt. Wanneer er een definitieve locatie is gekozen, zal er in 2024 een planologisch-juridische procedures starten. Daarbij wordt er een marktpartij geselecteerd, die het Erotisch Centrum gaat ontwikkelen.
* In dit artikel is gebruik gemaakt van een gefingeerde naam voor de sekswerker. De redactie weet van zijn echte naam af.
Beetje bij beetje krijgen Amsterdamse burgers meer inspraak over plannen in hun wijk.
“Ik luister naar u maar dat betekent niet dat u altijd uw zin krijgt.’’ Dat zei burgemeester Femke Halsema afgelopen maart tegen de bewoners in Amsterdam-Zuid. Ze antwoordde op de vraag wat bewoners moesten doen voordat Halsema naar ze zou gaan luisteren. Dit werd gevraagd in een bijeenkomst tussen Halsema en de bewoners over het bouwen van een Erotisch Centrum in hun wijk. De bewoners zijn er fel op tegen, maar ondanks dat ziet de burgemeester niet af van de mogelijke locatie. Hoeveel inspraak hebben burgers dan eigenlijk bij plannen die over hun wijk gaan? En neemt die inspraak toe of juist af?
De afgelopen vier gemeenteraadsverkiezingen is het bestuurlijk stelsel van Amsterdam telkens aangepast. Aanpassingen die het makkelijker zouden moeten maken voor burgers om mee te kunnen praten over plannen in hun wijk. Zo werden in 2010 de 14 stadsdelen teruggedrongen naar 7, werden in 2014 de stadsdeelraden vervangen voor kleinere bestuurscommissies en werd in 2018 het hele bestuursstelsel op de schop genomen. De kleinere bestuurscommissies werden opgedeeld in het dagelijks bestuur en stadsdeelcommissies. Die laatste groep is erg belangrijk voor de bewoners.
Meer inspraak door middel van stadsdeelcommissies
Iedereen ouder dan 18 jaar kan zich verkiesbaar stellen als lid van een stadsdeelcommissie, de enige andere voorwaarde is dat je ook daadwerkelijk in dat stadsdeel moet wonen. Het doel van deze commissie is om het dagelijks bestuur te adviseren. Het dagelijks bestuur maakt vervolgens ook echt een besluit en voert dit uit. De adviezen worden gemaakt door middel van gesprekken met bewoners en eigen ervaringen die commissieleden hebben uit de wijk.
Sinds 2022 kunnen ook 16-jarigen zich verkiesbaar stellen voor de stadsdeelcommissies en mogen zij hun stem uitbrengen bij de stadsdeelverkiezingen. Ook is het advies dat de commissies geven zwaarwegend geworden. Dit betekent dat het dagelijks bestuur eigenlijk altijd naar hen moet luisteren. Doen zij dit niet? Dan moeten ze hier een duidelijke verklaring voor afleggen. Een reden om dit te veranderen was onder andere dat bewoners vaak de stadsdeelcommissies oversloegen en direct naar de gemeenteraad stapte. Voor bewoners voelde het alsof ze op die manier meer invloed hadden doordat stadsdeelcommissies nog steeds niet erg veel te zeggen hadden, vertelt Noah Zeevenhooven, lid van stadsdeelcommissie.
Nog verbetering mogelijk?
Zeevenhooven ziet inderdaad dat burgers steeds meer inbreng hebben, maar dat er ook nog het één en ander te verbeteren valt. Zo denkt hij dat het beter zou zijn voor de lokale democratie als stadsdeelcommissies beslissingsrecht krijgen, zodat ze ook daadwerkelijk dingen kunnen beslissen en uitvoeren.
Op de vraag of het hem een goed idee lijkt om referendums te organiseren voor plannen die over de buurt gaan is hij vertwijfeld. Hij zegt het bij kleine simpele vraagstukken best een goed idee te vinden, maar als het neer komt op grote complexe plannen is hij toch geen voorstander. Hij is bang dat de vraagstukken dan worden platgeslagen en dat de mensen de verschillende belangen niet goed zouden kunnen afwegen. “Je gaat op een gegeven moment politici krijgen die om meer stemmen te winnen dingen heel erg gaan simplificeren, eigenlijk wat Caroline van der Plas nu ook gaat proberen. Zij zegt dat er helemaal geen ingewikkelde, complexe ideeën zijn, maar dat wij het complex maken. Ik vind dat de kiezer voor de gek houden, er zijn heel veel complexe problemen.”
Er vallen dus nog genoeg mogelijke aanpassingen voor de gemeenteraadsverkiezingen van 2026 te onderzoeken. Stadsdeelcommissies met beslissingsrecht, referendums voor kleine problemen of misschien een heel nieuw idee. Door steeds kleine aanpassingen te doen krijgen mensen toch beetje bij beetje meer zeggenschap over kwesties die in hun wijk spelen. Als Amsterdam deze stappen in de veranderingen van het bestuurlijk stelsel doorzet. Wie weet hoeveel inspraak burgers dan in 2044 hebben?
