Home Blog Pagina 85

Maanmissie vroegtijdig beëindigd na mislukte landing: ‘Maar hier gaan ze veel van leren’

De lancering van de maanlander vanaf het Kennedy Space Center in Florida, USA, 15 Februari 2024. EPA/CRISTOBAL HERRERA-ULASHKEVICH

Meer dan honderd miljoen dollar voor een missie van tien dagen. Door een verkeerde landing stopt de maanlander Odysseus er echter zelfs vandaag, op de vijfde dag, al mee. Ruimtevaart-consultant Erik Laan volgde de ontwikkelingen de laatste dagen. Hij wil het niet meteen een gefaald project noemen.

De missie is een samenwerking van het Amerikaanse bedrijf Intuitive Machines met NASA. Daarmee is het officieel de eerste maanlanding van een commercieel bedrijf. Maar op vrijdag ging het al mis bij de landing. Er was wel contact met de lander, maar volgens Laan met een lagere datarate (de overdrachtssnelheid van de data) dan verwacht. Dat kwam doordat bij de landing het vaartuig was omgevallen en op zijn zij lag. Hoe kan dat gebeuren? “Het is altijd een opeenstapeling van dingen die mis gaan. De belangrijkste oorzaak is de zogenoemde ‘Laser Ranger’. Met een laser schijn je op het oppervlak om te meten hoe hoog je zit. Alleen voor de lancering waren ze vergeten om bij dat apparaat een knopje om te zetten. Het werkte dus niet.”

Daarom moest geschakeld worden naar een ander instrument, wat minder nauwkeurig is. Iets anders wat mis moet zijn gegaan is dat de maanlander nog zijwaartse snelheid moet hebben gehad. “In een baan om de maan gaat dat met een kilometer per seconde. Je wil natuurlijk als je gaat landen nul meter per seconde hebben aan zijwaartse snelheid. Anders kukelt die om.”

Missie gehalveerd

Door de positie waarin de maanlander nu staat, komt er minder zonlicht op de panelen. Het lijkt één van de redenen waarom de missie is gehalveerd. Volgens Laan kan het ook met de communicatie te maken hebben. “De communicatiemogelijkheden worden mogelijk belemmerd door het feit dat die op de grond ligt. De antenne die ze voor de communicatie gebruiken heeft niet het optimale zicht richting de aarde. Het kan een combinatie zijn, maar dat is speculeren. Dat weet ik niet zeker.” Tot nu toe zijn er twee foto’s doorgestuurd die het bedrijf met de buitenwereld gedeeld heeft. Daarnaast wordt er ook data doorgestuurd, al zal dat minder zijn dan wanneer het vaartuig goed had gestaan. “Dan kan je denken aan misschien tien procent. Hoe laag de datarate is en welk deel van de missie ze nog kunnen uitvoeren weet ik niet precies.”

Toch wil Laan het geen mislukking noemen. Hij benadrukt dat het nog om een demonstratievlucht gaat. Intuitive Machines zal het als een succes zien, denkt hij. “Want ze hebben kunnen communiceren en wetenschappelijke resultaten doorsturen. Maar het hangt er een beetje tussenin. Hij is niet geland zoals het had moeten gebeuren. Maar hier gaan ze veel van leren en ik verwacht dat de tweede landing van dit bedrijf een succes zal zijn.”

Een tweede landing, want Laan kijkt al vooruit naar de volgende poging. De samenwerking van NASA met het commerciële bedrijf komt voort uit het Commercial Lunar Payload Services. Het doel van het programma is dat bedrijven betaald worden om voor bijvoorbeeld NASA vluchten naar de maan uit te voeren. Laan: “Ik verwacht wel dat dit goed gaat komen en dat bedrijven die strijden om deze contracten succesvol gaan landen op de maan. Daar is geen twijfel over.”

Tienduizenden euro’s gestolen uit pensioenpotje door hackers: ‘Waarom een bank beroven, als je het ook van achter je laptop kan doen’

0

Persoonlijke informatie worden steeds vaker online te koop aangeboden. Een voorbeeld hiervan is de site Genesis Market, waar tot voor kort wachtwoorden en bankgegevens gekocht konden worden. Verschillende cyberexperts waarschuwen voor dit opkomende fenomeen, wat ook in Nederland
voorkomt.

ALKMAAR – Computerdata op het scherm van een laptop. Een Russische bende blijkt de grootste verzameling internetgegevens zoals namen, wachtwoorden en e-mailadressen te hebben aangelegd die ooit is ontdekt. De bende zou ongeveer 1,2 miljard namen en wachtwoorden en meer dan 500 miljoen e-mailadressen hebben verzameld. ANP KOEN VAN WEEL

Recentelijk veroordeelde de rechtbank Rotterdam nog de 33-jarige Marko uit Barendrecht voor het kopen van gestolen gegevens. Tijdens een wereldwijd politieonderzoek kwam aan het licht dat de man voor tienduizenden euro’s aan wachtwoorden had bemachtigd via Genesis Market. Zo stal hij onder andere 78.000 euro uit het pensioenpotje van een zeventiger. Phishing is het sturen van nep berichten waarin mensen hun persoonlijk gegevens invoeren, die daarna bij de hacker terecht komen. Malware is de verzamelnaam voor virussen die ervoor zorgen dat je bestanden gehackt worden en er persoonlijke informatie vrijkomt. Dit soort sites komen dus vooral aan wachtwoorden en accounts via phishing, malware en lekken in verschillende databases.

