Ey! Daily is het publicatieplatform van de studenten van Fontys Journalistiek Tilburg. Hier leren en publiceren we.
Alle content werd geproduceerd binnen een onderwijscontext. Het is een leeromgeving, wat betekent dat deze redacteuren behalve mooie dingen, ook fouten mogen en zullen maken. Meer weten? Stuur je vragen naar eydaily@fontys.nl.
Ey! Daily is het publicatieplatform van de studenten van Fontys Journalistiek Tilburg. Hier leren en publiceren we.
Alle content werd geproduceerd binnen een onderwijscontext. Het is een leeromgeving, wat betekent dat deze redacteuren behalve mooie dingen, ook fouten mogen en zullen maken. Meer weten? Stuur je vragen naar eydaily@fontys.nl.
Bij verschillende theaters in Rotterdam worden hygiëneregels onvoldoende nageleefd. Medewerkers wassen onvoldoende tot niet hun handen. Dit kan gevaarlijk uitpakken. ‘Geneesmiddelen werken vaak niet meer’
Het Luxor Theater, Theater Zuidplein en De Doelen zijn drie locaties die zich aan een goedgekeurde hygiënecode of een eigen HACCP-plan moeten houden. De Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) controleert dit. Persoonlijke hygiëne, zoals handen wassen, is heel belangrijk voor iedereen die in de horeca werkt volgens Bart Fortuin, persvoorlichter NVWA. Horecabedrijven moeten ervoor zorgen dat het voedsel wat ze verkopen veilig is. Het eten van deze drie theaters zijn dat niet. Snackboxen, borrelplankjes en andere zoetigheden worden klaargelegd zonder dat medewerkers hun handen wassen. Dit wordt bevestigd door onder andere Camille, werkzaam bij Theater Zuidplein: “Cake wordt gesneden en aangeraakt zonder handen te wassen. Ik moet zelf ook toegeven dat ik de gember en munt voor de thee met ongewassen handen snij”, vertelt ze.
Noa werkt bij De Doelen en geeft aan dat bij hen vooral achter de bar en bij het maken van snacks niet op hygiëne wordt gelet. “Alles wat niet in keuken wordt klaar gemaakt, wordt aangeraakt met vieze handen”, aldus Noa. Bij Het Luxor Theater maken ze snackboxen en borrelplankjes klaar zonder handen te wassen. “Ik heb nog nooit iemand zijn handen zien wassen voordat ze het eten op de plankjes leggen”, vertelt Remco, medewerker bij het Luxor. “We doen onder andere losse Maltezers in de snackboxen en die worden met vieze handen aangeraakt. Hetzelfde geldt voor de chips en kaasblokjes voor op de borrelplankjes en daar eten de medewerkers tussendoor ook nog van”
Micro-organismen
Handen zijn dragers van micro-organismen. Zo kan een hand bijvoorbeeld 150 soorten bacteriën dragen, maar daarnaast ook virussen en schimmels. Het is dus niet alleen vies, maar ook gevaarlijk volgens Paul Harleman, deskundige professionele schoonmaak en hygiëne. De meeste bacteriën zijn niet kwaadaardig, maar toch kunnen sommige van deze micro-organismen schadelijk zijn voor de mens. Met name de resistente soorten, deze zijn immuun voor de meeste antibiotica. “Word je ziek door een resistent micro-organisme dan is behandelen lastig omdat geneesmiddelen vaak niet meer werken. Het micro-organisme is er resistent tegen geworden.” Via de handen kunnen micro-organismen overgedragen worden op voedsel. Voedsel kan besmet raken wat met name gevaar oplevert voor voedsel dat na aanraking onvoldoende tot niet verhit wordt. “Handen wassen is daarom zo belangrijk voordat je aan eten zit. En dan niet vluchtig, maar grondig en volgens de instructies.”
Het dragen van handschoenen is geen verbetering. Harleman:”Handschoenen geven vaak de schijnzekerheid van hygiëne. Het beschermt vooral de voedselbereider, maar niet degene die het voedsel aangeboden krijgt.” Dit komt omdat voedselbereiders hun handen niet meer wassen. Ze denken dat het dragen van handschoenen voldoende is. Verder wisselen ze te weinig van handschoenen. “Ze maken bijvoorbeeld je broodje tartaar klaar, stoppen het in de verpakking en raken de kassa aan om af te rekenen. Het wordt nog erger als ze daarna gewoon weer verder gaan met de volgende klant zonder schone handschoenen aan te trekken.”
Vispassages zijn een belangrijk stuk infrastructuur voor het gezonde leven van bijna elk soort vis in de Nederlandse wateren. Maar volgens Maurice Kooiman, specialist vismigratie bij RAVON, is er lang niet genoeg aandacht besteedt aan deze speciale vorm van infrastructuur. “Er is echt nog werk aan de winkel wat betreft het vispassage netwerk.”
Nederland staat bekend in het buitenland voor veel dingen, een daarvan zijn onze zogeheten ecoducten. Dit zijn speciaal gemaakte oversteek paden om het leven van wild in ons land makkelijker te maken. Waar veel minder aandacht voor is zijn onze vispassages. Dit zijn ecoducten maar dan voor vissen die een lange afstand moeten afleggen in hun jaarlijkse trek. Uit een onderzoek van Wageningen University blijkt dat lang niet alleen trekvissen baat hebben bij vispassages maar bijna elke vissoort die in onze wateren zwemt. En dat veroorzaakt problemen.
Volgens Kooiman zijn de problemen duidelijk: “Er zijn migratieknelpunten waar aantoonbaar aanbod is van trekvissen, maar nog altijd geen vispassage aanwezig is. Hierdoor kunnen deze vissen hun weg niet vervolgen. Daarnaast weten we van veel vispassages maar weinig over hoe goed ze in de praktijk functioneren. Ze staan wagenwijd open waardoor er een te sterkte stroming ontstaat, of ze staan juist op een kier waardoor er sowieso geen vis doorheen past”. Door deze problemen aan te kaarten en onderzoek uit te voeren naar waar de optimalisaties plaats kunnen vinden in het passagenetwerk. Kan RAVON samen de waterbeheerder van de regio werken om de problemen op te lossen.
