Oud-premier Robert Fico is afgelopen weekend als winnaar uit de bus gekomen bij de Slowaakse verkiezingen. SMER, de partij van Fico, kreeg 23 procent van de stemmen. De tweede partij, Progressief Slowakije (PS), kreeg uiteindelijk 18 procent. Fico heeft een pro-Slowaakse blik en zegt dat er een vernieuwend bewind door Slowakije gaat waaien.
Als je de Slowaakse bevolking zou vragen wat ze zouden vinden van de uitslag, is het ongeveer fifty-fifty. Hoewel SMER 23 procent van de stemmen kreeg, kreeg de derde partij HLAS 15 procent van de stemmen. Bijna vijftig procent dus. Deze nummer drie in de verkiezingen is een sleutelpartij in de onderhandelingen voor een coalitie omdat alle andere partijen samenwerking met de SMER hebben uitgesloten. “Er kan geen regering worden gevormd zonder deze partij. Het is een afsplitsing van de partij van Fico en ze zijn niet happig om weer met Fico samen te gaan werken. Fico zal met een heel goed voorstel moeten komen, willen ze dit accepteren,” stelt Abram Muller, Slowakije expert.
Fico voor Slowakije
De beoogd premier heeft een harde en sterke mening. “Hij is iemand die Slowakije op de kaart zet, waardoor de Slowaken het gevoel hebben dat ze ertoe doen,” zegt Muller. Muller ziet dat Fico het vaak heeft over de stem van Slowakije: “Hij wil in Europa en bij de NAVO echt laten zien dat Slowakije ook een stem heeft. Veel Slowaken vinden dat geweldig.” Maar Fico heeft in zijn vorige twee regeerperiodes, van 2010 tot 2018, in de praktijk dat nog niet zo laten zien. “Fico had twee gezichten, een voor het binnenland en een voor Brussel en Washington. In Slowakije sloeg hij met de vuist op tafel maar in Brussel en Washington knikte hij altijd ja.” Fico verkondigde zijn mening in de gesprekken in het buitenland niet zo stevig als in zijn eigen land.
Corruptieschandaal
Fico is in 2018 afgetreden na de moord op een onderzoeksjournalist. Deze journalist deed onderzoek naar de corruptie in de regeringen onder Fico. “Hij is afgetreden omdat hij niet anders kon. De druk werd te groot. Maar dat voelt voor hem als een vernedering. Dat heeft gezorgd voor wrok in hem. Als hij nu aan de macht komt, zal hij zich zeker laten gelden,” stelt Muller. De Slowaken die Fico liever niet als premier zien, vrezen nu voor meer corruptie in de nieuwe regering.
Vertrouwen in de pers
Tijdens deze recente verkiezingen was er veel nepnieuws en desinformatie in Slowakije. Slowaken zijn hier volgens Muller gevoelig voor, en dan met name de oudere generatie. “De oudere bevolking die in de periode tot 1989 is opgevoed is in de leugen opgegroeid,” zegt Muller. Tijdens het communisme was er namelijk maar één krant en televisiestation, en deze stonden vol leugens. “Hierdoor gelooft de oudere generatie niet meer in de officiële kanalen, maar luisteren ze naar geruchten.”
Jongeren staan op
De PS partij, de tweede partij na het stemmen afgelopen weekend, trok veel jonge stemmers. Zij zijn progressiever en willen juist meer naar het westen toe trekken. Muller is optimistisch voor de toekomst. “Zodra de generatie van Fico is uitgestorven, gaan de jonge mensen de macht overnemen.” Dit zag je afgelopen week al in Polen. Hier was namelijk de demonstratie waar miljoenen mensen in de hoofdstad Warschau aan deelnamen. “Dit is wat er gaande is in alle landen die deel uitmaakten van het communisme, jonge mensen staan op.” Muller heeft het over een heel hevige periode met veel verandering en botsingen tussen jong en oud voor de komende tijd. “Over tien jaar is dat voorbij, maar tot die tijd wordt er veel schade aangericht.”
