De populariteit van Tiny Houses stijgt de laatste jaren flink. “Onze wachtlijsten stijgen enorm. Momenteel hebben we 600 wachtenden”, zegt Nina Eijkenhout, communicatie en programmering Minitopia. De huisjes zijn duurzaam, goedkoop, klein en dus ook populair. Een goede oplossing voor het grote woningnood in Nederland zou je dus denken. Toch zijn daar twijfels over.
CDA aan tafel bij Nieuwsuur: “Ik denk dat er wat aan het veranderen is.“
De komende dagen volgt Ey!Daily de verkiezingsreeks van Nieuwsuur. Na VOLT dinsdag, nam woensdagavond Henri Bontenbal, de fractievoorzitter van CDA, plaats aan tafel. “Als je naar het CDA kijkt de afgelopen jaren hebben we misschien iets te veel water bij de wijn gedaan”, zo begint Bontenbal bij Nieuwsuur.
Bontenbal spreekt tijdens Nieuwsuur zijn geloof uit dat het CDA weer terug kan komen. Hierbij hoopt hij dat mensen de partij nog een kans willen geven, ook al heeft hij nog veel kiezers hierbij te overtuigen, geeft Bontenbal zelf aan. Hij zegt: “Je kunt niet alleen analyseren wat er fout is in de samenleving.” De fractievoorzitter blijft wel realistisch. “Met deze peilingen lijkt de kans uiterst klein dat ik meedoe.” Toch blijft hij hoopvol. “Ik denk dat er wat aan het veranderen is. Ik wil een samenleving die veel meer bezig is met saamhorigheid, met het wij.”
Landbouw
Er worden kritische vragen aan Bontenbal gesteld over landbouw. Onder andere boeren en melkveehouders spreken hun teleurstelling uit naar het CDA. Zij hebben het idee dat het CDA 2 jaar lang op de rem heeft gestaan. Hier is Bontenbal het niet mee eens. De boeren zijn vooral teleurgesteld over de koers en het beleid omtrent Natura 2000 gebieden en stikstof. Zij maken zich grote zorgen over de toekomst en dan met name die van de jonge boeren. Bontenbal gaat hierop in. “Wij willen jonge boeren zeker dat toekomstperspectief bieden. Maar ik snap ook de frustratie over onze koers, de frustratie over een kabinet wat niet geleverd heeft.”
Bontenbal wil samen met de boeren bepalen wat er moet gaan gebeuren, al geven de boeren aan hier de afgelopen 5/6 jaar niks van gemerkt te hebben. Verder zegt de fractievoorzitter nog: “Hoe ik denk dat we verder moeten, is dat we eerst een landbouwakkoord moeten sluiten.” De fractievoorzitter wil met een maatschappelijk middenveld aan tafel. Dit zijn dus niet alleen de boeren, maar bijvoorbeeld ook milieubewegingen.
Mantelzorg
Ook mantelzorgers zijn de afgelopen jaren niet erg te spreken over het CDA. Ze vinden dat er veel is beloofd, maar dat er weinig van is gekomen. Dat terwijl volgens Bontenbal de samenleving draait op mensen die naar elkaar omkijken. De kersverse lijsttrekker ziet in dat er te weinig ondersteuning is geweest voor mantelzorgers en wil dit regelen. Zo wil hij ervoor zorgen dat er meer steun is wanneer een mantelzorger bijvoorbeeld zelf met een griepje thuis zit of wanneer iemand overbelast is. “Ik kan alleen maar zeggen dat mantelzorg enorm belangrijk is voor de samenleving.”
Bedrijfsleven
Volgens Bontenbal is het belangrijk om als overheid intensief contact te houden met het bedrijfsleven, voornamelijk in samenwerkingsverband. “Je hebt als kamerlid al die relaties nodig”, zegt hij. Maar waarom hebben bijvoorbeeld grote CO2-uitstoters belastinggeld nodig? Bontenbal zegt hierop dat het gaat om wat je teruggeeft, bijvoorbeeld infrastructuur. Niet per se alleen voor de bedrijven die er al staan, maar ook voor de toekomst, voor bijvoorbeeld het vestigen van nieuwe bedrijven.