Door het nieuwe onderzoek van de Wageningen University dat aantoont dat alle vissen voordeel hebben bij passages. Denkt Kooiman dat het gehele proces wel een heel stuk sneller zou kunnen gaan verlopen. “Het onderzoek klaart veel op, ook omtrent de gezondheid van de vissen die normaal buiten de categorie “trekvis” vallen. Nu dat er meer duidelijkheid is zal de vispassage hoger op de prioriteitenlijst komen te staan bij waterbeheerders.”
Een vissoort zal ons ongetwijfeld wel extra dankbaar zijn: de paling. “De paling is de vis die in Nederland de verste tocht moet afleggen om voort te planten. Dat doen ze namelijk aan de andere kant van de Atlantische Oceaan bij de kust van Amerika. De larven komen dan met behulp van de golfstroming weer in de buurt van Europa. Hier zoeken ze als jongvolwassenen de binnenwateren van Nederland op, om dan de hele reis opnieuw te maken. “Een ingewikkelde en bijzondere levenscyclus!”, aldus Maurice Kooiman.
De komst van genderneutrale toiletten, zwarte piet die niet meer zwart mag zijn en ‘beste dames en heren’ is veranderd naar ‘beste reizigers’ in het omroepbericht van de Nationale Spoorwegen. Nederland heeft de afgelopen jaren zijn best gedaan om de maatschappij zo inclusief mogelijk te maken voor iedereen. Dit zijn veranderingen waar de ‘woke’-beweging zich hard voor maakt. Eigenlijk alles wat te maken heeft met racisme, homohaat, ongelijkheid en onrecht tegenover minderheden moeten de deur uit.
In dit stuk gaan we kijken naar wat de woke-beweging is en wat het teweeg brengt. Ook gaan we het hebben over de cancel culture en polarisatie.
Wat vinden mensen op straat van woke?
In de Van Dale staat sinds september 2020 het woord ‘woke’ omschreven als ‘zich zeer bewust zijn van racisme en sociaal onrecht tegenover minderheden. De woke-beweging is geen klassieke beweging omdat ze geen erkende leider(s) hebben of naast het globale doel sociale gelijkheid geen duidelijke doelstellingen hebben.
Wat wil de woke-beweging?
Racisme, seksisme, kolonialisme, validisme (discrimineren op basis van handicap of beperking), antisemitisme, homohaat, moslimhaat, heteronormativiteit (de aanname dat heteroseksualiteit de standaard en/of de natuurlijke toestand van de mens is), en transhaat (het niet accepteren van transpersonen). Een hele mond vol, maar volgens de woke-beweging moeten ze allemaal in de ban. Zo willen ze meer aandacht voor het slavernijverleden door bijvoorbeeld meer les erover op scholen. Een kleine groep van de woke-beweging gaat zelfs zo ver dat alle standbeelden van ‘geschiedenishelden’ die een aandeel hebben gehad aan dat slavernijverleden, zoals Michiel de Ruyter, zouden moeten verdwijnen. Eigenlijk zou ‘het hele systeem’ op de schop moeten, maar deze systeemverandering kan niet met één staking of demonstratie teweeg worden gebracht. Kortom, als je af wil van een compleet systeem, kun je ook niet verwachten dat dat op een of ander moment gebeurt. Het kost tijd.
Taalpolitie
De woke beweging zorgt ervoor dat er kritisch gekeken wordt naar wat mensen wel en niet zeggen. Vooral in de media ligt alles onder een vergrootglas. Voor de één is het een ‘onschuldige grap’, maar voor de ander kan de grap als pestgedrag of intimidatie gezien worden. Voor woke personen doen woorden ertoe. Tijdens de Golden Globes van dit jaar maakte cabaretier Jo Koy, die de award show presenteerde, een grap die bij veel mensen in het verkeerde keelgat schoot. Hij omschreef de film Barbie als een film die over een plastic pop met grote borsten zou gaan.”Oppenheimer is gebaseerd op een 721 pagina’s tellend Pulitzer Prize-winnend boek over het Manhattan-project, en Barbie gaat over een plastic pop met grote borsten.” De reacties van de mensen in de zaal zorgden voor een ongemakkelijk moment. Op sociale media waren er veel ontevreden reacties op de grap van Koy. Zo werd de ‘grap’ omschreven als ‘seksistisch’ en ‘ouderwets’. Wat de mensen nog bozer maakten was dat het doel van de film juist was om duidelijk te maken dat we in een mannenwereld leven waar seksisme genormaliseerd is.
Bron: X (Vertaling: Joy Koy die zijn Barbie grappen vertelt op de Golden Globes)
De woke-beweging wil de Nederlandse taal zuiveren van koloniale, seksistische, homofobe, racistische en alle andere vormen van onderdrukkende taal. In het boek ‘Wordslut’ schrijft Amanda Montell: “Taal is altijd, en wordt nog steeds, gebruikt om machtsstructuren en sociale normen te weerspiegelen en te versterken.” De Engelse (en ook Nederlandse) taal die we nu kennen is gecreëerd door witte mannen. Daardoor zit taal vol met vooroordelen. “We zijn gehersenspoeld om te denken dat de perspectieven van mannen de enige zijn die ertoe doen of zelfs bestaan,” schrijft Montell. Zo kunnen we tegenwoordig geen ‘negerzoenen’ maar ‘chocoladezoenen’ kopen en ook zijn de ‘Jodenkoeken’ verandert naar ‘Odekoeken’.
Vrijheid van meningsuiting
Hoogleraar communicatiewetenschappen Gaëlle Ouvrein heeft onderzoek gedaan naar de woke beweging en de cancel culture en concludeert dat doordat onze taal wordt aangepast er veel reacties ontstaan van ‘dat we niets meer zouden mogen zeggen’. “Taal verandert langzaam en geleidelijk door de jaren heen. Jongeren hebben een hele andere woordenschat dan ouderen. Toch ligt het opeens veranderen van bepaalde woorden gevoelig bij mensen omdat we taal als iets vanzelfsprekends zien dat ‘altijd al zo geweest is’.” Bij die gevoeligheid speelt de vrijheid van meningsuiting ook een rol, beweert Ouvrein. “Zodra mensen beperkt worden in wat ze wel en niet mogen zeggen komen ze met het argument dat een deel van die vrijheid ontnomen wordt. Dat is bij woke en ‘cancel culture’ ook zo. Dit komt ook omdat er geen wetgevend kader voor is dat duidelijk afbakent wat wel en niet gezegd kan worden. Daardoor zijn die grenzen ook zo vaag en gaan mensen het eerder als een soort bedreiging zien.”