Slechte beveiliging
Ook kunnen databases van bedrijven gehackt worden waardoor er veel persoonlijke gegevens vrijkomen. ‘’Als jouw bedrijf een slechte beveiliging heeft is de kans groter dat je gegevens gelekt kunnen worden.’’ vertelt Melanie Rieback, CEO en Co-founder van Radically Open Security. Die wachtwoorden komen dan op de site terecht om vervolgens voor veel geld verkocht te worden. Dit zijn pakketjes van persoonlijke informatie zoals je bankgegevens, “Dit zijn je wachtwoorden, vinger afdrukken en accountnamen”, vertelt Rieback. Ook kon Genesis Market met malware ervoor zorgen dat de wachtwoorden die de gebruiker kocht steeds geüpdatet werden vertelt Wouter van Dongen, Ethisch Hacker en CEO van DongIT.

Groeiend probleem
Sites zoals een Genesis Market zijn niet uniek volgens Rieback:’’Ze komen vooral voor op het deep/dark web.’’ Ze worden door criminele organisaties opgezet en verwijderen om de keer alle logins van de gebruikers. ‘’Als de politie vraagt naar wie er ingelogd hebben op de sites kunnen ze het niet makkelijk achterhalen.’’

Volgens Van Dongen wordt dit een steeds groter probleem: ‘’Tegenwoordig is het steeds makkelijker om aan verschillende malware te komen, anoniem te blijven en het opzetten van de sites zoals Genesis Market. Aan de andere kant zien we dat organisaties zoals de FBI niet stilzitten om dit soort sites offline te halen.’’

Foto uitgelicht: ANP/Koen van Weel










Internationale dag van de ijsbeer: De koning van het noordpoolgebied

0

Het is vandaag 27 februari, ook wel de internationale dag van de ijsbeer. Sinds 2011 wordt er op deze dag aandacht gevraagd voor de arctische diersoort. Het gaat namelijk niet goed met de ijsbeer: de populatie en het leefgebied nemen de afgelopen jaren aanzienlijk af en dit maakt dat de ijsbeer een bedreigde diersoort is. Het is een dier met een rijke historie bij de bevolking. Tijdens een interview met dr. Loonen, werkzaam bij het Arctische Centrum van Rijksuniversiteit Groningen, vertelt hij over deze toppredator. “Hoopvol is dat iedereen ervan overtuigd is dat de ijsbeer een kans zou moeten hebben.” 

Inuit cultuur

Voor de Inuits, de inheemse bevolking die leeft op de Noordpool, is de ijsbeer al jarenlang een belangrijke prooi. Dit vanwege hun traditionele levenswijze vertelt dr. Loonen: “Ze hebben altijd al op ijsberen gejaagd.” De ijsbeer wordt voor verschillende doeleinden gebruikt. Het vlees van de ijsbeer wordt gegeten, met uitzondering van de lever wordt benadrukt: “De lever van de ijsbeer bevat een grote hoeveelheid vitamine A die erg giftig is voor de mens”. De witte vacht wordt vaak gebruikt om broeken van te maken, het heeft een speciale functie waarbij water er snel uit loopt. “Het is de inheemse bevolking die naar mijn mening hun natuurlijke manier van leven zo moeten kunnen behouden.”, aldus dr. Loonen. 

Ijsberenjacht 

Op Spitsbergen, waar geen inheemse volken wonen, werden de dieren neergeschoten door jagers die de vacht vervolgens verkochten voor dure prijzen. Door de sterk afgenomen populatie kreeg de ijsbeer hier in 1972 een beschermde titel. Dr. Loonen vertelt dat voorafgaand in 1968 een groep Nederlanders een onderzoek begon op het eiland Edgeøya, ten Oosten van Spitsbergen. Het doel hiervan was om te kijken hoe de ijsberenpopulatie zich in stand hield. “De onderzoekers lieten 12 gemarkeerde ijsberen los in een gebied op zo’n 300 kilometer afstand van het dichtstbijzijnde dorp.” “Van de 12 ijsberen waren er na een jaar 4 neergeschoten in het drukst bevolkte gebied van Spitsbergen.” In 1972 bleven, na al het jagen, de bange ijsberen over. “Momenteel zien we dat ijsberen steeds vaker de mens als prooi zien en sneller naar bewoonde gebieden trekken.” vertelt dr. Loonen, “Dit is ook een reden waarom op Spitsbergen de cijfers nog steeds aantonen dat er zo’n drie per jaar worden neergeschoten en er eens in de drie jaar een mens wordt gedood bij een ijsbeer ongeluk.”