Nieuwsuur
De komende dagen volgt Ey!Daily de verkiezingsreeks van Nieuwsuur. 14 lijsttrekkers nemen plaats aan tafel bij Mariëlle Tweebeeke en Jeroen Wollaars. Hier worden ze bevraagd aan de hand van het verkiezingsprogramma en stemgedrag en komen kiezers uit eigen kring aan het woord. Dinsdag 7 november nam Laurens Dassen plaats aan tafel. Donderdag is het de beurt aan de fractievoorzitter van de SP: Lilian Marijnissen.
AI-stemwijzers niet waterdicht
In aanloop naar de Tweede kamer-verkiezingen maakt men veelal gebruik van traditionele, handgemaakte stemwijzers, maar dit kan ook via stemwijzers gebouwd op AI. Hoewel het erg handig kan zijn, blijkt uit eigen onderzoek van de redactie dat AI-stemwijzers als StemChat.nl niet altijd waterdicht zijn en fouten kunnen bevatten.
Het Instituut Digitale intelligentie heeft een chatbot ontwikkeld die met kiezers in gesprek gaat om tot een persoonlijk en objectief stemadvies te komen. Met stemchat.nl is er een bot ontwikkeld die getraind is op alle 26 partijprogramma’s. Hans Hoornstra, de voorzitter van het instituut, legt uit dat ze zo elke politieke partij een eerlijke kans geven. Hoornstra: “Verkiezingen raken vaak vertroebeld door persoonlijke aanvallen en oneliners. Met StemChat hebben alle partijen gelijke kansen, omdat de chatbot puur en alleen naar inhoud kijkt.” Ook is het mogelijk om via StemChat de dialoog te voeren in elke taal van de wereld.
Onvolledige antwoorden
Als de chatbot de opdracht krijgt om van elke partij hun standpunt over belastingverlaging te laten zien, komen in dat antwoord maar zeven van de 26 partijen naar boven. Uit onderzoek blijkt dit niet consistent dezelfde partijen zijn, maar dat de zeven partijen die je ziet variëren. In een reactie laat Hoornstra het volgende weten: ‘’Dit is zeker een nadeel. Het is eigenlijk de beperking van hoe die technologie nu op dit moment werkt. Wij maken gebruik van Dante, dat is eigenlijk een soort derde partij applicatie. Daar zitten toch een aantal beperkingen in waardoor er kwaliteitsverlies ontstaat in de dialoog. Het is dus zeker nog niet perfect. Tegen de tijd van de volgende verkiezingen zal het een stuk beter zijn.’’ Als je als gebruiker de vraagstelling specifieker weet te maken, zouden de antwoorden volgens Hoornstra beter zijn. Ook geeft hij aan dat deze tool misschien niet voor iedereen is gemaakt. ‘’Als jij geen kritische burger bent, dan is deze manier van het ontsluiten van informatie niet de meest voordehand liggende tool. Je moet toch over een bepaalde soort voorkennis beschikken’’, aldus Hoornstra.
Verkeerde partij
Wanneer je als gebruiker aan de chatbot vraagt of Pieter Omtzigt bereid is om premier te worden, kan het zijn dat je een opmerkelijk antwoord krijgt. Zo is het mogelijk dat je in het antwoord op die vraag hoort dat Pieter Omtzigt lid is van de BoerenBurgerbeweging (BBB) in plaats van zijn daadwerkelijke partij Nieuw Sociaal Contract (NSC). Hoornstra: ‘’Ik kan dat niet helemaal verklaren, maar dat is absoluut niet goed. Stemchat.nl is een proof of concept. Het werkt dus wel goed, maar er komen blijkbaar ook nog steeds hele rare dingen uit. Ik denk dat het een soort glitch is waar het door komt.’’ Het zou mogelijk kunnen zijn dat dit te verklaren is doordat dat de AI waar stemchat.nl op draait, ChatGPT, niet weet wat feiten zijn. Zo is de bot getraind op alle partijprogramma’s en daarbij horende namen. Waar het voor ons dan logisch is dat Pieter Omtzigt lijstrekker is van NSC en niet van de BBB, kan het programma dat niet weten. Die wordt getraind met feitelijke informatie zonder te weten dat het feiten zijn.
