Eind juli was Michiel Suijker, de voorzitter van de jongerenorganisatie Vrijheid en Democratie (JOVD), te gast bij radioprogramma WNL Haagse Lobby. Daar zei hij niet achter een samenwerking met PVV te staan. Door verschillende media werd vervolgens bericht dat JOVD tegen de samenwerking is. Aanstaande JOVD-voorzitter Mauk Bresser ontkracht dat nu.

Eerder zei Tweede kamerlid en VVD-woordvoerder asiel en migratie Ruben Brekelmans in Elsevier Weekblad: “De VVD moet parlementaire meerderheden smeden met de PVV om de asielstroom te beperken.” Zo werd de deur naar een samenwerking met Wilders op een kier gezet. 

Bij het programma WNL Haagse Lobby op NPO Radio 1, werd JOVD-voorzitter Suijker daarnaar gevraagd. “Ik vind het goed dat een kamerlid kleur durft te bekennen, maar het is niet zo dat als één kamerlid iets vindt, de hele VVD dat vindt,” reageerde Suijker destijds. Volgens hem zou dit niet de nieuwe lijn van de VVD worden. De PVV zou namelijk te ver van de basisprincipes van de VVD staan. “Ik vind het niet oké dat er geen afstand wordt gedaan van de ‘minder Marokkanen’-uitspraak,” zegt de JOVD-voorzitter. “Het laat zien dat je niet achter sommige vrijheidsbeginselen staat. In dat opzicht moet je met zo iemand niet de coalitie in gaan. Ik zou het niet doen.”

Inmiddels ziet Geert Wilders zijn kans schoon om na elf jaar de oppositie te verlaten om te regeren. Want waar de VVD onder leiding van Rutte een coalitie met Wilders uitsloot, mede wegens zijn ‘minder Marokkanen’-uitspraak, houdt Dilan Yesiligöz, demissionair minister van Veiligheid en Justitie en VVD-lijsttrekker, de deur die eerder op een kier stond open. Ze wil kiezers naar eigen zeggen niet op voorhand uitsluiten en ziet graag tegemoet waar partijen, waaronder PVV, mee aankomen.

Mauk Bresser, die in oktober het stokje overneemt van de huidige voorzitter Michiel Suijker, zegt dat JOVD hetzelfde standpunt als mevrouw Yesilgöz inneemt: “Eerst de verkiezingsuitslagen afwachten, dan de inhoud bekijken: waar komen partijen mee? En dan kijken of het overbrugbaar is.” De uitspraken die door zijn voorganger op de radio zijn gedaan, zijn volgens Bresser ‘persoonlijke opvattingen en niet wat de vereniging vindt’. 

Dilan Yesilgöz, demissionair minister van Justitie en Veiligheid, is te gast in het programma College Tour. Ditmaal in de Pieterskerk in Leiden, waar Mark Rutte in het verleden ook voor het programma is geïnterviewd. “Nog nooit waren er zoveel aanmeldingen voor een politicus als nu”, vertelt presentator Twan Huys vlak voor de opnames aan het publiek.

Dilan Yesilgöz (46) is geboren in Ankara, maar in de kern is ze naar eigen zeggen ontheemd. “Ik heb relatief weinig met het land waar ik geboren ben. Nederland is waar ik thuis hoor.” Op haar zevende is ze samen met haar ouders gevlucht uit Turkije. “Ik dacht dat we op vakantie gingen, dus ik was niet bang”, vertelt Yesilgöz stellig.

“We moesten het land uit zien te komen omdat mijn ouders opstonden tegen het regime in de jaren 80. Van Turkije gingen we naar Griekenland. Na een paar maanden werden we uitgenodigd om naar Nederland te komen. Ik begreep niet wat er gebeurde. Het leek niet op vakantie, zoals het bootje eruitzag.”

Dubbele nationaliteit

“Ik heb nooit in mijn leven een Turks paspoort gehad”, legt de demissionair minister uit, “Ik ben daar wel geboren dus heb ik twee nationaliteiten.” Door het vluchten is ze een aantal keer door de Turkse overheid uit de nationaliteit gezet en vervolgens weer teruggenomen. Het uitzoeken van haar Turkse nationaliteit en overwegen hier afstand van te doen bracht risico’s met zich mee. “Ik heb die risico’s altijd zwaarder laten wegen en het maar gelaten.”