Krimpend leefgebied

De ijsbeer was bijna uitgestorven omdat hij zo snel ongereguleerd bejaagd werd, maar sinds 1972 is de ijsberenpopulatie met een kleine hoeveelheid toegenomen door de ingevoerde beschermde titel. Dr. Loonen stelt dat het dier sinds 2007 definitief een nieuwe bedreiging heeft: klimaatverandering. De toenemende temperaturen op de polen zorgen voor het smelten van ijsoppervlak, wat deel uitmaakt van het leefgebied van de ijsbeer. Hierdoor krijgen de dieren met verschillende problemen te kampen. “De ijsbeer is een toppredator”, vertelt dr. Loonen: “De enige vijand die het dier kent, is honger.” Door het krimpend leefgebied, en dus ook het jaaggebied, botst de ijsbeer steeds vaker tegen dit probleem. “Er was eens een ijsbeer die 150 kilometer naar het noorden zwom en toen weer terugkeerde terwijl er op 300 kilometer van het noorden een ijsoppervlakte was.” “Dat wist het dier natuurlijk niet, voor de klimaatverandering was het ijs veel dichterbij.” 

Dr. Loonen vertelt dat er vaak geassocieerd wordt dat ijsberen niet kunnen overleven zonder ijs. “Ik denk dat dit een beetje is ontstaan omdat we door de jacht de ijsberen op het ijs hebben gejaagd.” “Ze zouden best op meer plekken voedsel kunnen vinden als ze daar toegang tot zouden hebben.” Hij noemt Canada hierbij als voorbeeld: “Maar zo gauw ze in Canada op land komen waar mensen zijn, worden ze neergeschoten”

Prachtdier

Dat de ijsbeer een intelligent wezen is, wil dr. Loonen nog even belichten tijdens ons gesprek. “In een omgeving waar het zo moeilijk is om te overleven lukt het het dier toch zijn korstje bij elkaar te scharrelen.” Je hoort hem terug in het moment gaan als hij begint over zijn ervaring met de ijsbeer.  “Als je het dier van grote afstand ziet is het fantastisch, maar als je hem van dichtbij ziet is het pure paniek.” Aldus dr. Loonen, werkend bij het Arctisch Centrum van Rijksuniversiteit Groningen. 

Vanaf 2025 mogelijk enorme prijsstijging in treinkaartjes

0

NS-president-directeur Wouter Koolmees heeft vanochtend in een presentatie aangegeven dat de treintickets vanaf volgend jaar flink duurder worden. Ook hoopt Koolmees dat de politiek opnieuw zal toespringen om de verwachte prijsverhoging en treinkaartjes en abonnementen op te vangen.

AMSTERDAM – Tijdens een presentatie over de jaarcijfers van 2023 gaf Koolmees aan dat de treintickets vanaf 1 januari 2025 duurder zullen worden. Hij voegde hieraan toe dat hij wel zoveel mogelijk wil voorkomen dat dit voor de rekening van de reiziger komt.

In oktober 2023 maakte het demissionaire kabinet bekend dat er 120 miljoen euro wordt vrijgemaakt om de prijsverhoging te voorkomen. Dit bedrag was voor één jaar. “Er is dus een risico dat dat die prijsverhoging op 1 januari 2025 weer terugkomt. “Tegelijkertijd heeft de politiek ook gezegd te willen kijken naar een structurele oplossing. Daar houd ik me dan maar aan vast.” voegt Koolmees hieraan toe.

“Wij zijn op dit moment ook druk bezig met het zoeken naar oplossingen. Wij hopen dat deze prijsverhoging niet nodig is.” vertelt persvoorlichter Oscar van Elferen. Het vrijgemaakte bedrag van 120 miljoen was een eenmalige hulpactie van de regering. Als de politiek de NS niet verder kan helpen, zal er volgend jaar een flinke verhoging in prijs te zien zijn. Ieder jaar wordt de prijs verhoogd door de inflatie. In 2025 zal een bepaald percentage worden opgeteld bij de jaarlijkse prijsverhoging, dus een dubbele verhoging. “Natuurlijk hopen we dat wij of de regering met een oplossing komen zodat we deze dubbele prijsverhoging tegen kunnen gaan”, voegt van Elferen hieraan toe.

Krapte op de arbeidsmarkt prikkelt allerjongsten om te werken 

Steeds meer 15- en 16-jarigen zijn de afgelopen jaren gaan werken. “Je ziet overal werkgevers die op zoek zijn naar medewerkers. Die krapte op de arbeidsmarkt zal voor jongeren een extra prikkel zijn om op zoek te gaan naar werk”, zegt hoofdsocioloog van het Centraal Bureau voor Statistieken (CBS), Tanja Traag. Uit de nieuwe cijfers van het CBS komt naar voren dat 78% van alle jongeren tussen de 15 en 27 jaar eind vorig jaar een baan had. In de allerjongste groep jongeren (die van 15 en 16 jaar oud) kwamen er de afgelopen jaren het meeste werkenden bij.  