Dat het verklaarbaar is waar die reactie vandaan komt hoeft nog niet te betekenen dat het terecht is, want mogen we echt niets meer zeggen? Ouvrein trekt die vraag in twijfel. “We leven nu juist in een tijd waar veel meer ruimte is voor verschillende opinies dan vroeger. In dat opzicht hebben we als samenleving veel vooruitgang gemaakt.” Die vrijheid zou volgens Ouvrein echter geen vrijbrief mogen zijn om zomaar alles te mogen zeggen. “Racistische, seksistische uitspraken en uitspraken die mensen kwetsen in het algemeen. Dan moeten er wel beperkingen zijn.”
Echter is er wel, tot een bepaalde hoogte, een kader. In het wetboek van strafrecht staat in artikel 266: “Elke opzettelijke belediging die niet het karakter van smaad of smaadschrift draagt […] wordt gestraft met gevangenisstraf van ten hoogste drie maanden of geldboete van de tweede categorie.”
De verandering in taal is ook zichtbaar als we kijken naar hoe het nieuws gebracht wordt, constateert mediajournalist Annefleur Schipper. “Wat je ziet gebeuren is dat er bij het NOS-journaal bijvoorbeeld steeds vaker termen worden overgenomen en uitleg wordt gegeven op basis van voornaamwoorden. Denk hierbij bijvoorbeeld aan Raven van Dorst die graag wordt aangeduid met de voornaamwoorden die/hun. Media doen hun best om daar in de berichtgeving rekening mee te houden, ook al is het taal technisch vaak lastig.”
‘Linkse mediawereld’
Volgens Schipper doen media dus hun best om het ‘zo goed mogelijk’ te doen. Dit zorgt ook voor de nodige kritiek dat talkshows en media in het algemeen ‘te links’ en ‘te woke’ zouden zijn. Een voorbeeld hiervan is de ‘Frans Timmermans show’ die zich bij Khalid & Sophie afspeelde. Er zou veel meer aandacht worden besteed aan linkse politici dan aan rechtste politici. Schipper, die ook regelmatig aan tafel zit bij die talkshow, is echter van mening dat de stelling dat talkshows alleen maar vanuit een linkse bril nieuws brengen een misvatting is. “Talkshows kiezen niet bewust een kant, maar selecteren de gasten die een kant kiezen. Bij Khalid & Sophie ligt de politieke voorkeur er misschien iets dikker bovenop, maar bijvoorbeeld bij een talkshow als OP1 zaten meer rechtste politici aan tafel. Uiteindelijk is het aan politici zelf waar ze wel of niet aan tafel willen zitten. Een Thierry Baudet of Van Haga willen alleen maar met specifieke mensen aan tafel zitten. Wilders wil nergens aan tafel zitten en ook de VVD zegt vaker ‘nee’ dan ‘ja’. Dan heb je als makers van een journalistiek programma al snel een probleem. Gaan we dan alleen mensen met een linkse politieke voorkeur uitnodigen of hoe lossen we dit op?”
Stempel
Schipper vult aan dat er ook vaak beweerd wordt dat iedereen die werkt in de media links is, maar dat ook niet klopt. “Toen ik nog als redacteur bij De Wereld Draait Door werkte, werden er tijdens verkiezingstijd ook wel eens verkiezingen gedaan onderling en daar kwam eigenlijk altijd D66 uit als grootste partij (progressief rechts). De politieke voorkeuren in de media zijn allemaal veel meer divers dan mensen kennelijk denken.”
Daarbij trekt ze ook de aanname dat media altijd woke willen zijn in twijfel. Sterker nog, ze proberen het juist om die ‘woke-stempel’ niet te krijgen. “Er heerst eerder een soort angst bij media om woke over te komen. Het woord heeft zo’n negatieve lading gekregen door de mensen die anti-woke zijn en het als een soort scheldwoord zijn gaan gebruiken. Het is lastig om te werken met onderwerpen waar bijvoorbeeld racisme of seksisme een grote rol spelen, puur uit angst om die stempel te krijgen. ” Waar die angst precies vandaan komt weet Schipper ook niet echt te verklaren. “Als je die stempel krijgt, lijkt het of je daar niet meer iets tegenin kunt brengen. Daarbij krijg je die stempel echt bij alles tegenwoordig. Ik val op vrouwen dus dan ben ik opeens woke? Ik kies ervoor om geen vlees te eten en ik ga met de trein op vakantie in plaats van dat ik het vliegtuig pak, dus ben ik woke? Juist omdat het door alle anti-woke mensen aan alles wordt geplakt verliest het ook een beetje haar kracht.”
Waarom zijn we dan allemaal zo bang om woke gevonden te worden en die stempel te krijgen? Volgens Ouvrein is de woke-beweging te extreem geworden. “Woke zie ik zelf als alles wat zowat afwijkt van de norm proberen onder de aandacht te brengen. Ik associeer het zelf niet als negatief, maar als iets wat momenteel populair is. Een trend die wellicht ook na een poos weer voorbij is. Mensen hebben tegenwoordig de neiging overal een punt van te maken. Social media bieden mensen een platform waar ze alles kunnen zeggen. Wij als gebruiker hebben het gevoel dat we daardoor een zekere macht hebben. We kunnen tegenwoordig steeds meer bepalen wat de topics zijn waar media en politiek het over zouden moeten hebben en wat de meningen daarover zou moeten zijn. Zodra je mensen macht geeft, willen ze dat niet graag afstaan. Op het moment dat mensen het gevoel krijgen dat die macht ingeperkt wordt dan voelen mensen zich al snel bedreigd.”
Cancel culture
De woke-beweging heeft ook geleid tot de cancel culture. Net als woke is het cancelen van mensen ook vanuit de Verenigde Staten hier komen aanwaaien. De cancel cultuur, ook wel afrekencultuur genoemd, houdt in dat mensen worden geboycot nadat zij in de publiciteit aan kritiek zijn blootgesteld. In 2020 was het bekend auteur J.K.Rowling al die samen met 150 Britse en Amerikaanse auteurs, wetenschappers en docenten een open brief schreef met het dringende verzoek om een einde te maken aan deze cultuur. In de brief maakt ze duidelijk dat ze de huidige ‘noodzakelijke afrekening’ met raciale ongelijkheid toejuicht, maar dat ze intolerantie voor afwijkende meningen niet aanvaardt. Rowling belandde zelf in 2020 in een controversie nadat ze een tweet had geplaatst over transpersonen.