Disclaimer
Een andere stemwijzer die gebruikmaakt van kunstmatige intelligentie is Openverkiezingen. Mede opgezet door BNR-nieuwsradio, willen ze kiezers zo helpen met hun stemkeuze. Omdat het gaat om AI, staat er bij Openverkiezingen duidelijk een disclaimer met uitroepteken om aan te geven dat de stemwijzer die je maakt draait op AI. Bij stemchat.nl staat dit minder duidelijk vermeld met een klein stukje tekst onderaan de toetsbalk. Hoornstra geeft aan dat dit ligt aan het programma waar ze gebruik van maken: ‘’Dante, het systeem waar wij gebruik van maken heeft een vooringestelde instelling. Hierdoor kwam de disclaimer op die plek te staan. Het doel van ons was eigenlijk gewoon om aan te tonen dat je met AI een complete set van informatie kunt doorgronden. Dat dat op een hele eigentijdse manier kan en dat je dus daadwerkelijk in gesprek kunt gaan in elke taal.’’
Regionale apotheken komen in actie: “We hadden nooit durven hopen op deze aantallen”
In Nederland heerst er al langer een tekort aan geneesmiddelen. Patiënten wachten langer op hun medicijn en apotheken zitten met de handen in het haar. Landelijke Eerstelijns Farmacie (LEF) bedacht daarom een actieweek om dit tegen te gaan. Tussen 30 oktober tot en met 3 november riepen ze regionale apotheken massaal op om zich aan te melden en samen sterk te staan voor de zorg van de patiënten. Met ruim 25.000 aanmeldingen, bracht de actieweek meer dan verwacht.
“We hadden nooit durven hopen op deze aantallen”, zegt Marian Stoks, bestuurslid van LEF. Het initiatief kwam vanuit regionale apothekers, die wilden weten over welke aantallen het nu gaat. Patiënten en apotheekassistenten konden door middel van een vragenformulier aangeven waar ze tekort komen als het gaat om de leveringen van medicijnen. Hierdoor krijgen apotheken een beter beeld van het probleem dat al jarenlang speelt.
Veel patiënten krijgen steeds vaker een ander doosje, ze moeten langer wachten op hun medicijn of ze moeten een dosis overslaan. “Waar we ons uiteindelijk zorgen over maken is dat het niet ondenkbaar is dat een antibiotica niet leverbaar is, wat enorme gevolgen kan hebben op de patiëntveiligheid.”
Onder de aandacht
Volgens Stoks is het de bedoeling dat het probleem wordt aangekaart, om duidelijk te maken dat dit een probleem is wat nu opgelost moet worden. “We hopen hiermee dat we bij de politiek, de Nederlandse zorgautoriteit en de desbetreffende partijen, de urgentie kunnen aantonen”, vertelt Stoks. “We kunnen in Nederland ervoor zorgen dat wat er op de markt komt, ook het maximaal haalbare is.”
Beleid
De oorzaak van het medicijntekort is niet alleen de lage prijzen van de medicijnen, maar ook dat bijna alle grote zorgverzekeraars in Nederland een volledig preferentiebeleid hebben. Dat betekent dat voor bepaalde stoffen alleen een bepaald merk geleverd mag worden. Door dat beleid zijn er minder merken leverbaar en dat zorgt voor een verschraling in de Nederlandse markt. Stoks verteld dat er nu meer dan 500 soorten medicijnen niet leverbaar zijn. Ze zegt: “We merken dat we te weinig zorg kunnen brengen, wat een hoop druk oplevert.”