Vakkenvullen is het meest populaire bijbaantje voor de jonge werkers. Ook verdienden ze hun geld relatief vaak in de horeca, detailhandel of achter de kassa. “Ik ben vooral begonnen met werken zodat ik met vriendinnen leuke dingen kon doen en om kleding te kopen. Inmiddels werk ik ook, omdat ik het gewoon heel leuk ben gaan vinden”. De 16-jarige Fenne van Wijk uit Vught werkt naast haar school in de horeca. Wanneer ze een belangrijke toets heeft vraagt ze vrij zodat ze kan leren.  

Dat school en bijbaantjes soms lastig te combineren zijn merkt ook Bita Besharat. Zij is onderwijsassistent en invaldocent maatschappijleer op het Goese Lyceum in Goes. Ze ziet een groot verschil tussen leerlingen die werken om hun eigen geld te verdienen, omdat ze thuis minder ter beschikking hebben en leerlingen die een bijbaantje hebben voor de lol. “Van die eerste groep leerlingen hoor ik vaker dat ze moe zijn omdat ze de dag ervoor na een hele dag school nog tot laat moesten werken”. Ondanks dat Bita merkt dat leerlingen hun school niet meer altijd als nummer één prioriteit zien, vindt ze het goed dat ze een bijbaantje hebben. “Je leert mensen kennen, maakt ervaringen in het werkveld, leert omgaan met geld, maar dit alles moet wel met mate”.  

Ook vanuit pedagogisch oogpunt wordt het niet als een verkeerde ontwikkeling gezien dat steeds meer jonge jongeren aan het werk zijn. Dorien Graas is Lector Jeugd bij de Hogeschool Windesheim. Ze heeft geen onderzoek gedaan naar de invloed van werken op 15-en 16-jarigen, maar doet onderzoek op het terrein van het veilig, gezond en kansrijk opgroeien van kinderen. Dorien vraagt zich af of we als prestatiegerichte samenleving niet te veel druk leggen op onze jongeren. De hoeveelheid toetsen, het werk en de verwachtingen van ouders kan stress opleveren en bij sommige zorgen voor mentale problemen. Dat ze al zo vroeg werken zou niet per se kwalijk zijn, dat is namelijk van alle tijden. “Maar het draagt wel bij aan het in sneltreinvaart opgroeien van jongeren waarbij er op alle niveaus te veel van hen verwacht wordt”, aldus Dorien Graas. 

Foto/ANP MARCO DE SWAR

Supportersvereniging keurt online haat af: ‘Voetballen doe je met elf man’ 

Ajax-speler Anton Gaaei is zondagmiddag voor de tweede keer dit seizoen vroeg in de wedstrijd gewisseld. Dit was voor veel supporters de reden om haatreacties onder zijn posts te plaatsen. De supportersvereniging AjaxLife keurt dit gedrag volledig af. 
ALKMAAR – (l-r) Anton Gaaei of Ajax, Ahmetcan Kaplan of Ajax, Ajax coach John van’t Schip tijdens de Nederlandse Eredivisie wedstrijd tussen AZ Alkmaar en Ajax Amsterdam in het AFAS stadion op 25 februari 2024 in Alkmaar, Nederland. ANP MAURICE VAN STEEN

Interim-trainer John van ’t Schip nam tijdens de persconferentie verantwoordelijkheid voor de situatie. Ook reageerde hij op de online haat die Gaaei kreeg. “Dat vind ik heel vervelend voor hem, maar dat is de laatste tijd wel aan de hand met sociale media.” Ook de supportersvereniging AjaxLife neemt afstand van de online haat. “Teleurstelling hebben en uiten mag, maar voetballen doe je met minstens elf man. Individuele spelers op die manier benaderen vinden wij niet kunnen.” Door de grote aantallen haatreacties, die hij in eerdere wedstrijden ook al ontving, heeft de verdediger al zijn posts op sociale media verwijderd. 

Gaaei werd snel naar de kant gehaald door Van ’t Schip nadat hij balverlies leed, wat een gevaarlijke counter voor AZ veroorzaakte. Ook bij de 1-0 verloor hij de bal, waarna Ruben van Bommel de openingstreffer op zijn naam zette. De wedstrijd werd uiteindelijk met 2-0 verloren. De Deense back werd gewisseld voor debutant Ahmetcan Kaplan, die volgens Van ’t Schip een goede indruk achter liet tijdens de wedstrijd.  