Bron: X
Naast J.K. Rowling trekt ook Ouvrein het doel van de afrekencultuur in twijfel. “Net als de woke-beweging is de cancel culture te veel en te extreem geworden. Het is ontstaan vanuit een goede bedoeling en heeft ook aangetoond dat het goede dingen te wegen kan brengen zoals bijvoorbeeld de ‘#MeToo beweging’ (tegen grensoverschrijdend gedrag) en ‘Black Lives Matter’ (tegen racisme van zwarte personen). Maar op een bepaald moment werd het zo populair om mensen maar te gaan cancelen en iedereen op zijn fouten te gaan wijzen dat het een beetje haar doel voorbijgaat. Je kunt niet elke dag iemand cancelen om de kleinste dingen. Hierdoor verloor het cancelen van mensen een beetje haar kracht.’’
In hoeverre kun je personen en bedrijven cancelen? Volgens Ouvrein heeft het cancelen van mensen eigenlijk geen nut. “Er is niemand die definitief ‘gecanceld’ is. Een conclusie uit mijn onderzoek was ook dat mensen de cancelculture als iets tijdelijks zien en niet als iets definitiefs.”
Polarisatie
Omdat de woke beweging zo extreem is geworden komt er steeds meer verzet tegen de beweging. Eelco Harteveld is docent aan de UVA en doet onderzoek naar polarisatie. Hij kan verklaren waarom de woke-beweging zo gevoelig ligt voor mensen: “Wanneer mensen botsen over een mening, houdt dit de samenleving scherp en kritisch. Echter moet er wel naar elkaar geluisterd worden om constructief te blijven. Als mensen openstaan voor andere meningen kunnen ze dichterbij elkaar komen en kan dit eventueel oplossingen bieden. Wanneer dit niet gebeurt zal het voornamelijk uitlopen tot verdeeldheid. Doordat het lijkt alsof er geen middenweg meer is in het kiezen of je wel of niet woke bent, zorgt dat voor polarisatie.” Hij vult aan: “De meeste affectieve polarisatie (hoeveel sympathie mensen voelen richting hun overtuiging) zie ik in mijn studie nu rond het thema gender. Dit raakt voor beide kampen direct aan hun identiteit en morele waarden.”
Maar hoe komt het dan dat deze beweging zorgt voor zoveel verdeeldheid in de samenleving? Ouvrein concludeert dat we met de komst van social media nauwelijks geconfronteerd worden met mensen die een andere mening delen. “Wij hebben het liefst dat we in contact komen met mensen die dezelfde meningen als wij delen. Als je in contact komt met een mening die haaks tegenover die van jou staat dan vraagt dat redelijk wat denkvermogen om dat te verwerken en dat vinden mensen niet leuk, dus het is gewoon veel makkelijker om in die bubbel te blijven. En dat in combinatie met de technologie en social media platformen zorgt zeker voor polarisatie. Ik ben daar persoonlijk wel bang voor, dat die polarisatie daardoor alleen maar groter wordt.”
Op X (voorheen Twitter) zie je als gebruiker regelmatig heftige uitspraken, dit roept vervolgens weer veel heftige reacties op. Het lijkt door deze interactie dat de partijen lijnrecht tegenover elkaar staan. Wanneer dit gesprek in het echt zou plaatsvinden, is de kans groot dat er met meer respect en nuance wordt gesproken. Hierdoor schetsen verschillende socialmediaplatforms soms het beeld dat de samenleving heel erg tegenover elkaar staat, maar dit is slechts een momentopname.
Ouvrein: “Meningen worden extremer maar die worden ook aangemoedigd door algoritmes. Mensen hebben een bepaalde mening en zodra algoritmes dat oppikken blijven die mensen video’s of berichten krijgen die aansluit bij hun mening – filterbubbel- waardoor je steeds verder in die bubbel blijft zitten en die andere mening die er ook heerst maar waar je zelf eigenlijk niet meer in contact komt.”
Een dergelijk netwerk bevestigt het hebben van bepaalde opvattingen, en bekrachtigde meningen zijn beter bestand tegen beïnvloeding of verandering. Dit kan ervoor zorgen dat het publiek opgesplitst wordt in bepaalde ‘bubbels’ waar meer en meer steun wordt gevonden voor eenzelfde soort opvatting.
Is het überhaubt mogelijk om polarisatie te voorkomen in deze maatschappij? Volgens Harteveld lijkt het vaak of de ander is gepolariseerd, maar kijken we uiteindelijk allemaal door een gekleurde bril naar de wereld. ‘Ons “team” doet het bij voorbaat goed, het andere “team” bij voorbaat niet. Pas als je dat van jezelf erkent kun je écht kritisch zijn.’
Conclusie
Schipper is van mening dat we als samenleving mensen de ruimte moeten geven om te leren van fouten. “Niemand wordt geboren met alle kennis. Ik maak zelf ook wel eens fouten en het lijkt wel alsof we soms geen fouten meer mogen maken vanuit die extreemlinkse hoek. Ik wist tien jaar geleden ook niet hetzelfde als wat ik nu weet, niemand niet. En als we dan oude koeien uit de sloot gaan halen vind ik dat niet altijd terecht. In de basis willen mensen echt wel hun best doen om het zo goed mogelijk te doen.”
We kunnen concluderen dat sociale rechtvaardigheid voor de meeste mensen goed klinkt, maar doordat de woke-beweging van elk detail een punt wil maken haar doel voorbij gaat. Hierdoor wordt het voor veel mensen te extreem en moeilijk te volgen. Dit zorgt ervoor dat die mensen geen begrip en empathie hebben voor de veranderingen die woke-personen graag willen.
Het AZC in Ter Apel zit overvol. Staatssecretaris Eric van der Burg heeft de spreidingswet bedacht, om asielzoekers te verdelen over het land. Maar deze wet roept ook veel weerstand op. Wat houdt de spreidingswet in en kunnen gemeenten asielzoekers weigeren op te vangen?