Resultaten
Vanwege de vele aanmeldingen is er meer mankracht nodig om de exacte resultaten te krijgen. “We dachten met een data-analist er achteraan te gaan, maar met zoveel gegevens is dat niet te doen.” LEF gaat het goed analyseren en zetten op een rijtje om welke soorten medicijnen het gaat. “Het allerbelangrijkste is hoe de patiënten hier naar kijken, want zij zijn degene die het meest geraakt worden.”
Wijn zal voorlopig prijs behouden ondanks lage productie
Ondanks dat we dit jaar de laagste productie in zestig jaar kunnen verwachten, zal de wijn niet duurder worden. Dat is de voorspelling van wijnkenner Ilja Gort . “De supermarkten hanteren ook nog een psychologische grens.”
De wijnindustrie kampt dit jaar met de laagste productie in zestig jaar tijd. “Op het zuidelijk halfrond zal de wijnproductie naar verwachting ver onder de cijfers van 2022 liggen. Australië, Argentinië, Chili, Zuid-Afrika en Brazilië werden allemaal zwaar getroffen door ongunstige weersomstandigheden. De enige uitzondering is Nieuw-Zeeland, het enige land met een productieniveau in 2023 dat boven het vijfjarig gemiddelde ligt”, vertelt de brancheorganisatie OIV.
Oorzaak
De oorzaak daarvan is duidelijk: “Klimaatverandering”, vertelt Gort in Goedemorgen 100% NL. Ilja Gort heeft zelf een wijngaarden in Frankrijk en heeft hier al langer last van. “Die veranderingen zitten ons al jarenlang dwars, maar het zuidelijk halfrond begint er nu ook last van te krijgen”.
Prijs blijft hetzelfde
Ondanks de verminderde productie zullen de supermarkten nog niet gelijk de prijzen omhoog gooien, verwacht de wijnproducent. “De supermarkten hanteren ondanks het aanbod, ook een psychologische grens”, legt Gort uit. Hiermee bedoelt hij dat mensen maar een bepaald bedrag willen uitgeven aan een fles. “Wijn is binnen een paar jaar tijd al van vijf euro naar zeven euro gestegen. Voor veel mensen is dat niet meer te betalen”.
Nederlandse wijn wordt beter
De klimaatveranderingen in Frankrijk zijn voor Gort geen reden voor een verhuizing naar Nederland. “Ik zou hier voor gek lopen met mijn petje”, grapt Gort over zijn Franse baret. Wel moet hij toegeven dat de Nederlandse wijn steeds beter wordt. “Negen jaar geleden was je ramen wassen het beste wat je met die wijn kon doen. Tegenwoordig is het echt hele lekkere wijn”.
Toch wil Gort zijn wijndruiven nog een hart onder de riem steken. “Lieve druifjes, het komt allemaal goed!”, sluit hij af.
Vuurwerktraining voor honden: “De angst komt meestal van harde knallen en het onverwachte.”
Het is november en de eerste knallen van vuurwerk zijn alweer op straat te horen. Voor een deel van de bevolking levert dit irritatie op. En niet alleen omdat ze zelf bang zijn voor vuurwerk, maar ook vanwege hun huisdieren. Karen Mulders van opleidingscentrum en hondenschool Happy Tails en dierenarts Mara van Medpets vertellen over hun ervaringen met vuurwerktraining.
Hoe de vuurwerktraining voor honden wordt gegeven, is voor iedere hondenschool anders. Mulders vertelt dat de vuurwerktraining bij Happy Tails niet alleen is bedoeld voor honden die bang zijn voor vuurwerk, maar ook voor honden die juist niet bang zijn voor vuurwerk. Tijdens deze training is de bedoeling dat de honden gewend raken aan de geluiden, de geur en het zien van vuurwerk. Mara vertelt: “Dit werkt het ‘makkelijkst’ als je hond het geluid nog niet kent en er nog niet bang van is.”