Het is niet de eerste keer dit seizoen dat de fans uithalen naar een speler van de club. Zo werd ook middenvelder Kenneth Taylor twee wedstrijden op rij uitgefloten. Daarnaast staan er ook veel negatieve reacties onder posts van Ajax zelf. Dit is kenmerkend voor het chaotische seizoen van de club uit Amsterdam. 

Deze zomer op vliegvakantie? Hier moet je op letten: misleidende advertenties en ‘shit show’ bij Boeing

0

Door: Rooscato van Gorp

De Lente staat voor de deur en mensen beginnen de vakantiesfeer al te proeven. Het is de perfecte tijd om je zomervakantie te boeken. Maar waar moet je voor oppassen als je een vakantie boekt?

Uit onderzoek van de Consumentenbond blijkt dat reisorganisaties misleidende aanbiedingen adverteren. 83% van de reizen die door de consumentenbond zijn bekeken konden niet geboekt worden voor de aanbiedingsprijs of waren zelfs helemaal niet beschikbaar. De prijs verandert terwijl je boekt, bij elke klik word de reis duurder. Dat komt doordat de reisbureaus extra bedragen niet vermelden bij de aanbieding. “Dé VakantieDiscounter adverteert bijvoorbeeld met een reis naar New York inclusief verplichte kosten, terwijl consumenten ter plekke nog 39 euro per nacht aan het hotel moeten betalen”, schrijft de Consumentenbond.

Dit is tegen de regels in volgens de Autoriteit Consument & Markt (ACM): alle onvermijdbare kosten moeten bij de prijs zitten, de variabele kosten moeten vermeld worden en de reis moet te boeken zijn voor de aanbiedingsprijs. De reisorganisaties beloven dit te verbeteren na het erkennen van het onderzoek. De ACM gaat de reisorganisaties controleren en handhaven door boetes op te leggen als dit nodig is.

Deze zomer gaan er waarschijnlijk vluchten geschrapt worden, waarschuwt Ryanair. Dit komt doordat de firma minder vliegtuigen geleverd krijgt dan beloofd. Hierdoor komt het zomerschema van Ryanair in de knoop en kun je een stijging verwachten van 5 tot 10 procent op de ticketprijzen. Ryanair-topman O’Leary is ontevreden over het management van Boeing “Ze doen ons optimistische beloftes en breken die vervolgens. Dan blijkt een week of twee later dat de realiteit nog erger is. Er is een shitshow aan de gang in Seattle. Wij willen die verdomde toestellen krijgen.” laat hij weten aan de NOS.

Achterblijven OV-reizigers na corona zorgt voor problemen vervoerders ‘We moeten kritisch kijken naar ons aanbod’

Er reizen nog altijd minder mensen met het openbaar vervoer dan voor de coronacrisis. Dat concludeert het Centraal Bureau voor de Statistiek. Vooral mensen die thuis kunnen werken, laten het OV steeds vaker links liggen. Deze achterblijvende aantallen veroorzaken de nodige financiële problemen voor vervoerders. Ondanks de effectiviteit van nieuwe initiatieven, zitten de OV-aanbieders met de handen in het haar.

AMSTERDAM – Reizigers op station Amsterdam Centraal. De nieuwe dienstregeling van de NS is ingegaan. Zo rijden er meer intercity treinen tussen de grote steden en de Intercity Direct tussen Amsterdam en Breda de gehele dag. ANP RAMON VAN FLYMEN

Op een gemiddelde werkdag checken reizigers 3,5 miljoen keer in. Ruim een half miljoen keer minder dan in 2019, het laatste jaar voor de coronacrisis. Een woordvoerder van de NS noemt thuiswerken als belangrijkste oorzaak. ‘’Dat is inmiddels voor veel mensen een standaard geworden, terwijl er voor corona veel minder thuis werd gewerkt. Zo is vrijdag de ‘nationale thuiswerkdag’ geworden en zien wij nauwelijks nog een spits in de trein.’’ En dat terwijl de ANWB eerder nog meldde dat het aantal files wel weer helemaal terug op het oude niveau is. Waar de auto weer volop in gebruik is, laten mensen de trein of bus steeds vaker links liggen.

Financiële problemen

Minder reizigers betekent minder inkomsten, en dat voelen de verschillende vervoerders in hun portemonnee. ‘’Tijdens corona hadden we de beschikbaarheidsvergoeding OV, een staatscompensatie zodat we konden blijven rijden. Die is er niet meer, dus we moeten onze eigen broek weer ophouden,’’ vertelt een woordvoerder van Connexxion. ‘’Tussen de opgave van klimaatneutraal gaan vervoeren en verduurzamen is dat niet per se een ontwikkeling die ons ten goede komt natuurlijk. We moeten met een ander budget werken, waardoor je ook andere keuzes moet maken.’’

Volgens Arriva hebben ook de gestegen brandstofkosten een behoorlijke impact en gaat het bedrijf kritisch kijken naar hun aanbod van openbaar vervoer. De NS geeft te kennen dat ook zij zich hierin herkennen en het financieel niet goed gaat sinds de pandemie.