Op 1 Januari liet Dienst Uitvoering Onderwijs (DUO) het rentepercentage op de leningen van studenten stijgen van 0,46 procent naar 2,56 procent. Zo’n dertig tot zestig studenten dienden als reactie een schadeclaim in tegen DUO, gesteund door de Landelijke Studenten Vakbond (LSVb).
Julie studeert rechten en heeft hier ontzettend veel plezier in, lang twijfelde ze of ze op kamers moest gaan. Nadat ook haar ouders haar aanmoedigden uit huis te gaan en te genieten van haar studententijd, nam ze toch de keuze. Ze sloot een lening af bij DUO, de rente zou snel genoeg vervijfvoudigen. Ook Julie steunt de schadeclaim: ”Ik merk gewoon dat ik afhankelijk ben van DUO, op zijn zachts gezegd voel ik me best wel genaaid.”
Grootschalig probleem De schadeclaim laat zien dat het groot probleem is onder de jongeren. Volgens het Nederlands Jeugdinstituut (NJI) zijn er in 2023 zo’n 631 duizend jongeren onder de 25 jaar die een studieschuld hebben. Ook Julie herkent dat het probleem niet alleen bij haar afspeelt: ”Ik hoor vaak genoeg van vrienden van me over de puinhoop die DUO heeft veroorzaakt, het leeft dus wel.”
Ook DUO laat weten de zorgen van de studenten te begrijpen: ”We begrijpen de zorgen van studenten en de impact die een lening op iemands leven kan hebben, gelukkig zien we wel dat meer mensen gebruik maken van de basisbeurs en aanvullende beurs, hierdoor daalt het aantal mensen met een lening wel”, vertelt Bart Viel, woordvoerder van DUO.
Communicatie Julie laat weten de communicatie vanuit DUO het meest kwalijk vindt en snel moet verbeteren. ”Ze hebben me wel een mail gestuurd met het bericht dat de rente verhoogd zou worden. Dit was zo’n no-reply mail. Ik zou het heel fijn vinden als DUO haar communicatie verbeterd. Communicatie is primair, nu krijg je die rente in een keer in je gezicht gegooid. Dat is naar mijn mening wel iets dat op een nette manier gecommuniceerd mag worden.”
DUO laat weten dat ze studenten altijd op een zo goed mogelijke manier proberen te informeren over de consequenties wanneer je een lening aangaat. ” Dit doen we standaard door persoonlijke communicatie richting studenten zoals mails, algemene communicatie en voorlichting, via sociale media en de website”, aldus Viel.
Toen het bekend werd dat het rentepercentage omhoogging zijn er extra inspanningen gedaan om zowel oude als nieuwe studenten goed te informeren, laat Bart weten. ”Er is een extra mail naar zo’n 850.000 studenten gegaan, we maakten een uitlegvideo met daarin het antwoord op de meest aan DUO gestelde vragen over de rente en hebben we een persbericht uitgebracht.”
Daarnaast vertelt hij dat DUO altijd actief bezig is om communicatie te verbeteren: ”Dit is iets wat we standaard doen en extra hebben gedaan, ook wij zijn afhankelijk van externe factoren.”
Onzekerheid Julie laat weten dat dankzij de renteverhoging ze al veel actiever bezig is met haar financiën. ”Ik voel me in mijn dagelijks leven niet per se beperkt door de renteverhoging. Wel ben ik actief bezig met het geld dat ik uitgeef, iedere euro is rente betalen.”
Verder vindt ze het lastig in te schatten wat de verhoging verder in de toekomst gaat betekenen. ”Ik weet gewoon niet wat dit voor gevolgen gaat hebben in de toekomst, kijkende naar bijvoorbeeld een hypotheek. Er wordt wel gezegd dat dit geen gevolgen heeft, maar er werd ook verteld dat de rente niet omhoog zou gaan, het zou de meest voordelige lening moeten zijn.”
De Ajax vrouwen hebben zich geplaatst voor de kwartfinale van de Champions League na een knappe zegge op AS Roma: 2-1. In de Johan Cruijff Arena werd na een spannende slotfase de tweede plek in de poules de doods veilig gesteld.EyDaily was erbij voor een reportage.
In één keer door rijden naar de parkeergarage zonder file, geen rij voor de FEBO om een patatje oorlog te scoren en in een keer door het stadion binnen lopen. Nee, normaal is er een hele andere sfeer bij een beslissend duel in de groepsfase van de Champions League als Ajax het opneemt tegen AS Roma. Dit keer geen Entrada, duizenden mensen op het plein voor het stadion en lange rijen waterkanonnen uit Duitsland die klaar staan om in te grijpen als het op rellen uitkomt. Toch waren de belangen net zo groot. Bij winst konden de Ajax vrouwen zich verzekeren als eerste Nederlandse club ooit van een plek in de kwartfinale in het miljoenenbal. Een wereldprestatie in een poule des doods met grote clubs die al jaren acteren op het hoogste niveau.
Met de harde kern van Bayern München hebben we zelfs nog een biertje gedronken na de wedstrijd
In de Arena werden PSG en Bayern München zonder pardon verslagen met 2-0 en 1-0. Uit werd er nog een extra puntje in Duitsland gepakt. Niemand had het verwacht, zelfs Joëlle niet. Een van de leiders van Ajax Woman Fanatics, de harde kern van de Ajax vrouwen. ‘’Ik had gehoopt op misschien puntje in de Arena, dat was het maximale.’’ Joëlle miste alleen de wedstrijd in Italië, maar de andere was ze overal bij. ”Met de harde kern van Bayern München hebben we zelfs nog een biertje gedronken na de wedstrijd, dat was super gezellig,’’ vertelt de Ajax-supporter. ”Zo’n succes als dit had niemand verwacht.”
‘Ajax, Ajax vaffanculo vaffanculo’ Na een spetterende lichtshow en een dansshow klonk om vijf minuten voor negen toch nog de Champions League-tune in de Johan Cruijff Arena dit seizoen. Het stadion was niet uitverkocht, toch zaten zo’n vijftien duizend mensen in het stadion. Een heel ander publiek dan bij een normale voetbalwedstrijden. Deze keer geen vlaggen, zwarte jassen en vuurwerk, maar voornamelijk vrouwen, gezinnen en kleine meisjes die dromen om zelf voetbalster te worden. Hoe mooi is dat om te zien na de vele sprongen die het vrouwenvoetbal heeft gemaakt de afgelopen jaren.