Toen president Erdogan in 2016 in opspraak kwam, heeft ze over de situatie getweet. Mensen tipten haar destijds dat ze op de zwarte lijst stond en beter geen familie of vrienden in Turkije op kon zoeken. “Ik dacht: ik moet achterhalen of ik de Turkse nationaliteit heb en hoe ik ervan afkom. Vorig jaar heb ik eindelijk achterhaald wat mijn sofinummer is. Toen heb ik het proces gestart om hier afstand van te nemen. Inmiddels ligt het bij de Turkse overheid om mijn afstand te bevestigen.”

Vluchtelingenverdrag

Dilan Yesilgöz vindt dat er strenger gekeken moet worden naar het binnenlaten van asielzoekers. Er is alleen ruimte voor echte vluchtelingen. Er worden veel vragen over dit onderwerp gesteld door studenten. ‘Hoe kan het dat iemand die zelf is gevlucht, de deur lijkt te sluiten voor andere vluchtelingen’?

“Op het moment dat je geen keuze maakt wie wel naar binnen mag en wie niet, neem je geen verantwoordelijkheid. Ik vind het niet humaan als je mensen helemaal hier naartoe laat komen en ze later alsnog wegstuur. Het is niet aan de politiek om te bepalen wie toegelaten wordt, het staat in het vluchtelingenverdrag. Ik doe dit om het draagvlak van echte vluchtelingen te behouden. Ik gun de slechte omstandigheden niemand.”

“Wat is dan een échte vluchteling?”, vraagt een student die zeven jaar geleden is gevlucht uit Syrië. “De definitie van een echte vluchteling moet ik zelf niet invullen. Dat zijn mensen die wegens geloof, politiek, seksuele geaardheid, oorlog of identiteit niet veilig zijn in hun land”, luidt het antwoord.

Samenwerking met PVV

Yesilgöz sluit een eventuele samenwerking met de PVV niet uit. “Ik kijk vooruit en wil niet bij voorbaat partijen uitsluiten. Laat de kiezer spreken en laat de campagnes komen. Dan kijken we verder. De uitspraak ‘minder, minder’ is walgelijk. Toch zijn er meer partijen die botsen met onze kernwaarde. Het gaat erom met welke intentie mensen aan tafel gaan zitten. Ik vind kijken hoe we problemen kunnen oplossen belangrijk. We moeten minder met onszelf bezig zijn, laat de partijen bewijzen wat ze waard zijn.”

“Bent u voor een verbod op de Koran?”, vraagt Huys. “We hebben vrijheid van meningsuiting”, reageert Yesilgöz. “Wilt u stoppen met het steunen van Oekraïne?” “Nee zeker niet.” Er wordt hard geapplaudisseerd voor haar vastberaden antwoord. “Ik snap dat het hele verkiezingsprogramma van de PVV nu voorbijkomt, maar ik had liever die van de VVD gehad”, vertelt ze lachend.

Eigenwaarde

“Ik word vaak onderschat, maar het is een positie waar ik comfortabel mee ben geworden. Mannen onderschatten mij veruit het meest. Wat mij helpt is dat ik heel goed weet waarom ik hier zit. Ik praat met mensen en vraag wat ik voor ze kan doen. Ik ga mijn best doen om minister-president te worden, omdat ik denk dat je in die rol mensen het beste kunt helpen.”

Veiligheid

Twee jaar lang werd de demissionair minister belaagd en agressief bejegend. “Kuzu is voor de Turkse camera gaan staan en heeft gezegd: er zijn vijf Turkse Kamerleden die voor het erkennen van de Armeense genocide hebben gestemd, zoek ze maar op. Ik werd twee jaar lang belaagd en agressief bejegend.”

“Als het zo gevaarlijk is, waarom gaat u dan door met dit vak?”, vraagt Twan Huys. “Omdat ik mij niet laat intimideren.” Er klinkt luid applaus in de galmende kerk.