Teruglokken

Ondertussen doen vervoerders van alles om de bus of trein aantrekkelijker te maken. Denk bijvoorbeeld aan de introductie van OVpay, de mogelijkheid om met je betaalpas in en uit te checken. En met succes, concludeert Connexxion. ‘’Het is enorm goed aangeslagen. Mensen hebben geen last meer van die OV-chipkaart, die ze vaak kwijtraakten of niet wisten hoeveel saldo er nog opstond. De drempel om voor het openbaar vervoer te kiezen is veel lager geworden. Vooral dagjesmensen zien nu het gemak van de bus.’’ Opvallend is dat het aantal check-ins in het weekend juist hoger ligt dan vijf jaar geleden, voornamelijk door deze doelgroep. De NS hoopt dat meer mensen voor de trein kiezen door de dienstregeling te verbeteren. Zo rijden er vanaf komende december 3400 treinen per week meer dan een jaar ervoor en worden de prijzen verlaagd op momenten dat het rustig is.

Personeelstekorten

Hoewel de vervoerders maar al te graag de cijfers van voor de pandemie zouden willen evenaren, is het maar de vraag of ze deze aantallen überhaupt wel vol zouden kunnen houden. De NS werd afgelopen zomer nog op de vingers getikt door staatssecretaris Vivianne Heijnen (Infrastructuur) omdat er te weinig treinen reden, waarvoor ze de maximale boete kregen. In september van dat jaar reden er zeven procent minder treinen dan in 2019, wat voor de nodige extra drukte en uitval zorgde. De reden: personeelstekort. Ook Connexxion heeft hiermee te maken. ‘’Als iedereen nu zou terugkeren, is het maar de vraag of we ook genoeg medewerkers hebben om al die mensen te kunnen vervoeren. We willen wel werken aan meer reizigers, maar er moet ook wat gedaan worden aan de personeelstekorten.’’

Ondanks alle inspanningen verwachten de aanbieders dat het oude niveau voorlopig niet gehaald wordt. Waar Connexxion spreekt van ‘een meerjarentraject’ mikt de NS op 2030. ‘’Dat komt niet zozeer doordat thuiswerkers weer met de trein gaan, maar onder andere door bevolkingsgroei in Nederland. Het heeft dus ook wel met factoren te maken die niet in onze hand liggen.’’

Ridouan Taghi en twee medeverdachten levenslang in Marengo-proces

Foto: De extra beveiligde rechtbank, de Bunker, waar Taghi en de andere verdachten veroordeeld worden
Bron: ANP

Amsterdam – Na bijna zes jaar heeft topcrimineel Ridouan Taghi eindelijk zijn straf gekregen. Taghi is vandaag door de rechtbank veroordeeld tot een levenslange gevangenisstraf. Dit geldt ook voor medeverdachten Said R. en Mario R. Het kan het einde betekenen van het eindeloos durende Marengo-proces.

In de bunker in Amsterdam is vandaag uitspraak gedaan in het liquidatieproces Marengo. Het gaat hier om de 46-jarige Taghi. Na een proces van bijna zes jaar en 142 zittingsdagen heeft Taghi levenslang gekregen. De zaak gaat over zes moorden, vier moordpogingen en voorbereidingen op nog meer liquidaties. De twee medeverdachten Said R. en Mario R. kregen ook levenslang.

Nabil B. is de kroongetuige in dit proces. Hij kreeg tien jaar cel opgelegd. De rechtbank oordeelde dat de verklaringen die Nabil B. vandaag gaf officieel bruikbaar zijn. Het gaat hier om een strafvermindering. Naast de verklaringen van Nabil B, wordt er ook gebruik gemaakt van de pretty-good-privacy berichten, oftewel de PGP-berichten. Deze server uit Costa Rica werd in 2017 gekraakt en in beslag genomen.

Tijdens dit proces benoemde de rechter nog drie andere moorden. Het gaat om de moord op de broer van kroongetuige Nabil B., zijn advocaat Derk Wiersum en vertrouwenspersoon Peter R. de Vries.

Klimaatactivisme: hoe komen wij in beeld?

Sinds jaar en dag is beeldvorming essentieel in berichtgeving. Keizer Nero stak zijn eigen Rome in brand om vervolgens op exact deze plek een gigantisch paleis te bouwen. Dankzij een uitstekend staaltje beeldvorming overtuigde hij zijn eigen bevolking dat de christenen schuldig zouden zijn aan deze brand. Ruim tweeduizend jaar later lijkt de rol van beeldvorming enkel groter geworden. Zo is dat tegenwoordig ook te herkennen in het klimaatdebat. Onschuldig ogende keuzes kunnen snel gevolgen hebben voor de toon van het artikel. Op welke manier wordt dit beleefd door de personen die zelf vaak lijdend voorwerp zijn in deze berichten? 

