Zondagavond was het noorderlicht op veel plekken in Nederland te zien. Dit weerfenomeen is normaal gesproken alleen op de meest noordelijke plekken van de aarde te zien, zoals Lapland en de Noordpool. Toch was het poollicht nu ook in de Alpen en Oekraïne waarneembaar, twee zuidelijk gelegen gebieden. De komende tijd kan het kleurrijke licht vaker dichter bij de evenaar te zien zijn. Dat meldt Jaco van Wezel, meteoroloog en woordvoerder van Weeronline.
Van Wezel legt dit weerfenomeen als volgt uit: “Op het zonoppervlak vinden regelmatig uitbarstingen plaats. Soms komen er door die uitbarstingen elektromagnetische deeltjes naar de aarde toe. Daar worden de deeltjes door het magnetische veld van de atmosfeer naar de polen toegetrokken. Zodra de deeltjes botsen met het magnetische veld, ontstaat er gekleurd licht. Omdat dit meestal dicht bij de polen gebeurt, is het poollicht met name op de Noodpool en Zuidpool te zien. Hoe groter de wolk van elektromagnetische deeltjes, hoe groter de kans dat het noorderlicht ook dichterbij de evenaar te zien is.”
Actieve zonneperiode
In september dit jaar was het noorderlicht ook al in Nederland te zien. Hoewel het zeldzaam blijft, is de kans aanwezig dat dit de komende jaren vaker voor zal komen. “Dit heeft met de zonnecyclus te maken. Je hebt een periode die zonnevlekminimum wordt genoemd. De zonnevlek is het oppervlak van de zon, waar de uitbarstingen plaatsvinden. Tijdens de zonnevlekminimum is er weinig zon-activiteit en tijdens een zonnevlekmaximum veel. We gaan nu naar zo’n maximum. Het hoogtepunt wordt in 2024 of 2025 verwacht. Door de hogere zonactiviteit zullen meer uitbarstingen plaatsvinden die op de aarde gericht zijn’, aldus Van Wezel.
In Nederland
Door de verhoogde zonactiviteit kan het noorderlicht de komende jaren vaker in Nederland verschijnen. Van Wezel legt uit dat als er een grote wolk van elektromagnetische deeltjes op de aarde afkomt, het verschijnsel óók dichter bij de evenaar te zien is. Toch zal het noorderlicht niet snel zo helder en kleurrijk te zien zijn als op de Noordpool. Daar komt bij dat de camera’s het licht veel beter kunnen vastleggen dan met het blote oog te zien is. De foto’s die ervan verschijnen, geven dus geen realistisch beeld van wat toeschouwers hebben gezien.
Voorspellingen
Van Wezel laat weten dat het noorderlicht zich niet makkelijk laat voorspellen. “Zodra er een uitbarsting is, is het ook moeilijk om te achterhalen of de uitbarsting op de aarde gericht is. Meestal zien we dit pas vlak van tevoren. Gisteren werd duidelijk dat de uitbarsting onze kant op kwam, maar toen was het nog afwachten of het noorderlicht in de donkere uren zou vallen.” Hij liet weten dat de uitbarsting van zondagavond voorbij is en dat ze nog niks nieuws zien aankomen. De kans om vanavond het noorderlicht te zien, is dus heel klein.
Geluk hebben
Om het noorderlicht te kunnen zien, moet je volgens Van Wezel vooral geluk hebben. “De timing is belangrijk. Als het overdag plaatsvindt, krijg je er niets van mee. In de avond moet de nachthemel helder zijn en in de zomer zijn de nachten vaak te licht om er een glimp van op te vangen. Daarnaast komen de bundels van elektromagnetische deeltjes ook voor in golven. Het is even goed te zien, daarna zwakt het iets af en komt het weer op.”