Een training kan weken tot maanden duren en is niet alleen voor honden. Ook hun baasjes kunnen leren hoe ze hun hond het beste kunnen begeleiden naar hun behoeften. Dit is volgens Mulders erg lastig en er komt ook een enorme verantwoordelijkheid bij kijken.
Natuurlijk kan de training ook voor honden die al angst hebben ontwikkeld. Dit maakt de training wel lastiger, want als je hond schrikt van een soortgelijk geluid, ben je meteen weer terug bij af, zo zegt Mara. “Honden die bang zijn voor vuurwerk kunnen voor steeds meer dingen bang worden. Dus eerst is het alleen vuurwerk, dan ook een brommer, dan ook nog een vrachtauto en uiteindelijk zelfs een deur die te hard dicht valt.” Daarom is het verstandig om de training altijd te doen onder begeleiding van een gedragstherapeut. Ook Mulders raadt aan de training altijd door een gedragstherapeut te laten geven. “Eventueel met een instructeur, maar diepgaande kennis van gedrag, therapiemethodes en leerprincipes is hierbij noodzakelijk.”
Copy paste
“Ik zou vuurwerktraining altijd 1 op 1 geven, anders heb je de kans dat je hond schrikt van een reactie van een andere hond,” zegt Mara. Ze benoemt dat het geen goed idee is om bange honden bij elkaar in een training te zetten. “De kans is heel groot dat honden elkaars gedrag gaan kopiëren.”
Mulders kijkt hier iets anders tegenaan. “Het training geven van honden kan prima binnen een groep, maar er moet dan heel goed naar de individuen en behoeften gekeken worden.” De kans dat honden gedrag en/of angsten van elkaar overnemen binnen een groep, is volgens Mulders niet zo groot. Tijdens de training zijn de honden voornamelijk bezig met hun eigenaren.
Mara vertelt verder dat het wel zo kan zijn dat een hele stabiele hond een goed voorbeeld kan zijn voor een hele angstige hond. De stabiele hond laat zien dat er niks is om bang voor te zijn. “Dat zou mogelijk de vuurwerktraining ondersteunen.”
Kalmerende middelen
“Het voorschrijven van kalmerende middelen heeft alleen zin in combinatie met gedragstherapie/vuurwerktraining”, aldus Mulders. Mara geeft aan zelf nooit kalmerende middelen voor te schrijven aan honden tijdens de jaarwisseling. Hierbij gaat het om sedatiemiddelen. Sedatiemiddelen maken dat je hond niet meer kan bewegen en dus daarom rustig is. Echter krijgt je hond wel alles mee wat er gebeurd. Ondersteunende angstremmende middelen zijn volgens Mara wel een optie. “Je moet dit echt met de nodige voorzichtigheid toepassen en altijd in overleg met je dierenarts.” Voedingssupplementen kunnen een kalmerend of rustgevend effect hebben. Deze ondersteunen, maar nemen nooit de volledige angst weg.
Pasgeboren olifant Mosi in Beekse Bergen
Safaripark Beekse Bergen mag de beschuit met muisjes uit de kast halen, want er is een olifant geboren, genaamd Mosi. De Afrikaanse olifant is op de wereld gekomen door een Europees managment programma. Bezoekers kunnen vanaf donderdag Mosi zelf bewonderen in het safaripark.
Goede start voor wintersporters: ‘Het is een welkome verrassing’
Het sneeuwde deze week in veel wintersportgebieden. Hoewel er door te hoge temperaturen van de afgelopen maanden werd gevreesd voor geen sneeuw in de gebieden, dwarrelde het deze week dan toch eindelijk uit de hemel. Er lag in sommige gebieden al wel wat, maar nog lang niet genoeg.