Brenda van Dinther (l) en René van Keulen van Extinction Rebellion

Extinction Rebellion voert soms onderling discussie over de beeldvorming die ontstaat door hun acties. De actiegroep blokkeerde tot oktober tientallen keren de A12. Op sommige dagen gingen er plaatjes rond van activisten die vrolijk onder waterkanonnen stonden te dansen. Het zonnige weer en de waterstraal zorgden namelijk voor een felle regenboog boven het wegdek. Brenda Van Dinther geeft toe dat het een leuk moment was, maar dat de demonstratie opeens op een festival leek. Dat kon volgens haar toch niet de bedoeling zijn. “Ik vond het heel lastig. Aan de ene kant is het voor ons een kans om aandacht te besteden aan de klimaatcrisis.” De foto’s werden immers door veel media gebruikt. “Maar aan de andere kant is het geen feestje. Het is gezellig om daar in de zon te dansen, maar dat maakt het geen festival.” De demonstranten willen namelijk een einde aan de fossiele subsidies. Ze vraagt zich openlijk af wat dit doet met de beeldvorming. “Draagt het bij aan de onterechte beeldvorming dat we allemaal rijke, verwende kinderen zijn die, voor ze weer op een lange vliegreis gaan, nog even een festivalletje meepikken op de A12?”

Het feit dat sommige media op deze manier keuzes maken, vinden Brenda van Dinther en René van Keulen an sich geen probleem. Volgens hen is namelijk het feit dat er aandacht wordt besteed aan een bepaalde actie momenteel het belangrijkst. “Voor ons is dit namelijk dé manier om een podium te creëren voor onze boodschap”, vertellen de XR-activisten. Het is ook bij de ‘Grootouders voor het Klimaat’ niet onopgemerkt gebleven dat fellere acties meer aandacht krijgen. “Wij laten zien dat we solidair zijn met de acties van Extinction Rebellion door bijvoorbeeld langs de kant van de tunnel van de A12 ons kenbaar te maken met onze spandoeken”, zegt Edda Pauw, lid van de Grootouders voor het Klimaat.
De actiegroep is tot stand gekomen vanuit verantwoordelijkheidsgevoel voor de volgende generaties. Mede-oprichter Anneke Duijndam is al sinds de oprichting zeven jaar geleden betrokken bij de actiegroep. Met protestacties richting belanghebbenden binnen het klimaatdebat proberen zij druk uit te oefenen waar zij kunnen. “Ofschoon wij onszelf niet gaan vastplakken, denken wij dat we op onze manier toch een goede rol kunnen verwezenlijken binnen het debat”, zegt Duijndam. 

Edda Pauw (l) en Anneke Duijndam van de actiegroep Grootouders voor het Klimaat

Edda Pauw probeert de acties van tegenwoordig met een mooie vergelijking in historisch perspectief te plaatsen. In de jaren zeventig was zij zelf lid van de feministische actiegroep ‘Dolle Mina’. “Wij gebruikten destijds ongeveer dezelfde tactiek als XR nu doet”, zegt Pauw. “Wij probeerden namelijk juist door spraakmakende acties voor een serieus onderwerp de journalistiek dusdanig te bespelen, dat er grote aandacht voor kwam en de politiek uiteindelijk niet meer om ons heen kon.” Ze neemt het de organisatie die verantwoordelijk is voor vliegveldbezettingen en A12-demonstraties daarom niet kwalijk dat het op dit moment veel aandacht krijgt voor zijn acties. De Grootouders voor het Klimaat proberen op een andere manier aandacht te genereren. Met onder andere een klimaatlied, een flash mob en een goed humeur proberen zij de gemoederen in Den Haag bezig te houden. Ze gaan in gesprek met Kamerleden en houden demonstraties bij onder andere Shell en De Hoge Raad. Zo proberen ze op verschillende manieren het klimaatbeleid te beïnvloeden. Pauw en Duijndam hopen dat de journalistiek zich binnen het klimaatdebat minder passief zal opstellen. “Stiekem hoop ik er zelfs op dat de journalistiek zelf ook iets activistischer wordt”, aldus Pauw. “Journalisten die zelf een standpunt durven in te nemen op basis van al die alarmerende feiten die bekend zijn over het klimaat.”