Even hield iedereen z’n adem in nadat aanvoerder Elisa Bartoli helemaal vrij stond en AS Roma op een 0-1 voorsprong kopte. De naar schatting vijftig supporters uit Rome konden keihard juichen. Geen moment waren ze eigenlijk stil. Vol goede moed waren ze naar Nederland gekomen, want ook AS Roma kon zich bij een overwinning plaatsen. Het ‘Ajax, Ajax vaffanculo vaffanculo’ wat meerdere keren klonk uit het vakje deed ook weer denken aan de vijandigheid bij een ‘mannenwedstrijd’ in de Arena.
Ja, ik heb een hekel aan Frankrijk, dus doe maar Barcelona of Chelsea.’’
Het bleef spannend, want Ajax was voornamelijk zelf erg slordig achterin wat resulteerde in nog een paar kansen voor de Italianen. Toch was daar net voor rust de bevrijdende 1-1 van Tiny Hoekstra. Na uitstekende omschakeling en afronding was de keepster kansloos. Doordat het op de andere velden gelijk stond moest er gewonnen worden. De spanning was om te snijden. ‘Ik vond het wel fijn dat ik vandaag vrij was, want ik had mij toch niet kunnen concentreren,’ vertelt Joëlle. ‘Als we niet snel een tegengoal tegenkrijgen, dan kunnen we winnen.’ Nou, winnen dat deed Ajax. Wie anders dan aanvoerder Spitse nam het voortouw. Een scherpe corner werd niet goed verwerkt door AS Roma. Een eigen goal bracht de einstand op het scorebord: 2-1.
Nog minimaal één keer zal voor de vrouwen de Johan Cruijff Arena in de Champions League het podium zijn. ‘’Het is heel erg gaaf voor die meiden, maar voor nu is het nog te groot. Je merkt dat sfeer toch minder is, omdat het minder kleinschaliger is dan op De Toekomst,’’ vindt Joëlle. Op 6 februari wordt bekend welke tegenstander Ajax loot. De wedstrijden zullen eind maart worden gespeeld. Als het Ajax Woman Fanatics ligt, zit het stadion dan nog voller. ‘’Of ik nog voorkeur heb wie we loten? Ja, ik heb een hekel aan Frankrijk, dus doe maar Barcelona of Chelsea.’’
Alcohol kent een opmerkelijke uitzonderingspositie in onze samenleving. Waar andere schadelijke middelen als tabak steeds effectiever uit onze omgeving verbannen worden, is een glas alcohol nog altijd doodnormaal. Hoe komt het aan deze uitzonderlijke status? We nemen je mee in de historie van alcohol, regelgeving en louche lobbypraktijken.
Alcohol is niet goed voor je. Regelmatig alcoholgebruik kan leiden tot (ernstige) schade aan de lever, nieren, alvleesklier, longen, hart- en bloedvaten, de darmen en de hersenen. Toch is drinken nog altijd doodnormaal. Tijdens de jaarwisseling ontkurken we champagne. Dat hoort erbij. Talkshow-hosts hebben een glas bier of wijn voor hun neus. Moet kunnen. Grote biermerken sponsoren de belangrijkste sportevenementen. Logisch. Maar waarom is dat zo normaal? Daarvoor duiken we eerst de geschiedenis van alcohol en zijn regelgeving in.
De geschiedenis van alcohol
Wat zeggen de verschillende feiten uit de video precies? Allereerst: Nederlanders drinken nog steeds erg veel. Daarnaast slaan de verschillende wetten en regels niet goed aan. Door de jaren heen zagen we wel dalingen na nieuwe invoeringen, maar die waren niet baanbrekend. Daarnaast zien we dat na 2000 het terugdringen van alcoholgebruik onder jongeren hoog in het vaandel staat, maar ook die maatregelen lijken niet te werken.
Verstrekkers controleren, ondanks de ‘zware’ straffen die de overheid zou geven, de leeftijdsgrens slecht, blijkt uit onderzoek van het alcoholexpertcentrum van Trimbos. Hoewel het bij supermarkten en slijterijen relatief goed gaat (ruim 60% niet-geslaagde alcoholaankopen), gaat het bij cafetaria’s, horecagelegenheden en sportkantines volledig mis. Bij de laatste twee ging het in 2022 zelfs slechter dan het jaar ervoor, terwijl in sportkantines de leeftijd net iets beter werd gecontroleerd. Door de slechte scores van die drie sectoren, ligt het gemiddelde zorgwekkend laag. In 2022 lukte 39,4% van de aankooppogingen door een minderjarige niet. In 2021 was dat 38% en in 2018 was dat 37,7%. Hier zit, door de jaren heen, geen significant verschil in. Maar wat betekent dit allemaal? Het betekent dat ongeveer twee op de vijf aankooppingen door een minderjarige mislukt en een minderjarige, Nederlandse tiener dus relatief makkelijk aan alcohol komt.
En dat is pas het begin van het probleem, want zoals aangegeven drinken Nederlanders veel. Het drinkgedrag, dat dus op minderjarige leeftijd begint, slaat door naar het jongvolwassen leven. In de lijst van zware drinkers1 voeren jongvolwassenen namelijk de lijst aan. In de leeftijdsgroep van 18 t/m 24 jaar ligt het aantal zware drinkers rond de 23%. Ook in de categorie overmatige drinkers2 leidt deze leeftijdsgroep de dans. Daar gaf ongeveer 23% aan ‘overmatig te drinken’.
De cijfers spreken voor zich. Alcohol blijft doodnormaal in onze samenleving. In onderstaande video zien we dat de aantallen in Nederland hoog zijn, maar dat het ook vooral een probleem is dat zich over heel Europa verspreid.
Overheid balanceert
Eén reden voor een hoge alcoholconsumptie is een acceptabele prijs. Waarom is die prijs zo acceptabel?
Hiermee zien we dat alcohol relatief betaalbaar blijft, ondanks allerlei accijnzen en belastingen die alcohol door de jaren zijn opgelegd. De overheid wil alcohol niet te veel belasten omdat ze daar inkomsten mee mislopen. Het is een mooie inkomstenbron en als daarmee alcoholmisbruik wordt teruggedrongen, is dat een bijkomend voordeel. De politiek zoekt vooral een balans, zonder de alcoholindustrie écht aan banden te leggen.