Afgelopen week kleurden de wintersportgebieden langzaam nog witter en dat levert kriebels op bij fanatieke wintersporters. Doordat de temperatuur in september en zelfs oktober nog rond de 20 graden lag, was er langzaam vrees voor een slecht seizoen. Toch ligt in het gebied van het Oostenrijkse Serfaus, Fiss en Ladis – waar het wintersportseizoen op 8 december pas begint – al zo’n 40 centimeter sneeuw op de berg en 5 centimeter in het dal. Desondanks kleuren sommige stukken van het dal nog groen. “Voor iedereen die graag op wintersport gaat, is het een welkome verrassing dat het nu zo vroeg in het seizoen sneeuwt. Tegen alle verwachtingen in”, aldus Roel van Bekerom, weerman en hoofdredacteur van Wintersport.nl. Toch gaat skiën nu alleen nog maar in hooggelegen gebieden omdat alleen hier de pistes geprepareerd zijn.
Een goede start
Een goede start, als je het aan Roel van Bekerom vraagt. Wintersport.nl is een platform voor wintersporters met informatie over skigebieden, producten en het weer. “Het was afgelopen week koud genoeg dat ook laaggelegen stukken een winters karakter hebben gekregen. De pistes zijn daar nog niet super goed, maar het oogt wel compleet wit en winters en dat doet heel veel voor de beleving van wintersporters”, aldus Van Bekerom. Volgens hem moet november een koude maand worden.
Toekomst
Hoe het komende wintersportseizoen qua sneeuw er precies uit gaat zien, kan Van Bekerom nog niet zeggen. Het was lang te warm en de algehele temperatuur van de aarde blijft stijgen, maar dat is voor Van Bekerom niet de grootste zorg. “De temperatuur is niet de hoofdfactor van een goed of slecht seizoen. Vooral de windrichting heeft hier invloed op maar het voorspellen van de windrichting is lastig.” Volgens Van Bekerom is er voor de komende jaren nog geen paniek: “Nu hoeven we ons nog geen zorgen te maken. Voorlopig kunnen we nog op wintersport.”
Volt is radicaal voor Europa: “problemen zijn soms niet te vangen in grenzen”
“Oekraïne vecht voor een toekomst in Europa, wij moeten dat ook doen.” Hiermee opent Laurens Dassen, de lijsttrekker van EU-lovende partij Volt, het interview met Jeroen Wollaars van Nieuwsuur. Jeroen vloog het interview kritisch en ijzerscherp aan met zijn keurig uitgevoerde huiswerk.
Dassen vertelt na het korte introductiefilmpje dat hij zijn baan als bankier in Dubai heeft verlaten, nadat zijn vader hem over de partij vertelde. Dassen benadrukt gepassioneerd te zijn over het Europese gedachtegoed. Dit merk je heel erg aan hem. Hij is hoopvol voor de partij en spreekt ontzettend ambitieus over de toekomst, ergens iets te ambitieus. Zo kan hij zich ergens flink in vastbijten. Hij heeft namelijk meerdere malen een reeds afgewezen motie ingediend over een lobbyregister. Als hem gevraagd wordt waarom zij zelf niet op hun website een klein lobbyregister wil bijhouden, kan Dassen daar niet echt een concreet onderbouwd antwoord op geven. Hij komt hierdoor niet over als een sterke leider.
Onderwijs
Volt wil vijftien extra vernieuwingen gaan doorvoeren op het gebied van onderwijs. Echter toont Nieuwsuur aan met twee docenten dat zij daar niet op zitten te wachten. Zij zeggen namelijk dat de druk al te hoog is en de mankracht van docenten daarvoor te klein is. Dassen zegt hierbij hulp te willen inschakelen op bepaalde aspecten van externe partijen om dat te voorkomen. Dassen is eigenwijs en draait om de vraag van de geïnterviewde heen om min of meer hun programma te verkondigen. Nieuwsuur is naar een openbare ledenvergadering geweest. Hierin hebben zij waargenomen dat er een amendement tegen deze nieuwe onderwijs-ideologieën is afgekeurd door Volt. De interviewer citeert de toen genoemde onderbouwing van Volt: “Het maakt het verkiezingsprogramma minder sterk.” Hij vraagt daarom vervolgens aan Dassen of het onderwijspraktijk of het verkiezingsprogramma belangrijker is. Hierop geeft Dassen geen specifiek antwoord en daardoor komt hij wat knullig over.