Een journalist die dit advies niet ter harte hoeft te nemen is Maartje Bregman. Zij is lid van de Jonge Klimaatbeweging en startte vorig jaar het blad ‘Happy Times Magazine’. Met dit blad won Bregman afgelopen jaar de ‘Young Impact Award’, een aanmoedigingsprijs voor jongeren die een positieve impact maken op onze maatschappij. Opvallend aan dit blad is het papiersoort. Voor het magazine wordt namelijk papier gebruikt dat niet van bomen is gemaakt maar van maisstengels en ander bosafval. “Toen we hiermee begonnen bleek dat onze lezers dit nog niet direct begrepen. Mensen vroegen of het goedkoper papier was of dat het papier van slechtere kwaliteit was”, vertelt Bregman. Dit was een kleine frustratie voor Bregman: “Zo zie je maar weer dat het nog steeds de norm is dat papier van bomen wordt gemaakt. Het is aan ons de taak om deze norm klimaatvriendelijker te maken.” 
De makers van dit magazine noemen zichzelf ‘klimaatoptimisten’. Zelf heeft Bregman het gevoel dat het woord ‘klimaatactivist’ een negatieve lading met zich meebrengt. “Terwijl ik eigenlijk exact hetzelfde doe als een klimaatactivist, geef ik mezelf liever deze nieuwe naam.” Bregman vindt dat er in de media te weinig aandacht is voor iemands beweegredenen. “Waarom staan deze mensen midden op de A12? Waarom is iemand gestopt met zijn 9-5 baan om voor de helft van zijn salaris liever tuinder te worden?” aldus Bregman. “Er liggen zoveel verhalen op straat van mensen die iets proberen bij te dragen. Het is heel jammer om te zien dat hier niet vaak aandacht voor is.” 

Groot bewonderaar van het werk van Maartje Bregman is Iris Blom. Sinds vorig jaar is Blom één van de vijf klimaatburgemeesters in de gemeente Breda. Met de aanwijzing van deze klimaatburgemeesters hoopt de stad lokale duurzaamheidsinitiatieven aan te moedigen. Waarom Blom zo’n liefhebber is van Bregman wordt snel duidelijk: “Positieve, maar ook activistische, berichtgeving zoals Maartje Bregman in haar ‘Happy Times magazine’. Zo mogen er meer zijn.”

Klimaatburgemeester Iris Blom

Bloms grootste aanmerking, op artikelen die gaan over klimaatactivisme, is de negatieve toon. Wanneer de term klimaat valt, leggen mensen volgens haar gauw de associatie dat er veel dingen ‘niet meer mogen’. “Dan mag ik ineens niet meer vliegen en ik mag ook geen vlees meer eten, kom niet aan mijn barbecue”, vertelt Blom. “En dan zeggen ze: ze dragen zelf wel leren schoenen. Iedereen gaat elkaar dus de maat nemen.” Bij die negativiteit is volgens Blom niemand gebaat. Aansturen op een gedragsverandering heeft volgens Blom een veel positiever effect. Blom wil daarom juist alleen een positief beeld laten zien. “Ik plaats bijvoorbeeld een filmpje van vogeltjes die zitten te scharrelen tussen alle blaadjes. Dan zeg ik niet: je moet al je blaadjes laten liggen. Dan laat ik alleen zien dat ik mijn blaadjes laat liggen en daardoor veel leuke vogeltjes in mijn tuin heb.” 

Volgens Wietske Stoellinga kan je niet vroeg genoeg beginnen met het aansturen op gedragsverandering. Stoelinga is de oprichter van ‘Eco-Schools’, een organisatie die scholen en leerlingen helpt om duurzamer te worden. Hierdoor heeft ze een goed beeld van hoe bewust mensen bezig zijn met het klimaat en welke associaties ze hierbij hebben. “Volgens mij is de toon van het klimaatdebat nu erg kil. Meestal wordt er enkel naar de cijfers gekeken en niet naar hetgeen gedragsverandering zou kunnen opleveren”, zegt Stoellinga. Ze is ervan overtuigd dat dit de juiste aanpak is om de doelgroep te prikkelen. Dit lukt naar eigen zeggen ook goed. “Natuurlijk hebben we altijd kinderen die sceptisch zijn, zeker in het oosten van het land. Dan hoor je vaak: “Mijn vader heeft een boerenbedrijf en wij worden thuis helemaal gek van alle ‘duurzaamheid’”. Hoewel dit de uitdaging op dat specifieke moment wat groter maakt, is het gesprek wat hierop volgt juist heel leerzaam”, aldus Stoellinga. “Zo’n gesprek kan namelijk zowel leerzaam zijn voor dit kind zelf als voor de andere kinderen die dit gesprek meekrijgen.” Het advies dat Stoellinga graag aan de journalistiek wil geven sluit daar dan ook goed op aan. “Het zou bijvoorbeeld heel goed zijn als de gevestigde media eens wat meer naar het Jeugdjournaal zouden kijken. Dit programma laat namelijk zien hoe eenvoudig het kan zijn om iemand aan te sporen zijn gedrag te veranderen. Daar zouden andere media veel van kunnen leren.”

Ben je benieuwd naar de persoonlijke beleving van klimaatburgemeester Blom en deze XR-klimaatactivisten? Bekijk dan de video’s!

In deze video zie je de persoonlijke beleving van klimaatburgemeester Iris Blom, gespeeld door acteur Harry Zomerdijk.
In deze video zie je de persoonlijke beleving van XR-activisten Brenda van Dinther en René van Keulen, gespeeld door acteur Puck Weerts.