Alcoholindustrie bepaalt
Die alcoholindustrie heeft nog altijd een dikke vinger in de pap. Ook als we kijken naar de reclames rond drank.
“De overheid volgt in feite de nadrukkelijke wens van de alcoholindustrie om alcoholmarketing via zelfregulering te regelen”, vertelt Wim van Dalen. Van Dalen is al jarenlang directeur van het Nederlands Instituut voor Alcoholbeleid (STAP) en ziet dat er door de jaren heen nog niet veel is veranderd omtrent de regels voor alcoholmarketing. “Het komt er eigenlijk op neer dat door de sterke lobbykunsten van de alcoholindustrie er nog niet heel veel is veranderd op het gebied van alcoholmarketing in de afgelopen jaren.”
Op lokaal niveau ziet Van Dalen wel verandering ontstaan. “In diverse gemeenten zoals Amsterdam en Utrecht mag er geen alcoholreclame meer worden gemaakt op gemeentelijke eigendommen.” Dat betekent dat er bijvoorbeeld geen reclameposters van alcoholmerken mogen hangen in het lokale buurthuis.
Maar op landelijk niveau ziet Van Dalen nog niet veel verandering en dat verwacht hij ook de komende jaren nog niet. “Ondanks dat wij wetenschappelijk hebben bewezen dat zelfregulering onvoldoende effectief is, gaat de overheid hier door de sterke alcohollobby nog niet in mee.”
En daar hebben we hem weer. Die zelfregulering. Hoe zit dat nu precies?
De Stichting Verantwoorde Alcoholconsumptie (STIVA) is dus een grote speler in de wereld van de alcoholmarketing, en met name op het gebied van de zelfregulering. In de kritiek die onder andere door het Nederlands Instituut voor Alcoholbeleleid (STAP) op zelfregulering wordt gegeven, herkent STIVA zich niet. De stichting laat in een schriftelijke reactie weten dat volgens hen de regels goed nageleefd worden en ook gedragen door de professionals die ermee moeten werken. Deze regels staan dus in de door hen opgestelde Reclamecode voor Alcoholhoudende Dranken.
STIVA geeft in haar reactie verder aan dat haar ervaring is dat zelfregulering beter en sneller werkt dan wetgeving. Hiermee gaat STIVA dus in tegen de beweringen van STAP, die wetenschappelijk onderlegt dat zelfregulering onvoldoende zou werken. Echter is volgens STIVA deze bewering dan weer onjuist. Volgens STIVA ligt het er namelijk meer aan hoe je effectiviteit definieert. “Als de maatstaf is dat er niets fout mag gaan en geen overtredingen mogen plaatsvinden, dan zijn alle wetten in Nederland niet effectief.”
Op andere vlakken gaat het wél goed
En zo zien we dat het vooralsnog knap lastig blijkt om het alcoholgebruik terug te dringen. Zijn er voor de toekomst dan geen aanknopingspunten? Nog niet echt. Al kan het hoopgevend zijn om naar andere sectoren te kijken.
En dus staan we op een interessant punt in de geschiedenis van alcohol. In een tijd waarin de bewustwording van de gevaren steeds groter wordt, is het in Nederland lastig om streng beleid te maken. Daarvoor verdienen te veel belangrijke partijen te veel aan alcohol. Maar als we naar andere casussen kijken, hoeft er maar één ding te gebeuren om snel stappen te zetten. De hamvraag is nu: wie zet de stap waarmee de alcoholindustrie buitenspel gezet wordt?
Er is sprake van zwaar drinken wanneer minstens één keer per week meer dan zes glazen alcohol (mannen) of vier glazen alcohol (vrouwen) op een dag gedronken worden (Trimbos) ↩︎
Overmatig drinken wordt gedefinieerd als meer dan 21 glazen alcohol per week voor mannen en meer dan 14 glazen alcohol per week voor vrouwen (Trimbos) ↩︎
Meestal zijn supporters van een voetbalclub blij als de trainer vertrekt. Vaak vanwege slechte resultaten of onenigheid binnen de club. Maar Liverpool FC fans blijven deze week achter met een gebroken hart nadat Jürgen Klopp aankondigde aan het einde van dit seizoen te stoppen als trainer van The Reds.”Het Engelse voetbal in het geheel zal Klopp gaan missen.’’
Jürgen Klopp wist niet alleen de eerste Premier League titel in 30 jaar te winnen voor Liverpool. Ook werden onder andere de Champions League, FA cup en de EFL cup werden onder zijn gezag binnengesleept. Maar dat is niet het enige wat Klopp speciaal maakt in Liverpool. ‘’Hij staat vanaf dag 1 voor de club, het team, de supporters en de beleidmakers binnen de club. Elke aanval van buitenaf wordt fel door Jurgen bestreden. Of het nu het transferbeleid van de club, tactische keuzes van de technische staf of prestaties van individuele spelers op het veld betreft, hij laat niemand vallen‘’, vertelt Ronald Kleinman, bestuurslid van de official Liverpool support club Nederland (OLSC). De OLSC is de door Liverpool FC officieel erkende supportersclub van Nederland.
‘Of het nu tactische keuzes zijn van de technische staf of prestaties van individuele spelers, hij laat niemand vallen’
– Ronald Kleinman
Ook op sociale media laten mensen weten Klopp erg te gaan missen. Op X wordt hij uitgebreid geprezen voor het succes dat hij de afgelopen negen jaar heeft gebracht. ‘’Hij heeft alles gedaan waar een fan van kan dromen.’’
In Liverpool heeft Klopp al een heldenstatus, maar hij kan zijn laatste seizoen nog groots afsluiten. Op dit moment staat Liverpool boven aan in de Premier League, en zijn ze nog in de race voor de FA Cup, de League Cup en de Europa League.
‘’Wat betreft de toekomst kan niemand een onderbouwde mening hebben. Behalve dat het Engelse voetbal Klopp zal gaan missen.’’ Wie ook de opvolger van de ‘normal one’ mag worden ‘’ staat als successor al met 3-0 achter.’’ aldus Kleinman.