Klimaat
Nieuwsuur laat een video van een voormalig Volt stemmer zien. Hij geeft aan dat het voor hem onduidelijk is welke oplossingen Volt voor zich ziet. “Het voornaamste wat mij opviel is dat ze heel goed weten welke dingen ze niet willen, maar het is mij onduidelijk wat ze dan wel willen” vertelt hij. Dassen blijft zich hierbij vasthouden op het fors investeren op alle vormen van groene energie. Als onderbouwing beweert hij dat het ministerie heeft aangegeven dat dat kan. De interviewer vindt het niet helemaal realistisch om binnen twaalf jaar een kerncentrale te bouwen. Hierop reageert Dassen duidelijk en stellig het niet mee eens te zijn. Hij kaatst de bal in dit onderdeel kritisch terug en komt op dit onderdeel sterker over dan het vorige. Zo benadrukt hij namelijk dat de klimaatdoelen in 2040 essentieel is volgens de wetenschap. Volgens hen is het namelijk anders te laat. Hierna benoemd Dassen een forse lijst aan diverse maatregelen om dit te bereiken, waardoor hij erg betrouwbaar overkomt. Waarna hij een standvastige kant van zichzelf laat zien.
Kabinet
Dassen weet niet met welke partijen hij een coalitie zou willen voeren. Hij valt stil, stamelt een beetje en geeft tenslotte hierbij sterk de indruk dat hij geen concrete visie heeft. Echter benadrukt hij wel dat hij graag zijn plannen verwezenlijkt ziet worden in een groen, progressief en Europees gedreven kabinet. Wederom ontbreekt er een duidelijke aanpak van zijn plannen. Hiermee geeft hij een indruk als visionair maar niet als leider. De radicale ideologieën van de duidelijk onervaren politicus zijn groots maar niet altijd haalbaar. Het interview was ijzerscherp en soms erg confronterend. Het deed mij namelijk veel nadenken. Volt zet zich constant hard in voor Europese éénwording en samenwerking. Echter weten zij kennelijk nog niet hoe zij de Nederlandse samenwerking voor zich willen zien. Zien ze dat dan wel bij een samenwerking van heel Europa?
Studenten moeten een biertje minder drinken omdat ze volgend jaar pensioen gaan opbouwen
Door de nieuwe pensioenwet moeten jongeren vanaf achttien jaar al beginnen met pensioen opbouwen. Vanaf de loonstrook van januari 2024 moet er wettelijk een percentage worden afgedragen aan het pensioenfonds. Maar weten de jongeren wel dat dit gaat gebeuren? En zitten ze hier wel op te wachten?
Het was voor een werkgever al verplicht om een pensioenregeling te hebben voor werkenden boven 21 jaar, maar vanaf begin volgend jaar dus ook voor jongeren vanaf 18. Vaak wordt deze pensioenregeling geregeld via een collectief fonds. Dit wordt afgesproken in de CAO, maar je zou het ook zelf aanvullend kunnen regelen. Dit betekent voor de horeca bijvoorbeeld dat de werknemer 8,4% van zijn of haar salaris afdraagt aan hun pensioen. De werkgever maakt precies hetzelfde bedrag over. Met deze bedragen wordt er pensioen voor de werknemer opgebouwd.