I had to actually leave my office to compose myself after hearing that bombshell of a news! REAL TEARS! Fs man 😭😭😭 #JurgenKlopp
I am so heart broken today 💔 This is a day when we as fans have not been prepared 😢 and his words about what people will feel when you leave makes perfect sense, as a fan he came and won everything for us fans could dream off ❤️ #JurgenKlopp#Klopp#Legend#LiverpoolFC#YNWApic.twitter.com/Wqz5zivyhQ
Kirsten de Wit, een veelbelovende 19-jarige badmintonspeler van TeamNL, staat klaar om haar eerste nationale titel te veroveren tijdens het NK Badminton in Almere. . Met 184 inschrijvingen belooft het een competitie van hoog niveau te worden dit weekend en Kirsten is vastberaden om haar beste spel te laten zien.
Kirsten de Wit beoefent de sport al sinds ze zeven jaar is. Ze meldt dat ze al vrij snel gescout werd. ‘‘Eerst begon ik met wat toernooitjes in de buurt en toen ging ik landelijk. Toen ik 13 was geworden, werd ik geselecteerd voor de nationale jeugdselectie voor kinderen onder de 15. Ik speelde bij een academie en daar werd ik gescout, daarna heeft hij mij met de bondstrainers kennis laten maken.’’De Wit bleef ook doorgroeien door op haar 15e gelijk geselecteerd te worden voor de O17 selectie.
Na goede prestaties kreeg Kirsten ook een uitnodiging om in het sporthotel in Papendal te wonen. Papendal heeft het grootste sportcentrum van heel Nederland en daar wordt optimaal getraind door Nederlandse topsporters. Als je onder de 18 jaar bent moet je verblijven in het sporthotel. Topsporters boven de 18 krijgen de keuze om op zichzelf te wonen, maar wel in de buurt van Papendal.
Dit wordt het zesde NK voor de badmintonner, maar ze heeft nog niet de titel kunnen pakken. ”Op de afgelopen twee NK´s heb ik de halve finales gehaald, maar de finale is me helaas nog niet gelukt. Vorig jaar zat het er wel in, maar mijn partner raakte geblesseerd.’’
Het NK is om de hoek en Kirsten is al aan het voorbereiden op de intensieve wedstrijden. Haar manier van trainen verandert wanneer ze dichter bij een toernooi komt. ”Net voordat een toernooi begint gaan we korter trainen en meer focussen op de intensiteit van de wedstrijden.’’
De ambities van Kirsten gaan wel verder dan het NK. Nadat ze haar debuut heeft gemaakt op het WK van 2023 snakt ze naar meer. ”Uiteindelijk is mijn doel de Olympische Spelen in 2028.’’
De mentale gezondheid onder studenten blijft laag: ruim 67 procent van de studenten geeft aan zich eenzaam te voelen. Dit blijkt uit cijfers van Trimbos. Joep Lambers (21) studeerde commerciële economie in Breda, waardoor hij te maken kreeg met sombere emoties.
Lambers kreeg in de eerste week van zijn studie het besef dat hij de verkeerde keuze gemaakt had. “Ik heb het nog wel twee jaar volgehouden, ik moest mijn propedeuse behalen. Daarna ben ik gestopt. Ik wilde psychologie studeren dus ben ik gaan zoeken naar een universiteit en stad die bij mij passen. Ik kwam weer terug bij Breda. Ik wist dat ik hier niet wilde zijn. Dit begon te ontwikkelen tot een heftig gevoel.”
Negatieve emoties Een verkeerde studiekeuze kan leiden tot negatieve emoties. “Ik voelde verdriet en werd gedemotiveerd, ik zat totaal niet op mijn plek en voelde me erg leeg. Ik merkte het zelf aan mijn gemoedstoestand. Op de plekken waar ik het leuk moest hebben, namen de negatieve gevoelens over”, vertelt Lambers. Depressieve gevoelens komen regelmatig voor bij studenten. Ruim 44 procent van de studenten geeft aan angst- en depressieklachten te ervaren, blijkt uit cijfers van Trimbos. “Ik voelde me verloren en ik wist niet of het goed ging komen. Het klikte over het algemeen niet met de studenten van mijn studie. Ik miste de aansluiting wat leidde tot een eenzaam gevoel. In het eerste jaar zat ik in een vriendenteam van de hockey, hier sprak ik gelukkig nog wel mee af. Ook had ik een paar losse vrienden die ik af en toe zag.”
Oplossingen “Ik zat bij een dispuut, daar ben ik wel blij mee. Ik ging veel dingen met mijn dispuut doen buiten mijn studie. Dat was geen goede gewoonte, ik was mijn studie echt aan het ontwijken. Doordat psychologie een numerus fixus opleiding is werd mijn leegte een beetje opgevuld. Ik studeer nu psychologie in Utrecht, een studie waar ik écht op mijn plek zit.”
Ey! Daily gebruikt cookies om informatie over je apparaat op te slaan en die informatie te analyseren. Door in te stemmen met deze technologieën kunnen wij onder andere zien welke content het meest wordt gelezen, wat voor apparaten onze lezers gebruiken, waar onze lezers vandaan komen, en hoe lang ze op onze website blijven. Wij gebruiken die informatie vervolgens om onze content en onze website te verbeteren. Als je geen toestemming geeft of je toestemming intrekt, kan dit een nadelige invloed hebben op bepaalde functies en mogelijkheden.
Functioneel
Altijd actief
De technische opslag of toegang is strikt noodzakelijk voor het legitieme doel het gebruik mogelijk te maken van een specifieke dienst waarom de abonnee of gebruiker uitdrukkelijk heeft gevraagd, of met als enig doel de uitvoering van de transmissie van een communicatie over een elektronisch communicatienetwerk.
Voorkeuren
De technische opslag of toegang is noodzakelijk voor het legitieme doel voorkeuren op te slaan die niet door de abonnee of gebruiker zijn aangevraagd.
Statistieken
De technische opslag of toegang die uitsluitend voor statistische doeleinden wordt gebruikt.De technische opslag of toegang die uitsluitend wordt gebruikt voor anonieme statistische doeleinden. Zonder dagvaarding, vrijwillige naleving door uw Internet Service Provider, of aanvullende gegevens van een derde partij, kan informatie die alleen voor dit doel wordt opgeslagen of opgehaald gewoonlijk niet worden gebruikt om je te identificeren.
Marketing
De technische opslag of toegang is nodig om gebruikersprofielen op te stellen voor het verzenden van reclame, of om de gebruiker op een site of over verschillende sites te volgen voor soortgelijke marketingdoeleinden.