Ver van mijn (verzorgings)bed show
“Pensioen blijft een ondergeschoven kindje. Zeker voor mensen onder de 45”, aldus Dave Smits. Dave is al minimaal tien jaar bezig met financieel advies geven over pensioenen. Veel jongeren zijn op deze leeftijd nog helemaal niet bezig met het opbouwen van pensioen, zeker de jongeren van nu. Dave merkt dat jongeren van deze tijd werken naar wat ze nodig hebben om hun vrije tijd optimaal te benutten. Wel blijft het belangrijk dat er ook aan de oude dag gedacht wordt. “Hoe ouder je wordt, hoe meer geld je nodig hebt. Als je nauwelijks pensioen hebt opgebouwd is dat een gevaar om langer te leven. Wij spreken van lang leven risico.”
Pensioenduidelijkheid
De overheid is ook druk bezig met het opzetten van een campagne. Het onderwerp blijft belangrijk om te bespreken, zeker voor later. Er komen spotjes op de televisie, radio en online. De overheid wil een duidelijke boodschap uitstralen met deze campagne: ‘De regels voor pensioen gaan veranderen, omdat we willen dat iedereen ook in de toekomst pensioen kan krijgen.’ De overheid wil deze campagne in 2024 ook laten richten op jongeren om bij hen meer duidelijkheid te krijgen. Dit liet woordvoerder Coen Gelinck weten in een schriftelijke reactie. Wel blijft deze campagne nog vrij onzichtbaar.
Communicatie
Veel jongeren weten dus niet dat deze wet ingaat, maar in alle sectoren moeten ze geld gaan afstaan voor hun pensioen, ook in sectoren waar dat nu nog niet het geval is. Jongeren die in de horeca werken, moeten bijvoorbeeld hun pensioen opbouwen bij het Pensioenfonds Horeca & Catering. Woordvoerder van het fonds, Melchior Hovestadt weet dat veel mensen nog niet weten dat ze pensioen moeten gaan opbouwen, al is hij hier niet verantwoordelijk voor. “Het is een wettelijke wijziging die per januari 2024 in gaat. Wij voeren die uit.” Maar het pensioenfonds zegt wel mee te helpen in de communicatie. “De werkgevers die al in ons systeem staan hebben allemaal een email gekregen met de boodschap: licht je personeel in.”
Zelf regelen is altijd beter
Dave Smits, financieel adviseur, heeft een andere mening over het opbouwen van pensioen: “De kans dat jongeren van baan verwisselen is heel groot. Zit je dan bij een fonds loop je pensioenbreuk op, dus kun je het beter zelf regelen. Het gevaar hiervan is dat jongeren het dan niet doen.” Dat moet vanaf 2024 wel, pensioen opbouwen is dan wettelijk verplicht. Als pensioen dan collectief geregeld wordt, is dat makkelijker voor de jongeren en hoeven ze er zelf niet aan te denken, denkt Dave. Jongeren zijn volgens Smits niet veel bezig met de toekomst en hebben dus ook geen interesse in hun pensioen, terwijl het wel belangrijk is dat je daar goed over nadenkt. Dave zegt daarover: “Bij een collectieve pot ben je later erg afhankelijk van anderen. Regel je het zelf, dan hoef je alleen maar op jezelf te vertrouwen.” De keuze qua opbouwen blijft altijd aan de persoon zelf.
Dan maar een biertje minder
Melchior Hovestadt, Pensioenfonds Horeca & Catering, spreekt van een gezamenlijke pijn bij het fonds en een voordeel dat je al langer je pensioen opbouwt. Impact op je inkomen zal het afdragen van pensioen niet veel hebben. “Mensen van 18 jaar zitten nog in het minimumloon, het zal dus gaan om centenwerk. Daardoor valt de impact op je nettosalaris mee. Ik denk zelf dat de gemiddelde student zegt, dan drink ik een biertje minder en heb ik wel wat geregeld voor later.” Dan heb je voor later geld opgebouwd om ook nog een biertje te kunnen drinken.
